دفاع از عرضه سیمان در بورس

مرکز پژوهش‌های مجلس بررسی کرد؛

دفاع از عرضه سیمان در بورس

معاونت مطالعات تولیدی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی طی گزارشی به بررسی مشکلات ساختاری صنعت سیمان و دلایل آشفتگی بازار در هفته های اخیر پرداخت.

 در این گزارش با بیان این مسئله که پس از واگذاری کارخانه های سیمان به بخش خصوصی (اعم از بخش خصوصی واقعی و سایر نهادهای عمومی و شبه دولتی) نحوه اداره واحدهای سیمانی و شبکه توزیع آن با تحولاتی روبه رو شد، اما سایه قیمت گذاری دستوری توسط دولت برای سیمان تاکنون ادامه پیدا کرد، تا اینکه با اولین عرضه سیمان در بورس کالا در خرداد سال ۱۴۰۰، کشف قیمت سیمان براساس مکانیزم های عرضه و تقاضای بازار انجام شد، تصریح شده: حمل و نقل و صادرات سیمان در مسافت های طولانی توجیه اقتصادی ندارد. بنابراین در کشورهایی که دارای منابع معدنی مورد نیاز برای تولید سیمان هستند، احداث کارخانه سیمان برای تأمین نیاز بازارهای محلی (تا شعاع حداکثر ۴۰۰ کیلومتر) است. در بخش دیگری از این گزارش می خوانیم: با توجه به سیاست های کشور در دهه های گذشته اعم از توسعه پروژه های عمرانی بزرگ مانند ساخت و ساز، سدسازی و پروژه مسکن مهر و همچنین چشم انداز افق ۱۴۰۴ کشور مبنی بر رشد اقتصادی سالیانه ۸ درصدی، اعطای گسترده مجوز به واحدهای تولید سیمان انجام شده است، به طوری که پیش بینی می شود با توجه به مجوزهای صادر شده برای کارخانه های سیمان، ظرفیت اسمی تولید سیمان کشور در سال ۱۴۰۴ به حدود ۱۰۰ میلیون تن برسد. 

در بخش های دیگر این گزارش مرکز پژوهش های مجلس به بررسی قیمت سیمان در بازارهای منطقه پرداخته و اعلام داشته: قیمت سیمان در بازارهای منطقه ای در سال های اخیر به طور متوسط ۷۰ – ۶۰ دلار بر تن (معادل هر کیلوگرم ۱۶۲۵ تومان با احتساب دلار ۲۵۰۰۰ تومانی) بوده است. این در حالی است که قیمت فروش سیمان در کشور (مصوب وزارت صنعت، معدن و تجارت) در سال های اخیر حدود ۱۵ – ۱۰ دلار بر تن (معادل هر کیلوگرم ۵/۳۱۲ تومان با احتساب دلار ۲۵۰۰۰ تومانی) بوده است.

در این گزارش با تصریح بر این نکته که حضور واسطه‌ها در صنعت سیمان چه در حوزه فروش داخلی و چه در حوزه صادرات یکی از چالش‌های بزرگ این صنعت به حساب می آید، بیان شده: واسطه ها سیمان را به قیمت مصوب دولتی در درب کارخانه از تولیدکننده خریداری کرده و آن را با احتساب هزینه حمل و نقل و سود در بازار عرضه می کنند. بنابراین سود حاصل از شکاف قیمتی میان قیمت سیمان در درب کارخانه و قیمت آن در بازار به جیب واسطه ها سرازیر می شود. نقش مهم واسطه ها به این دلیل است که با قدرت مالی آنها، تولیدکنندگان اقدام به فروش محصول خود به صورت نقدی به واسطه ها می کنند.این در حالی است که مصرف کنندگان واقعی، امکان خرید نقدی از درب کارخانه و به میزان بالا را نداشته و مجبور هستند تا تأمین سیمان مورد نیاز خود را از طریق واسطه‌ها و سپس توزیع‌کنندگان انجام دهند. در سال های اخیر به دلیل افزایش قیمت حمل و نقل و همچنین مواد مورد نیاز برای بسته بندی سیمان (کیسه سیمان) اقدامات سودجویانه ای را برخی واسطه ها انجام داده اند و اصلاح نظام توزیع این کالای اساسی در کشور را بیش از پیش مورد توجه قرار داده است. در حوزه صادراتی نیز، در گذشته واسطه ها (بازرگانان) ایرانی و غیرایرانی به خرید سیمان با قیمت مصوب از درب کارخانه و به صورت ریالی اقدام کرده و آن را به صورت ارزی یا ریالی صادر می کردند و به دلیل رواج کارت های بازرگانی یکبار مصرف، ارزی از محل صادرات سیمان به کشور باز نمی گشت که پس از اصلاح سیاست‌های ارزی توسط بانک مرکزی و همچنین نظارت بر روند صدور کارت های بازرگانی، این مشکل تا حد زیادی مرتفع شده است و در حال حاضر تولیدکنندگان سیمان نیز اقدام به صادرات محصولات خود می کنند.