محمدرضا فرحبخش در جمع فعالان اقتصادی و خیرانی که با هدف حمایت و تحت پوشش قرار دادن بازماندگان از تحصیل جنوب کرمان در جیرفت دور هم جمع شده بودند بر اهمیت توجه به معضل بازماندگی از تحصیل تاکید کرد و گفت: پدیده بازماندگی و ترک تحصیل به مانند موتور تولید فقر در جامعه عمل میکند.
در نخستین روز خردادماه ۱۴۰۴، جیرفت میزبان چهرههایی بود که هرکدام نامی شناختهشده در مدیریت اقتصادی کشور دارند؛ چهرههایی که حضورشان در جنوب، نه برای بازدیدی نمادین، بلکه با هدف مشارکت در اقدامی اثرگذار و آیندهساز انجام شد.
بیستودو فعال اقتصادی با پرواز پنجشنبه هفته گذشته و به دعوت محسن جلالپور رییس پیشین اتاق بازرگانی ایران وارد جیرفت شدند. این سفر یکروزه، برای حمایت از دوازده هزار کودک بازمانده از تحصیل انجام شد؛ کودکانی که به اجبار فقر، از آموزش بازماندهاند.
برنامه اینگونه تنظیم شده بود: ورود به فرودگاه، بازدید از گلخانه بادمجان در حوالی جیرفت، حضور در پایانه صادراتی واقع در شهرک صنعتی این شهر برای آشنایی با ظرفیتهای کشاورزی جنوب کرمان و در پایان، شرکت در گردهمایی همراه دیگر مدعوینِ خیر و نیکوکار منطقه.
از جمله چهرههای شاخص حاضر در این برنامه، محمد نهاوندیان، اقتصاددان و سیاستمداری با تجربه معاونت اقتصادی ریاستجمهوری، ریاست دفتر رئیسجمهور و ریاست اتاق بازرگانی ایران بود. غلامحسین شافعی، رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران، دیگر میهمان این جمع بود؛ چهرهای که سالها در رهبری بخش خصوصی نقشآفرینی کرده است.
احمد مرادعلیزاده، مدیرعامل پیشین شرکت ملی صنایعمس ایران و عضو هیئت امنای خیریه مولیالموحدین، با سابقهای اثرگذار در صنعت و نیکوکاری، در این جمع حضور داشت. مهمان دیگر، یحیی آلاسحاق، وزیر اسبق بازرگانی و رئیس اتاق مشترک ایران و عراق، که بیش از سه دهه در اقتصاد ملی مسئولیت برعهده داشته است، حاضر بود.
بیستودو کارآفرین، مدیر صنعتی و فعال اجتماعی، به جنوب کرمان آمده بودند تا قدمی برای آینده بهتر فرزندان این منطقه بردارند.
این سفر، واکنشی مستقیم به یک آمار نگرانکننده بود. بر اساس گزارش مدیرکل آموزشوپرورش کرمان، بیش از دوازده هزار کودک در این منطقه از تحصیل بازماندهاند؛ آماری که فقط به فقر اقتصادی محدود نمیشود و به کمبود زیرساخت آموزشی و توسعهنیافتگی تاریخی نیز مربوط است.
*بدون خیران زنجیره فقر قطع نمیشود
محسن جلالپور بانی گردهمایی نیکوکاران و فعالان اقتصادی، فقر را بزرگترین مانع تحصیل در جنوب کرمان میداند و معتقد است: «بدون حمایت خیران، این چرخه شکسته نمیشود.»
جلالپور در این نشست با اشاره به تجربههای خود در توسعه اقتصادی جنوب کرمان و راهاندازی طرحهای کشاورزی، معدنی و گردشگری گفت: «ما امروز در منطقهای جمع شدهایم که روزگاری نقطه امید تامین غذای ایران بود؛ خاکی که کارشناسان اسرائیلی آن را بینظیر توصیف کردند و آن را سبزواران مینامیدند. این سرزمین ظرفیت تأمین غذای کشورهای همسایه را نیز داشت، اما امروز به جایی رسیدهایم که باید برای بازماندگان از تحصیل چارهاندیشی کنیم.»
