از خاموشی چاههای کشاورزی تا نرسیدن کود اوره به گندمکاران به دلیل قطعی گاز پتروشیمی‌ها. ضربه سنگین ناترازی انرژی به گندمکاران

از خاموشی چاههای کشاورزی تا نرسیدن کود اوره به گندمکاران به دلیل قطعی گاز پتروشیمی‌ها. ضربه سنگین ناترازی انرژی به گندمکاران
کاغذوطن
سمیه خدیشی – تعدادی از پتروشیمی‌های کشور به دلیل کمبود گاز تولید کود اوره را متوقف کردند و این موضوع باعث شده است کود اوره مورد نیاز محصول گندم به موقع به دست گندمکاران نرسد و در کنار قطعی برق چاههای کشاورزی سنگی دیگر، پیش پای کشاورزان بیفتد.
در حالی که کشاورزان جنوب‌کرمان و سراسر ایران کشت گندم خود را انجام داده‌اند، کمبود کود اوره به معضلی جدی برای آنها تبدیل شده است. گندم به عنوان محصولی استراتژیک، از اهمیت ویژه‌ای برای کشور برخوردار است و دولت در راستای اهداف تامین امنیت غذایی همواره تلاش کرده با ارائه حمایت‌های لازم، کشاورزان را به کشت این محصول ترغیب کند; اما در شرایط فعلی، ناترازی انرژی و به دنبال آن تعطیلی بسیاری از پتروشیمی‌های تولید کننده کود اوره، تامین این نهاده ضروری را برای کشاورزان با مشکل مواجه کرده و سازمان‌های حمایتی دولت مانند جهاد کشاورزی، علیرغم وعده‌های داده شده، نتوانستد کود اوره مورد نیاز گندمکاران را تامین کنند.
گندمکاران جنوب کرمان نیز مانند دیگر مناطقی که به کشت گندم اقدام کرده‌اند از نرسیدن کود اوره دولتی ابراز نگرانی کردند.
کشت گندم در بین زارعان به عنوان محصولی فرض می‌شود که بعد از کاشت دولت با حمایت‌ها و دادن سوبسید‌هایی کشاورزان را در مراحل کاشت همراهی میکند چه در تامین نهاده‌ها و چه در خرید تضمینی محصول.
به گفته کشاورزان علیرغم هزینه‌های بالای کشت نسبت قیمت خرید تضمینی که دولت برای گندم اعلام می‌کند کاشت گندم چندان توجیه اقتصادی ندارد.
توجیه اقتصادی بین کاشت گندم و دیگر محصولات وقتی بیشتر به چشم می آید که مثلا در جنوب کرمان هزینه‌های از زمین و آب و یا نهاده را کشاورز صرف کاشت پیاز یا سیب زمینی کند و در مدت زمانی کوتاه تر از دوره کاشت سود بالاتری را از ان خود می‌کند.
*گندمکاران، تولید با دستان خالی
کریمی که از کشاورزان عمده کار کشت گندم در جیرفت محسوب می‌شود، می گوید: با یک حساب و کتاب سرانگشتی کشت گندم علیرغم همه حمایت‌های دولتی که بعضا در حد وعده و وعید می‌ماند برای من کشاورز صرفه ندارد.
او ادامه می‌دهد: عقل و منطق می‌گوید; زمینی که آب دارد را به کشت های زود بازده مثل سیب‌زمینی و پیاز اختصاص دهم و یا حتی بدون دردسر با یک انعقاد قرارداد با توجه به نرخ‌های بالای اجاره بهای زمین‌های زراعی در جیرفت آنرا را به دیگری واگذار کنم و می توان سود احتمالی در کشت گندم را چه بسا بیشتر هم بدست آورد.
این کشاورز دلیل اختصاص زمین خود را به کشت گندم علایق شخصی و اعتقادی عنوان می‌کند و می‌گوید: هر ساله بواسطه کشت گندمی که انجام می‌دهم افرادی مشغول به کار می‌شوند و از قبل آن نان سر سفره خانواده خود می برند.
