اجاره زمین کشاورزی مرغوب به هکتاری ۲۰۰ میلیون رسید. شرط‌بندی روی پیاز در جنوب کرمان

اجاره زمین کشاورزی مرغوب به هکتاری ۲۰۰ میلیون رسید. شرط‌بندی روی پیاز در جنوب کرمان
گزارش| مرضیه ‌قاضی‌زاده
اجازه زمین‌های کشت و صنعت جنوب تا هکتاری ۲۱۰ میلیون تومان بالا رفته. این یعنی هر چه غیر از پیاز بکاری ضرر است. ریسک سرمایه‌گذاری کشاورزی در جنوب کرمان از بورس بالاتر است. همه چیز روی هوا است. هر که اینجا زمین کرایه کرده روی یک بازی شرط بسته یا بازار مثل سال قبل پا می‌گیرد و روی هر هکتار تا ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون سود می‌کند و یا به سر زمین می‌خورد. کشت پیاز در جنوب کرمان تا الان هزار و ۲۰۰ هکتار بیشتر از برنامه ابلاغی کشت استمرار جهاد کشاورزی است. هنوز ۱۰ روز دیگر مانده و برآورد این است که این کشت تا ۷ هزار هکتار هم برسد، پارسال کشت پیاز در این منطقه به ۸ هزار و ۳۱۳ هکتار رسید و باز هم کشاورزان برد کردند؛ اما امسال اعظمی ساردوئی، عضو کمیسیون کشاورزی از مازاد تولید پیاز و سیب‌زمینی گفته و هشدار کاهش قیمت داده است.
سرمایه‌گذاری در کشاورزی، عین راه رفتن روی آب است. پارسال هر که پیاز کاشت برد کرد. دو سال قبل اما نه. این قصه هر سال است. فصل برداشت که می‌رسد از گوشه‌وکنار فیلمی درز می‌کند از کشاورزی که دیگر تا مرز سکته راهی ندارد. همین ۳ سال قبل بود که در رودبار جنوب، کشاورزان، خیابان‌های شهر را با خیار فرش کردند.
امسال اما همه زمین‌های مرغوب زیر کشت پیاز رفته. با کرایه‌ای ۱۴۵ میلیون تا ۲۱۰ میلیون در زمین‌های کشت و صنعت جیرفت هرچه بکاری ضرر است. اگر گندم بکاری که نهایتاً هکتاری ۹۰ میلیون درآمد دارد که نهایتاً ۳۰ میلیونش سود است، حتی اجاره زمین هم در نمی‌آید. هیچ جایگزین دیگری نیست. عملاً ۲ انتخاب پیش روی کشاورزان است، یا ریسک پیاز را به جان بخرند و یا هیچ نکارند.
طبق آماری که یونس‌زاده، مدیر زراعت جهاد کشاورزی جنوب کرمان در اختیار «کاغذ وطن» قرار می‌دهد برنامه ابلاغی جنوب کرمان در کشت استمرار سیب زمینی ۴ هزار و ۴۰۰ هکتار و در پیاز ۴ هزار هکتار است. تا الان کشت پیاز یک و نیم برابر برنامه ابلاغی کشت استمرار است. به گفته یونس‌زاده تاکنون بالغ بر ۶ هزار و ۶۰۰ هکتار از اراضی جنوب کرمان زیر کشت پیاز رفته و پیش‌بینی این است که سطح زیر کشت تا ۱۰ الی ۱۵ روز دیگر به ۷ هزار هکتار هم برسد.
کشت پیاز بیش از ۱.۵ برابر برنامه ابلاغی است. این موضوع البته جدیدی نیست. پارسال در کشت استمرار مجموعاً ۸۸ هزارهکتاری از اراضی این شهرستان زیر کشت پیاز رفته است. تقریباً از سال ۹۵ به سمت هر سال مجموع کشت استمرار و بهاره پیاز در این خطه حدود ۱۴ تا ۱۵ هزار هکتار بوده است. سؤال این است چرا هر سال پیاز بیشتر از برنامه ابلاغی کشت می‌شود؟
بررسی‌های «کاغذ وطن» نشان می‌دهد پاسخ این پرسش نهفته در قیمت زمین است. این فصل قیمت زمین در اراضی مرغوب که آب و زمین خوبی دارد از ۱۴۵ میلیون تومان شروع و به ۲۱۰ میلیون تومان در اراضی کشت و صنعت جیرفت می‌رسد. این یعنی کشاورز محکوم به کشت پیاز است. کدام محصول این خطه در هر هکتار بیش از ۲۱۰ میلیون درآمد دارد که فقط اجاره زمینش درآید؟
این موضوعی است که در گفت‌وگویی که خبرنگار این رسانه با مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان دارد نیز تایید می‌شود. یونس‌زاده می‌گوید: «در این زمین‌هایی که قیمتشان از ۱۶۰ میلیون تومان اجاره تا ۲۱۹ میلیون تومان در هر هکتار است، با پیاز و سیب زمینی هیچ محصولی رقابت نمی‌کند؛ در واقع هیچ کشتی مقرون‌به‌صرفه نیست و حتی پول اجازه زمین هم در نمی‌آید و ماهم هیچ اهرم قانونی و ملزوماتی نداریم که جلوی کشاورز را بگیریم که پیاز کشت نشود.»