او افزود: «تأسیس موسسه دارالاکرام با هدف حمایت از دانشآموزان محروم، پاسخی به این نیاز اساسی است. این موسسه که کار خود را از تهران آغاز کرده و سپس به دیگر شهرستانها گسترش یافته، بهواسطه قراردادهایی با دانشآموزان آنها را متعهد میکند در مسیر تحصیل باقی بمانند. در مقابل، موسسه بورسیه تحصیلی ماهانه برای دانشآموزان در نظر میگیرد و در صورت موفقیت، حمایتهای حقوقی بیشتری ارائه میدهد. دانشآموزان پس از فارغالتحصیلی و کسب درآمد، موظفاند به دارالاکرام بازگردند و از دیگر دانشآموزان بازمانده حمایت کنند.»
به گفته جلالپور، مددکاران این موسسه گزارشهای مستندی از وضعیت دانشآموزان تهیه و در اختیار حامیان قرار میدهند تا روند آموزش بهطور شفاف دنبال شود.
او ادامه داد:«من در همه سالهایی که از راهاندازی اتاق بازرگانی جیرفت تاکنون، بارها به این منطقه آمدم و همیشه افسوس خوردهام که ما به نسل آینده چه جوابی برای رفتارمان با این سرزمین و منابع آن خواهیم داد. در حال حاضر بیش از ۱۲ هزار دانشآموز بازمانده از تحصیل شناسایی شدهاند و ۲۰ هزار نفر در معرض ترک تحصیل قرار دارند. این یعنی ما با بحرانی جدی در توسعه انسانی مواجهیم.»
او با اشاره به شرایط بحرانی اشتغال در جنوب کرمان در سالهای گذشته خاطرنشان کرد: « در دورهای بیش از ۲۰ هزار بیکار در منطقه وجود داشتند که به گفته شورای تأمین استان، با روزی پنج هزار تومان حاضر به انجام قاچاق و کارهای خلاف بودند. آن زمان ما مسئول اشتغالزایی در سه بخش معدن، کشاورزی و گردشگری شدیم. در حوزه معدن پنج پروژه کلید زدیم، اما گردشگری به دلیل ناامنی به نتیجه نرسید. در حوزه کشاورزی، ایجاد گلخانهها را بهعنوان راهحل پایدار دنبال کردیم.»
جلالپور گفت:«در سال ۱۳۹۰ کلنگ احداث پایانه محصولات گلخانهای را با پیشبینی ۱۲ میلیون دلار سرمایهگذاری زدیم و در سال ۱۴۰۱ این پروژه با همان میزان سرمایه افتتاح شد. اگرچه در این مسیر سختیهای زیادی کشیدیم، اما امروز وسعت کشت گلخانهای در منطقه از ۸۰۰ هکتار در سال ۱۳۹۰ به سه هزار هکتار در سال ۱۴۰۴ رسیده و امیدواریم به پنج هزار هکتار برسد.»
او به آمار مصرف منابع نیز اشاره کرد و گفت: «بیش از ۸۰ میلیارد دلار آب برای تولید پسته مصرف کردهایم تا ۵۰ میلیارد دلار محصول تولید شود. اما در حوزه محصولات گلخانهای با تنها یک بیستوپنجم این میزان آب، به بازار جهانی وارد شدهایم.»
او در پایان تأکید کرد: «مسیر توسعه منطقه هنوز طولانی است. فقر، بیسوادی و بازماندگی از تحصیل همچنان زخمهای کهنهای هستند که بر پیکره جنوب کرمان باقی ماندهاند. تنها با حمایت مردمی، نهادهای نیکوکاری و همراهی دولت میتوان این چرخه را شکست و دوباره امید را به سرزمین فراموششده بازگرداند.»
جلال پور که چهره شناخته شده در اقتصاد ایران است و در امور خیر نیز زبانزد است قصد دارد تا با نشان دادن ظرفیتهای جیرفت در کنار محرومیت این منطقه و آمار بازماندگان از تحصیل تلاش کند این آمار را در منطقه جنوب کرمان کاهش دهد.
*مسوولیت اجتماعی، معیار جدید موفقیت بنگاهها
محمد نهاوندیان بر مسئولیت اجتماعی بخشخصوصی تاکید کرد و گفت: «امروز بنگاهها با میزان خدمتشان به جامعه ارزیابی میشوند و کار اقتصادی و خیر در هم تنیده شده است.»
هیات مدیره مرکز خیریه ابرار در جیرفت، معیار ارزیابی شرکتها را مسئولیت اجتماعی و محیطزیست دانست بر ارتباط عمیق بین کار اقتصادی و خدمت اجتماعی تاکید کرد و گفت: «برای رشد اقتصادی پایدار، مفهوم خدمت اجتماعی باید در کنار ارزیابیهای اقتصادی ادغام شود.»
