بلای سرما به مزارع و گلخانه‌های جنوب‌کرمان. درپاسکاری بین سازمان‌ها؛ سوخت نرسید، محصول سوخت

بلای سرما به مزارع و گلخانه‌های جنوب‌کرمان. درپاسکاری بین سازمان‌ها؛ سوخت نرسید، محصول سوخت
کاغذوطن
سمیه خدیشی – سیب‌زمینی و پیاز جیرفت که همواره به عنوان ناجی بازار کشور در فصل سرد سال شناخته می‌شد، امسال بر اثر یخبندان زودهنگام و مشکلات تامین سوخت، متحمل خسارات سنگینی شد. این اتفاق نه‌تنها کشاورزان جنوب کرمان را با چالش جدی روبرو کرده، بلکه بر قیمت محصولات کشاورزی در بازارهای داخلی نیز تاثیرگذار خواهد بود.
جنوب کرمان به عنوان یکی از قطب‌های کشاورزی کشور، همواره در تامین نیازهای غذایی کشور نقش مهمی ایفا کرده است. محصولات این منطقه به ویژه سیب‌زمینی و پیاز جیرفت، در فصول سرد سال که بسیاری از مناطق کشور با کمبود محصولات کشاورزی مواجه هستند، به عنوان تنظیم‌کننده بازار شناخته می‌شوند.
اما امسال، کشاورزان جنوب کرمان با چالش روبرو شده‌اند. یخبندان زودهنگام و غیرمنتظره‌ای که در اواخر پاییز رخ داد، به محصولات کشاورزی این منطقه خسارات سنگینی وارد کرده است. کاهش دما در حالی اتفاق افتاد که کشاورزان در آستانه برداشت محصولات خود بودند و امیدوار بودند با فروش محصولاتشان، علاوه بر جبران هزینه‌های تولید چرخ اقتصاد خانوارهای خود را که به کشاورزی بسته است را بچرخانند.
علاوه بر محصولات کشت شده در فضای باز، محصولات گلخانه‌ای جنوب کرمان نیز که به دلیل شرایط آب و هوایی مطلوب و صادراتی بودن، از اهمیت بالایی برخوردار هستند از سرمای زودهنگام در امان نمانده‌اند. وجود قوانین دست و پاگیر و بروکراسی اداری در روند تامین سوخت مورد نیاز گلخانه‌ها، باعث شده تا کشاورزان نتوانند به موقع سوخت مورد نیاز خود را تامین کنند و محصولاتشان یخ بزند.
این اتفاقات نه تنها کشاورزان جنوب کرمان را با مشکلات مالی جدی مواجه کرده است، بلکه بر قیمت محصولات کشاورزی در بازارهای داخلی نیز تاثیرگذار خواهد بود. آنطور که مسوولان وزارتخانه هم در هفته گذشته اعلام کردند، تنظیم بازار محصول سیب زمینی منتظر ورود این محصول از زمین‌های جنوب کرمان بود اما در حالی که مسئولان دولتی همواره به ورود محصولات جنوب کرمان به بازار برای کنترل قیمت‌ها امیدوار بودند، یخبندان زودهنگام این امیدها را نقش بر آب کرد.
* بحران سرمازدگی و گلایه کشاورزان از نرسیدن سوخت
تصاویر دلخراش از خسارات سنگین سرمازدگی در مزارع و گلخانه‌های جنوب کرمان، فضای مجازی را فرا گرفته است. کشاورزان این منطقه، جهاد کشاورزی را متهم به کوتاهی در تامین به‌موقع سوخت مورد نیاز گلخانه‌ها و جلوگیری از این خسارات سنگین می‌کنند.
پاسکاری توپ مسئولیت بین جهاد کشاورزی و شرکت نفت
در مقابل، مسئولان جهاد کشاورزی با اشاره به قوانین دست و پاگیر و محدودیت‌های شرکت توزیع فرآورده‌های نفتی، مسئولیت این اتفاق را از گردن خود سوا می‌کنند. به گفته آنها، بسیاری از گلخانه‌داران پروانه بهره‌برداری نداشته‌اند و به همین دلیل مشمول دریافت سهمیه سوخت نمی‌شوند. همچنین، روند اداری طولانی و پیچیده برای دریافت سوخت، باعث شده تا بسیاری از کشاورزان نتوانند به موقع به سوخت مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند.
مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی جنوب‌کرمان با عنوان اینکه تا قبل از تاریخ ۱۸ آذرماه طبق قانون سهمیه سوخت به گلخانه‌دارانی که در مجاورت خط لوله گاز قرارگرفته‌اند سهمیه سوخت تعلق نمی گرفت و در صورت انجام این مورد مشمول ترک فعل می شدیم توضیح داد: با ورود سامانه سرد به منطقه و صلاحدید مسوولان تصمیم گیرنده در سطح استان تخصیص سهمیه سوخت به این گروه از گلخانه‌داران منوط به اخذ تعهد محضری شد که در صورت دادن این تعهد این افراد علی الحساب می‌توانستند از سهمیه سوخت برخوردار شوند؛ اما متاسفانه این مصوبه در تاریخ۱۹آذرماه به سازمان جهاد کشاورزی ابلاغ شد و از طرفی ۲۵ ام هم سامانه شرکت نفت قفل می‌شود محدوده زمانی برای دریافت سهمیه سوخت کم بود و عملا گلخانه داران نتوانستند از سهمیه آذرماه استفاده کنند.
