پایانه صادراتی به خان هفتم رسید
قفل پایانه صادراتی به دست هلندیها باز میشود؟
۵سال است که وعده افتتاح پایانه صادراتی را میدهند. اولین بار کیخا، نایب رئیس هیئت مدیره شرکت گلشن آرا بهمن ۹۵وعده افتتاح آن را تا مهر ۹۶ داده بود. بعدها سال به سال این افتتاح عقب افتاد. مهر 97،مسئول دفتر اتاق بازرگانی افتتاح را به اسفند موکول کرد و سال بعدش هم فدایی، استاندار وقت کرمان این موضوع را عقب انداخت. حالا بعد از 5 سال ضرر و زیان کشاورزان به دلیل صادر نشدن محصولاتشان، مدیر منطقهای شرکت گلشن در گفت وگو با «کاغذ وطن» از افتتاح پایانه در آبان ۱۴۰۰خبر میدهد. وعدهای که بعید نیست باز هم به سرانجام نرسد.
انگار پایانه صادراتی کرمان طلسم شده. طلسمی که ورد رهاییاش در دست هلندیهاست. محمد علی کیخا نایب رئیس هیئت مدیره شرکت گلشن آرا بهمن 95 گفته بود: «دستگاههایمان بیاید، دو سه ماه طول میکشد و تا تاسیس شود و در سالنها نصب شود دو سه ماه طول میکشد و به آخر فصل میخورد. بنابراین سرجمع از مهرماه سال 96 انشاا… استارت پایانه صادراتی زده خواهد شد.» یک سال بعدش اما وعده دیگری داده شد. دستگاهها رسیده بود اما در گمرک گیر کرده بود. فخری الله توکلی، مسئول وقت دفتر اتاق بازرگانی در جیرفت و عضو سابق هیات نمایندگان اتاق کرمان گفته بود که دستگاهها دارند مستهلک می شوند:« چند ماه است که منتظر ترخیص ماشینآلات مورد نیاز برای پایانه صادراتی محصولات کشاورزی جنوب استان هستیم. محموله از اوایل فروردینماه امسال ( ۱۳۹۶) وارد بندرعباس شده. تشریفات اداری و فرآیند ترخیص ماشینآلات را انجام دادیم که به سیاستگذاریهای غلط اخیر برخوردیم.»
تجهیزات نصب نشده، مستهلک میشوند
او سنگ اندازیهای ترخیص ماشین آلات را این گونه تشریح کرده بود:«در آخرین مرحله کار اعلام کردند که باید دوباره ثبت سفارش کنیم. هرچه رفتیم و آمدیم و توضیح دادیم که این کالا وارد شده و در حال حاضر در گمرک بندرعباس در انتظار ترخیص است به گوششان نرفت. به خانه اول بازگشتیم تا در سامانه ثبتنام کنیم. وقتی به سامانه رجوع کردیم گفتند که این فرم و آن فرم را باید تکمیل کنید. مدارک جدید خواستند. تکمیل کردیم و تحویل دادیم و الآن بیش از دو ماه است چشمانتظاریم. چشمانتظار ترخیص ماشینآلاتی که در هوای گرم و مرطوب بندرعباس-نصب نشده- دارند مستهلک میشوند.»
فدایی: سرمایهگذار پایانه صادراتی جیرفت نمیخواهد این پروژه به بهرهبرداری برسد
کمر غول گمرک در نهایت شکست و دستگاه های هلندی ترخیص شدند. الله توکلی همان سال گفته بود که با توجه به پیشرفت فیزیکی ۷۰درصدی پروژه پایانه صادراتی در اسفند۹۷ به بهره برداری میرسد. یک سال گذشت و همچنان خبری از افتتاح نبود. محمد جواد فدایی استاندار وقت کرمان گره کار را تسهیلات دانسته بود و وعده افتتاح آن را تا آخر سال 98 داد. باز هم این طلسم نشکست و افتتاح باز به تاخیر افتاد. استاندار کرمان شهریور 99 در پاسخ به خبرنگاران گفته بود: «در مورد پایانه صادراتی من به این نتیجه رسیدم که سرمایهگذار پایانه صادراتی جیرفت نمیخواهد این پروژه به بهرهبرداری برسد. مهرماه 97 قول دادند تا 22 بهمن پایانه صادراتی به شرط حل مشکلات با گمرک، بانک رفاه و بانک توسعه تعاون به بهرهبرداری برسد.همه این مشکلات را من حل کردم اما الان همچنان به بهرهبرداری نرسیده. در آخرین تماس متوجه شدم هنوز مدارک را به بانک توسعه تعاون ندادهاند.»
سال 97 پیشرفت فیزیکی پروژه ۷۰درصد بود و حالا به گفته مسلم مروجی، رئیس سازمان صمت جنوب کرمان 85 درصد. مروجی درباره دلیل کندی کار به «کاغذ وطن»میگوید: «پایانه صادراتی هر بار با دلایل مختلف از طریق مدیران مجموعه به بهره برداری نمیرسید. یک ماه قبل اما از مجموعه بازدید داشتیم و درخواست کردیم تا مدیر عوض شود و یک مدیر بومی برای پیگیری این موضوع بگذارند.» او معتقد است که حالا روند اجرا سرعت بیشتری گرفته و از افتتاح پایانه تا پایان نیمه اول سال خبر می دهد: «زیر ساختها آماده است و ماشین آلات کامل وارد مجموعه شده و در انبار قرار گرفته است.»
سالی ۵درصد پیشرفت فیزیکی
طی سه سال تنها ۱۵درصد به پیشرفت فیزیکی پروژه اضافه شده و احمد سنجری، مدیر منطقهای شرکت گلشن آرای که یک ماه است به این مسپولیت منصوب شده علت را نیامدن کارشناسان هلندی و توخالی بودن وعدههای حمایتی مسئولان میداند: «دستگاهها از سال 97 رسیدهاند اما صرفا کارشناسان هلندی باید آنها را نصب کنند؛ چرا که در غیر این صورت خدمات پس از فروش و هیچ ضمانتی به این دستگاههای چندین میلیاردی تعلق نمیگیرد.»
سنجری این بار وعده افتتاح این پایانه تا آبان ماه میدهد:« دوستان قول دادهاند که تا پایان شهریور برای نصب دستگاه اقدام کنند، ولی اینکه این موضوع قطعی است یا نه من هم نمیدانم.» با احتساب زمان یک ماه نصب، مدیر منطقهای این شرکت امیدوار است که این پایانه تا آبان ماه به بهره برداری برسد: «اگر کارشناسان بیایند، زمان نصب هم یک ماه طول میکشد و سیستم کاملا آماده بهره برداری است. بنابراین امیدوارم تا اول فصل برداشت که آبانماه است، پایانه به صورت صد درصد زیر بار رسالتش برود.»
بهره برداری از این پایانه اما در خان هفتم گیر کرده است. آن طور که سنجری میگوید به غیر از مشکلات خارجی و آمدن کارشناسان هلندی، این شرکت دچار مشکل تامین مالی است: « حدود 25 تا 30 میلیارد تومان برای پرداخت بدهی پیمانکاران پول نیاز داریم و 70 میلیارد تومان هم برای سرمایه در گردش به جهت پیش خرید محصولات کشاورزی و راه اندازی پایانه صادراتی.» او مدعی است که شرکت گلشن آرای چنین سرمایهای برای این پروژه ندارد و چارهای جز اخذ تسهیلات نیست.