کریمی افزود: دولت باید برای رسیدن به خودکفایی و موضوع مهم امنیت غذایی مردم گندمکاران رادر اولویت قراردهد و حمایت کند .
*کود نرسد، زمین می‌خوریم
بامری کشاورزی از منطقه رودبار جنوب است. رودبار شهرستانی در جنوب کرمان که هر ساله بیشتر زمین‌های زراعی آن به کشت گندم اختصاص پیدا می‌کند.
این کشاورز هم از نرسیدن کود به محصول گندم خود ابراز نگرانی کرد و گفت: اگر دولت فکری برای ما نکند محصول گندم ما امسال افت می‌کند و به تولید مدنظر مان نمی‌رسد و این یعنی ورشکستگی و به زمین خوردن کشاورزان.
او از قیمت بالای کود اوره در بازار آزاد گلایه دارد، می‌گوید: اگر تولید در بالادست و کارخانه‌های پتروشیمی نیست پس چرا در بازار آزاد همین کود با قیمت چند برابری وجود دارد. چرا کود دست دلالان موجود دست دست کشاورز خالیست؟!
*تعطیلی پتروشیمی‌ها، عامل اصلی کمبود کود
بنا بر گفته‌های رضا یونس زاده، مدیر زراعت جهاد کشاورزی جنوب کرمان، پنج شرکت بزرگ پتروشیمی در ایران از جمله شرکت‌های مسجدسلیمان و خراسان، به دلیل کمبود گاز، تولید کود اوره خود را متوقف کرده‌اند.
یونس‌زاده می‌گوید: در حال حاضر تنها ۲کارخانه پتروشیمی در کشور به صورت محدود به تولید این کود می‌پردازند که این جوابگوی سطح کشت کشور را نمی‌دهد.
کمبود کود اوره می‌تواند تاثیرات منفی جدی بر تولید گندم داشته باشد. یونس زاده در این خصوص می‌گوید این مشکل در سراسر کشور وجود دارد و ممکن است تاثیر آن در استان‌های گندم‌خیز مانند خوزستان و تبریز بیشتر باشد. با این حال، کمبود کود اوره در جنوب کرمان نیز می‌تواند به کاهش عملکرد و کیفیت محصول منجر شود.
*تلاش مسئولان برای رفع مشکل
به گفته یونس زاده، نمایندگان مردم جنوب کرمان در مجلس ، رئیس سازمان جهاد کشاورزی و سایر مسئولان استانی در تلاشند تا این مشکل را برطرف کنند. با این حال، با توجه به گستردگی مشکل و تعطیلی بسیاری از پتروشیمی‌ها، به نظر می‌رسد رفع این معضل نیازمند اتخاذ تدابیر جدی و فوری از سوی دولت باشد.
*تعطیلی یکی دیگر از پتروشیمی‌های تاثیر‌گذار کشور
وضعیت پتروشیمی مرودشت به عنوان یکی از قدیمی‌ترین و بزرگترین تولیدکنندگان کود اوره در منطقه، نمادی از مشکلات این صنعت است. به گفته یکی از اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس، این پتروشیمی نزدیک به دو ماه است که با ۷۰ درصد تعطیلی مواجه شده و خط تولید کود اوره آن به طور کامل متوقف شده است.
با ادامه این وضعیت، آینده تولید گندم در جنوب کرمان و سایر مناطق کشور در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. کشاورزان چشم انتظار حمایت دولت و اتخاذ تدابیر لازم برای رفع مشکل کمبود کود اوره هستند. در غیر این صورت، ممکن است یا کاهش تولید این محصول استراتژیک از خودکفایی در تولید گندم فاصله گرفته و وابستگی به واردات قوت گیرد. تاثیراین بحران نه تنها بر کشاورزان بلکه بر امنیت غذایی کشور نیز خواهد بود و نیازمند توجه فوری و جدی از سوی دیگر است.