صادق حسین‌زاده با عنوان اینکه در نقاطی که ازخط لوله سبز یا همان خط گاز برخوردار شده‌اند و امکان استفاده از گاز را دارند در سامانه شرکت گاز سهیمه سوخت آنها تایید نمی شود. چرا که روند کار برای دریافت سهمیه سوخت به این شکل است که ابتدا باید از طریق کارشناس نظام مهندسی گلخانه فرد بازدید و تایید شود بعد از از طریق کافی نت ثبت نام و درخواست ثبت می‌شود در مرحله بعد از سوی جهاد کشاورزی بررسی و تایید لازمه را دریافت می‌کند و بعد از آن شرکت نفت سهمیه را تایید می‌کند و درخواست‌ آن مجدد به شرکت گاز ارسال می‌شود که اگر از منطقه مکانی گلخانه خط لوله گاز عبور کرده باشد این سهمیه تایید نمی‌شود و سیستم این اجازه را نمی‌دهد.
مدیر امورباغبانی جهاد کشاورزی با اعلام اینکه شرکت گاز طبق قانون به فاصله گلخانه با لوله گاز عبوری توجهی نمی‌کند و همین که گاز در منطقه‌ای رفته باشد سهمیه سوخت آن گلخانه تایید نمی‌شود و این ضعف سامانه است حتی بهره‌برداران مجبور هستند بعضا با فاصله ۲ کیلومتری تعهدداده و با تقبل هزینه شخصی اقدام به گازکشی کنند.
حسین‌زاده می‌گوید: هزینه گازکشی زیاد است و از طرفی بانک‌ها هیچگونه تسهیلاتی برای این موارد اختصاص نمی‌دهند و به دلیل هزینه بالا عملا اقدامی از سوی صاحبان گلخانه برای گازکشی صورت نمی‌‌گیرد.
او در مورد تعلل جهاد کشاورزی در انجام وظایف خود می‌گوید: بارگیری و تحویل سوخت در اختیار سازمان کشاورزی نیست و در سطح ادارات جهاد کشاورزی سعی شده که در کمترین زمان ممکن تاییدهای لازم داده شود و طولانی شدن دریافت سهمیه سوخت در مراحل بعدی صورت گرفته است.
پرتون یکی از گلخانه داران جیرفت است. او بعد از عبور خط لوله گاز اقدام به گاز کشی مجموعه خود کرده‌است اما در کاهش دمای اخیر نتوانست از گاز استفاده کند.
اوبا اشاره به اینکه گلخانه داران به دلیل هزینه های زیاد نمی‌توانند گازکشی را انجام دهند، گفت: من با هزینه حدود یک میلیارد برای ۳ هکتار گلخانه اقدام به لوله کشی گاز کردم اما به دلیل اینکه گلخانه‌ها به عنوان صنایع فرض می‌شوند باید کارشناس ناظر از مرکز استان برای تایید لوله کشی بیاید و این خود روند کار را طولانی می‌کند.
پرتون اظهار داشت: علیرغم پیگیری و طبق وعده کارشناس استان بعد از حدود ۲۵ روز کارشناس گلخانه من را بازدید نکرده‌است.
*خسارات سنگین به محصولات کشاورزی
براساس آمارهای اولیه، خسارات وارده به محصولات کشاورزی در جنوب کرمان بسیار قابل توجه است. سیب‌زمینی‌کاران بیشترین خسارت را متحمل شده‌اند و برخی از آنها تا 100 درصد محصولات خود را از دست داده‌اند.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان جیرفت در این باره می‌گوید: در ۳روز پایانی آذرماه که دمای هوا کاهش یافت حدود ۳۴۰ هکتار گلخانه‌های این شهرستان ۱۰ تا ۱۵ درصد خسارت را متحمل شده‌اند.
محسن سعیدی اظهار داشت: این گلخانه‌ها عموما فاقد پروانه بودند. هر فردی که به مدیریت جهاد شهرستان مراجعه کرده است در کمتر از یک روز تاییدیه لازم را گرفته و برا ادامه کار به شرکت نفت فرستاده شده‌اند.
آنچه که متولیان جهادکشاورزی اعلام می کند خسارت بر محصول سیب زمینی و دیگر محصولات فضای باز بسیار بیشتر از گلخانه‌ها بوده است.حجم خسارت در گلخانه را با اتخاذ تمهیداتی به موقع برای تامین سوخت می توان کنترل کرد چیزی که مشخص است تصمیمات در دمادم هشدار سرمازدگی گرفته شد و فرصت برای گلخانه‌داران از دست رفت.
این بحران نشان می‌دهد که کشاورزان جنوب کرمان نیازمند حمایت بیشتری از سوی دولت هستند. بازنگری در قوانین و تسهیل روند دریافت سوخت برای گلخانه‌داران، از جمله اقداماتی است که می‌تواند در آینده از تکرار چنین بحران‌هایی جلوگیری کند. سرمازدگی محصول در زمان برداشت محصول نه تنها بحرانی برای ادامه روند زندگی کشاورز بود بلکه روی تنظیم و تعادل بازار محصولات کشاورزی هم بی تاثیر نبود.