کشت استمرار تا ۱۵ روز دیگر ادامه دارد. برنامه ابلاغی این کشت مختص جنوب کرمان، سیستان و بلوچستان، فارس و هرمزگان است. بعدازاین تاریخ کشت بهاره آغاز می‌شود که سه استان بوشهر، ایلام و خوزستان هم به این مناطق زیر کشت پیاز و سیب‌زمینی اضافه می‌شوند.
*هشدار اعظمی نسبت به ورشکستگی پیازکاران
در حالی پرونده کشت استمرار تا ۱۰ الی ۱۵ ورز دیگر بسته می‌شود که نماینده مردم جیرفت و عنبرآباد و عضو کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط‌زیست مجلس، نسبت به بحران تولید مازاد در پیاز و سیب زمینی هشدار داده است. ذبیح‌الله اعظمی در خصوص وضعیت بازار پیاز و سیب زمینی، گفت: یکی از مباحث نظارت میدانی است بر همین اساس مأموریتی داشتم برای بررسی میزان تولید پیاز در استان‌های چهارمحال بختیاری و اصفهان، گزارش‌هایی دریافتی حاکی از این بود که کاهش قیمت پیاز به نحوی بود که برای کشاورزان برداشت و عرضه این محصول صرفه اقتصادی ندارد و برخی از آنها مزارع خود را شخم زده و یا به خوراک دام تبدیل کرده‌اند. اعظمی با بیان اینکه نگرانی‌هایی در خصوص قیمت پایین پیاز وجود دارد و کشور هندوستان که از مشتریان اصلی خرید پیاز ایران بود در سال جاری با افزایش سطح زیر کشت این محصول ضمن تأمین نیاز داخلی به صادرکننده تبدیل شده است، تصریح کرد: از ۱۵ آبان‌ماه پیاز جنوب کرمان برداشت می‌شود و دراین‌خصوص نگرانی داریم و وزارت جهاد کشاورزی باید مراقب کند تا شاهد ورشکستگی کشاورزان نباشیم.
* جهاد کشاورزی: هیچ اهرمی برای کنترل کشت نداریم
نماینده مجلس و عضو کمیسیون کشاورزی مجلس از جهاد کشاورزی خواسته تا مراقبت کند و کشت این محصول را کنترل کند، احمدپور، رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان اما در گفت‌وگو با «کاغذ وطن» می‌گوید هیچ اهرم قانونی برای کنترل کشاورز وجود ندارد. احمدپور با بیان اینکه ما فقط یک سری کود به کشاورز دادیم که اختلاف قیمت چندانی هم با بازار نداشته می‌گوید، جهاد کشاورزی صرفاً می‌تواند توصیه کند: «الگوی کشت اعلام شده و ولی جهاد کشاورزی اهرمی ندارد که جلوی کشاورز را بگیرد. اهرم اصلی آب است؛ یعنی شما باید بگویی که این میزان کشت کن و این میزان آب به تو می‌دهیم که این موضوع در اختیار وزارت نیرو است، وقتی کشاورز زمین در اختیار خودش است و آب هم در اختیار خودش است، شما فقط می‌توانی توصیه کنی و هیچ اهرم اجرایی و اجتنابی نداری.»
پارسال قیمت پیاز از ۸ هزار تومان شروع شد و تا ۲۵ هزار تومان رسید. محصولی که فقط ۳ ماه دوره کشت تا برداشتش است و اگر قیمت پیاز امسال مانند پارسال باشد کشاورزی تا هکتاری ۴۰۰ الی ۵۰۰ میلیون سودآوری دارد. این در حالی است که گندمی که با نرخ تضمینی خریداری شده نهایتاً ۱۵ هزار تومان فروخته شده و پول آن نیز به‌تازگی واریز شده است. محصولی که متوسط برداشت در جنوب برای هر هکتار ۳ تن تا نهایتاً ۶ تن است و سودی که دست کشاورز را می‌گیرد هکتاری ۳۰ میلیون تومان است. هر چند که این محاسبات در مورد کشاورزی است که زمین در مالکیت او باشد، حال‌آنکه اگر کشاورزی یک زمین مرغوب را برای کشت گندم اجاره کند، حتی نصف قیمت اجاره‌اش هم در نمی‌آید. در چنین شرایطی تمام زمین‌های مرغوب جیرفت و عنبرآباد رفته است.