کشمکش صنعت و کشاورزی بر سر آب
در حالی که مدیر کل کشاورزی شمال کرمان از توسعه کشاورزی در روزهای گذشته خبر داد مدیرکل صنعت، معدن و تجارت شمال استان معتقد است پیشرفت استان از صنعت میگذرد نه کشاورزی
زکیه سلیمی | ۴ سال دیگر ۳۵ درصد کل فولاد کشور در استانی تولید میشود که ۶۶ درصد مساحتش با بحران آبی مواجه است.صنعت آببری که از سال ۹۷ سازمان حفاظت از محیط زیست استقرارش را تنها در نزدیک سواحل مجاز دانست.فولادیهای کرمان اما از این مصوبه جاماندند. حالا در تمام شهرستانهایی که با کم آبی دست و پنجه نرم میکنند، کارخانه فولاد گسترده شده؛ از زرند و سیرجان گرفته تا راور.
مجوز احداث چاه به فولاد راور
سه سال قبل، آب خاکستری شهری که برای آبیاری فضای سبزش هم از آب چاه استفاده میکند، پیشکش صنعت کردند و حالا دست انداختند به آبهای زیر زمینی.فولاد راور که چندی پیش مجوز احداث چاه را گرفت و حالا زمزمههایی از چاههای غیر مجاز سایر صنایع شنیده میشود.اسماعیلی، جانشین مدیر سایت پروژه فولاد راور شهریورماه گفته بود که این چاه هم حتی به آب نرسیده:« حفر چاه در مرحله اول در عمق ۵۰ متر به به آب نرسیده و تکلیف فروشندگان چاه تلمبه روستای ریحان نیز مشخص نیست و این موضوع در هالهای از ابهام قرار داد.»
۵۰سال قبل باید به سمت فولاد میرفتیم
مهدی حسینی نژاد، رئیس سازمان صنعت، معدن وتجارت استان کرمان اما همچنان بر فولادی شدن استان پافشاری میکند.از دید او آببر تلقی شدن فولاد یک شانتاژ تبلیغاتی است:«یک کلاه گشادی ۵۰ سال قبل سر ما رفت که فولاد صنعت آب بر است و نباید در کرمان خشک، احداث شود».
ادله او برای دفاع از فولادی شدن استان، مقایسه مصرف آب کشاورز و صنعت است.او به «کرمان نو» میگوید:«کل مصرف آب سالانه استان ۶ میلیارد و ۲۰۰ متر مکعب که ۹۵ درصد آن که حدود ۵ میلیارد و ۵۰۰ متر مکعب است در بخش کشاورزی است.»به گفته او تا افق ۱۴۰۴ کل مصرف آب صنایع استان، ۲۴۰ میلیون متر مکعب است که ۱۰۰ میلیون متر مکعب هم از طریق خط انتقال آب به سیرجان رسیده است.
صنعت امکان کاهش مصرف آب ندارد
رییس سازمان صمت در پاسخ این پرسش «کرمان نو» که کاهشی در آب کشاورزی اتفاق نیفتاده و صنعت بار دیگری را افزوده است،میگوید:«مطابق سند سازگاری با کم آبی باید ۹۰۰ میلیون متر مکعب آب، ذخیره شود. عمده این آب باید از بخش کشاورزی کاسته شود نه صنعت. در صنعت ما حتی به دنبال آب بیشتر هستیم».او ادامه میدهد:«بله ما دنبال آب چاه هستیم ولی متاسفانه طبق ماده ۲۷ و ۲۸ این اجازه به ما داده نشده که چاه بزنیم و تنها طبق ظرفیت قانونی که وزارت نیرو به ما داده به دنبال این مسئله هستیم که ۲۵ لیتر در روز از آب چاه دریافت کنیم که آن هم برای مصرف شرب و مسائل بهداشتی است.»
اطلاعی از چاههای غیر مجاز صنایع ندارم
به گفته او آب مصرف فولادی ها از طریق آب فاضلاب و پروژههای انتقال آب تامین خواهد شد.
حسینینژاد معتقد است که کرمان در ۵۰سال گذشته از آینده خود عقب مانده و از همان موقع میبایست به سمت فولاد میرفته:«اگر ده درصد از آب کشاورزی هم ذخیره میشد بالای ۲ برابر آب مصرفی صنعت میبود و ما الان فولادی داشتیم که هم اشتغال زا بود و هم درآمد داشت. ما ۵۰ سال قبل به این سمت نرفتیم ولی حالا به این سمت میرویم.»
او البته استفاده صنایع از چاههای غیرمجاز را نه تایید میکند و نه تکذیب:« این موضوع در حیطه وظایف ما نیست و از این مسئله اطلاعی نداریم و سایر دستگاه های حوزه آب باید پاسخگو باشند.»
نزدیک شدن رقم صادرات صنعتی به کشاورزی
از دیدگاه رئیس سازمان صمت، آینده استان کرمان، صنعتی است، نه کشاورزی.آیندهای که محمدرضا قوام آبادی، رئیس اداره بازرگانی خارجی این سازمان برآن تاکید دارد. قوام به«کرمان نو» میگوید: «تا ۷ سال قبل صادرات کالاهای کشاورزی بیشترین سهم را داشتند اما الان صادرات صنعتی سهم بیشتری را نسبت به قبل به خود اختصاص داده و در حال نزدیک شدن به رقم صادرات کشاورزی است.»
باور ندارم آینده کرمان صنعتی باشد
صنعتی شدن کرمان اما از دیدگاه رئیس سازمان جهاد کشاورزی چندان قابل باور نیست.عباس سعیدی،در نشست خبری خود گفته بود:« مخالف بردن آب کشاورزی به صنعت است و باور ندارد که آینده کرمان، صنعتی است.»حال آنکه آمار مرکز آمارایران حاکی از این است که ۳۶درصد از اشتغال این استان در بخش کشاورزی است، مردمانی که به غیر از کشاورزی کسب و پیشهای دیگری بلد نیستند و حالا با از دست رفتن آبهای زیرزمینی مزارع و باغهایشان در حال خشک شدن است. این کم آبی و کاهش کیفیت آبها حالا ۲۰هزار هکتار از باغات پسته را از دور خارج کرده است.
مدل توسعه اصفهان و یزد را پیش میگیریم
رئیس سازمان صمت اما معتقد است که مسیر پیشرفت استان از صنعت می گذرد:«اصفهان و یزد دو استان صنعتیاند و در این مسیر پیشرفت و توسعه داشتند. ما همان مدل را پیش خواهیم گرفت و با توسعه صنایع کوچک این مسیر را دنبال میکنیم.»