محمدآقا نهاوندیان در این مراسم با اشاره به تغییر رویکرد جهانی در رتبهبندی شرکتها، تصریح کرد: «گذشت آن زمان که تنها سودآوری بخش خصوصی ملاک ارزیابی بود؛ اکنون شرکتها بر اساس خدماتی که به محیط زیست و جامعه ارائه میدهند، ارزیابی میشوند.»
این فعال اقتصادی ادامه داد: «این امر نشاندهنده نیاز به ارزیابی شخصیت سازمانها و درک آنها از مسئولیت اجتماعی است. در برخی اذهان، کمک به دیگران ممکن است به عنوان هزینه تلقی شود، اما براساس آیه شریفه سوره بقره، آنچه در کار خیر هزینه میشود، در واقع برای خود فرد است به شرط آنکه هدف آن فقط خدا باشد.»
نهاوندیان در صحبتهای خود به نیازهای جامعه انسانی در هرم مازلو اشاره کرد و گفت: «اگر به جامعه خدماتی ارائه میدهیم و از خود مایه میگذاریم، مانند این است که به خودمان خدمت میکنیم.»
او افزود: «اگر به دنبال رشد اقتصادی پایدار هستیم، باید خدمت اجتماعی را جزو الویتهای رشد اقتصادی و توسعه بنگاهها قرار دهیم. موسسه ابرار با همین فلسفه تاسیس شده است. اتاق بازرگانی در نظر دارد جامعه نیکوکاری تشکیل دهد تا بخش خصوصی تصویر جدیدی از خود ارائه دهد.»
نهاوندیان تاکید کرد: «بخش خصوصی باید جامعهخواه باشد و نه تنها به خود بپردازد، بلکه بخشی از جامعه باشد که از آن میگیرد و به آن باز میگرداند.»
او در پایان تصریح کرد: «مجموعه خیریه ابرار تلاش میکند تا ارتباطی موثر میان بخش خصوصی و حوزه کار خیر ایجاد کند و تلاش میکند این دو حوزه را در کنار هم قرار دهد.»
*آموزش، راه نجات الماسهای نتراشیده جنوب
از دیگر سخنرانان این مراسم، غلامحسین شافعی، رئیس اتاق بازرگانی ایران بود. او در سخنان خود بر اولویت بورسیه تحصیلی و شکوفایی الماسهای نتراشیده جنوب کرمان تاکید کرد و آموزش را تنها راه نجات دانست.
شافعی بیان کرد: «آموزش تنها گزینهای است که میتواند نجاتبخش باشد. کودکان وارد مدارس میشوند، اما پس از پایان شش کلاس، امکان ادامه تحصیل برای آنها وجود ندارد. از این مرحله، موضوع بورسیه تحصیلی مطرح میشود و اکنون هیچ اولویتی بالاتر از بورسیه تحصیلی وجود ندارد.»
او ادامه داد: «الماسهای نتراشیدهای در جنوب استان وجود دارد که باید آنها را شناسایی کرد و با پرورش و حمایت، در قالب بورسیه تحصیلی به استعدادهای ارزشمند تبدیل کرد.»
شافعی با ذکر خاطرهای از دیدار یکی از دانشآموزانی که با حمایت و بورسیه تحصیلی خیران، از یکی از روستاهای دورافتاده و مرزی سیستان و بلوچستان به یکی از مراکز نخبگان علمی هلند راه یافته بود، اهمیت بورسیه تحصیلی این کودکان را یادآور شد.
*فقر، چالش بزرگ پیش پای آموزش
مدیرکل آموزش و پرورش استان کرمان در جمع فعالان اقتصادی بر اهمیت توجه به معضل بازماندگی از تحصیل تاکید کرد و گفت: «پدیده بازماندگی و ترک تحصیل به مانند موتور تولید فقر در جامعه عمل میکند و باید با همت جمعی به کاهش ترک تحصیل و بازماندگی از تحصیل کمک کنیم.»
محمدرضا فرحبخش در جمع فعالان اقتصادی و خیرینی که با هدف حمایت و تحت پوشش قرار دادن بازماندگان از تحصیل جنوب کرمان در جیرفت دور هم جمع شده بودند بر اهمیت توجه به معضل بازماندگی از تحصیل تاکید کرد و گفت: «پدیده بازماندگی و ترک تحصیل به مانند موتور تولید فقر در جامعه عمل میکند.»
به گزارش کرماننو، مدیرکل آموزش و پرورش استان کرمان با اشاره به وسعت و پهناوری استان کرمان و اینمورد که این استان ۱۱ درصد خاک کشور را در اختیار دارد، بیان کرد: «فاصله بین شمالیترین و جنوبیترین مرکز آموزشی استان به ۱۱۰۰ کیلومتر میرسد که مسافتی برابر با فاصله مرکز این استان تا پایتخت کشور و این وسعت و گستردگی استان نشاندهنده چالشها و نیازهای خاص این منطقه است.»
او افزود: با داشتن ۴۶ هزار فرهنگی و ۶۸۰ هزار دانشآموز، اگر آموزش و پرورش به تنهایی به عنوان متولی عرصه آموزش معرفی شود، به سختی قادر به ارائه خدمات مناسب خواهد بود. این نشاندهنده نیاز به همکاری تمامی دستگاهها و افراد است.
فرحبخش با اشاره به آمار بالای ترک تحصیل در استان، اظهار داشت: «در حال حاضر، ۲۱ هزار نفر در سنین ۱۵ تا ۱۷ سال در دوره متوسطه اول ترک تحصیل کردهاند. اما خطرناکتر از آمار ترک تحصیل، نرخ بازماندگی از تحصیل است که به معنای عدم ورود دانشآموزان به چرخه آموزش است.»
او همچنین تاکید کرد: «رابطه معناداری بین بازماندگی از تحصیل و بزهکاری وجود دارد. اگر این مساله از حالت تعادلی خارج شود، تبعات آن برای جامعه خطرناک خواهد بود که در استان کرمان این نرخ از حالت عادی خارج شده است.»
مدیرکل آموزش و پرورش استان کرمان با اشاره به اینکه هشت مدرسه تکنفره و هشتصد و پنجاه و شش مدرسه زیر پنج نفر در استان نشان از تلاش برای کاهش نرخ بازماندگی از تحصیل است ادامه داد: «چالشهای اقتصادی، فضای آموزشی غیرمناسب و تعداد بالای دانشآموزان اتباع، بار زیادی را به دوش نظام آموزشی این استان گذاشته است.»
او در صحبتهای خود نرخ سرانه فضای آموزشی استان را سه متر کمتر از معیار استاندارد و یک متر کمتر از میانگین کشوری اعلام کرد و گفت: «آموزش و پرورش به سهم خود کم نگذاشته است و آنچه در اختیار دارد برای کاهش نرخ بازماندگانی از تحصیل انجام داده است و در این راه چالش بزرگ پیش پا فقر است که باید به کمک بیاییم و بخشی از آن را حل کنیم.»
فرحبخش ضمن اعلام اینکه ۹ درصد از دانشآموزان ما هیچ دسترسی جز کتاب ندارند و حتی تلویزیون هم در دسترس ندارند، اظهار داشت: «این آمار در دوران کرونا به دست آمده و یک مشکل بزرگ در فرآیند آموزش است.»
او همچنین به تلاشهای این نهاد در کاهش بازماندگی از تحصیل پرداخت و تصریح کرد: «هشت مدرسه تکنفره و ۸۵۶ مدرسه زیر پنج نفر داریم که با امکانات موجود سعی کردهایم مشکل را کاهش دهیم.»
فرحبخش در پایان با اشاره به اهمیت عدالت آموزشی گفت: «وجود ۲۶۳ مدرسه خوابگاهی به ما کمک میکند تا دانشآموزان از نقاط مختلف استان به تحصیل بپردازند و ما به این رویه ادامه خواهیم داد. اگر با همدلی و همت جمعی بتوانیم یک درصد هم از بازماندگان از تحصیل کم کنیم، ارزش آن به شدت زیاد خواهد بود.»
چهرههای شاخص اقتصادی کشور با همراهی نیکوکاران محلی منطقه فرمهای مهربانی برای پوشش کودکان بازمانده از تحصیل را پرکردند و با قبول هزینههای تحصیل در کاهش تولید فقر قدمی برداشتند.
در پاسخ به این نیاز، تفاهمنامهای بین دو نهاد نیکوکاری برای حمایت از کودکان بازمانده از تحصیل امضا شد. این تفاهمنامه، میان جامعه نیکوکاری ابرار و خیریه دارالکرام تنظیم شده و هدف آن، پوشش حداکثری این تعداد بازمانده از آموزش در جنوب کرمان است.
جلالپور باور دارد بازگرداندن کودکان به مدرسه، فقط کار خیر نیست؛ مأموریتی برای بازگرداندن امید به سرزمینی فراموششده است.
2073 | ۰۴/۰۹/۱۱
2072 | ۰۴/۰۹/۱۰
2071 | ۰۴/۰۹/۰۹