خسارت 6 هزار میلیارد تومانی سیل به بخش کشاورزی

خسارت 6 هزار میلیارد تومانی سیل به بخش کشاورزی

وزیر جهاد‌کشاورزی دستور بسیج تمامی امکانات وزارت‌خانه، برای جبران خسارت کشاورزان و مدیریت بحران در مناطق سیل‌زده را صادر‌کرد

بارش‌های تابستانی و سیل‌آسای این روزها بعد از حدود دو دهه خشکسالی در کشور گویای تغییرات اقلیمی است که بخش‌های زیادی بویژه در حوزه کشاورزی را تحت تاثیر قرار داده است؛ این در حالی است که مشکلات و خسارات به وجود آمده بر اهمیت فرصت‌سازی از تهدید سیلاب برای کشاورزی افزوده است.

براساس برآورد اولیه بیش از ۶ هزار میلیارد تومان خسارت سیل اخیر در حوزه‌های مختلف بخش کشاورزی اعم از دام، طیور، عشایر، قنوات، زنبور عسل، باغات و شبکه‌های آبیاری وارد شده است‌. طبق گزارش آماری بارندگی و سیلاب در شهرستان مرودشت ۸۲ هزار و ۶۰۰ میلیون ریال به محصولات صیفی، گلخانه‌ها و سایر زیر بخش‌های کشاورزی و دام و طیور در این شهرستان خسارت وارد کرده است. همچنین میزان خسارت‌های وارده ناشی از سیل اخیر به تاسیسات آب و خاک و امور زیربنایی کازرون حدود ۷۰ میلیارد ریال، میزان خسارت به بخش‌های زراعی و باغی بیش از ۲۰ میلیارد ریال و بیش از یک میلیارد ریال به بخش دام برآورد شده است. سیستان و بلوچستان هم با وقوع سیل پس از فعالیت سامانه بارشی مونسون با خسارت ٧٠٠ میلیارد تومانی به بخش کشاورزی مواجه شده و ۹۱ بند و سازه آبخیزداری در این استان تخریب شده است. استان یزد هم در بخش کشاورزی، امور دام و زیرمجموعه آنها دچار زیان ۳۶ هزار و ۷۲۰ میلیارد ریالی شده است. خسارات ناشی از سیل در چادگان استان اصفهان هم بیشتر متوجه بخش کشاورزی بوده و کشت و کار در مسیر مسیل‌ها، خسارات زیادی دیدند.

آرش نبی‌زاده مدیرعامل اتحادیه ماهیان سردآبی هم سیل و رانش زمین را باعث تلف شدن بیش از ۴ هزار تن انواع آبزیان پرورشی در استان‌های مختلف کشور اعلام کرد. با وقوع این سیل، آب گل آلود وارد مزارع پرورش آبزیان شده است و بسیاری از آبزیان خفه شده‌اند.

اقدامات وزارت جهاد کشاورزی برای جبران خسارات سیل

سید جواد ساداتی‌نژاد وزیر جهاد‌کشاورزی در احکامی به سازمان‌های جهاد کشاورزی هرمزگان، جنوب کرمان، سیستان و بلوچستان، فارس، بوشهر، کهگیلویه و بویراحمد و یزد، رؤسای این سازمان‌ها را به عنوان نماینده تام‌الاختیار وزیر در رسیدگی و حل مشکلات کشاورزان و روستاییان خسارت‌دیده از سیل اخیر منصوب کرده و دستور بسیج تمامی امکانات وزارت جهاد‌کشاورزی را برای جبران خسارات کشاورزان و مدیریت بحران در مناطق سیل‌زده و آسیب دیده صادر کرده است. وزارت جهاد کشاورزی خرید تضمینی محصولات در مناطق سیل‌زده را با روش تشکل‌ها و اتحادیه توسط سازمان مرکزی تعاون روستایی ملزم کرده است که خرید مرغ و گوشت در اولویت قرار بگیرد تا دامداران این مناطق متحمل خسارت بیشتری نشود. شرکت پشتیبانی امور دام استان‌ها خرید تضمینی دام و تأمین امانی نهاده‌های دامداران روستایی و عشایری را در اولویت قرار می‌‌دهد. همچنین توزیع نهاده‌های دامی در مناطق سیل‌زده بخصوص حوزه عشایری نیز در دستور کار قرار گرفته است. سهمیه آرد به مناطق سیل‌زده اختصاص داده شده و قرار است صندوق بیمه با سرعت خسارت‌ها را بر‌آورد کند و پرداخت‌ها را سرعت ببخشد. معاونت باغبانی وزارت جهاد کشاورزی نیز با در نظر گرفتن نهال و یا فعالیت‌های لازم در این حوزه به باغداران کمک خواهد کرد. همچنین سازمان مرکزی تعاونی روستایی کشور با مشارکت اتحادیه‌های مربوطه نسبت به خرید تضمینی محصولات باغی و زراعی کشاورزان اقدام خواهند کرد. معاونت آب‌ و خاک وزارت جهاد‌کشاورزی نیز احیا و بازسازی کانال‌های آبرسانی و قنوات را در اولویت قرار داده است. صندوق بیمه کشاورزی، میزان خسارات وارده به کشاورزان را در دست بررسی دارد و با مشارکت بانک کشاورزی نسبت به جبران خسارت‌ها اقدام می‌‌کند. وزیر جهادکشاورزی هم خواستار امهال وام کشاورزان توسط بانک کشاورزی و ارائه تسهیلات کم‌بهره به کشاورزان مناطق آسیب‌دیده شده است.

 از بین رفتن حجم بسیار زیادی از خاک حاصلخیز مزارع

حمید سینی‌ساز کارشناس کشاورزی در گفت‌وگو با «ایران» در تشریح مهم‌ترین خسارت‌های وارد شده به بخش کشاورزی در پی سیل چند روزه اخیر گفت: نباید خسارت‌های سیلاب را صرفاً منحصر به محصولات کشاورزی و دامی دانست بلکه در این شرایط حجم بسیار زیادی از خاک حاصلخیز مزارع هم جابه‌جا شده‌اند که موجب کاهش کیفیت خاک حاصلخیز می‌‌شود. خاکی که سال‌های زیادی برای تولید آن صرف می‌‌شود، در اثر جابه‌جایی یا به دریا می‌‌ریزد و یا از زمین‌های کشاورزی فاصله می‌‌گیرد که باعث بروز خسارات زیربنایی مهمی می‌‌شود. 

اقدامات آبخیزداری برای کاهش خسارات

او با اشاره به مهم‌ترین اقدامات برای جلوگیری از کاهش صدمات سیل به زمین‌های کشاورزی گفت: باید آب را در قسمت‌های بالادست مناطق کشاورزی و مسکونی که بارندگی در آنجا رخ می‌‌دهد، به سفره‌های زیرزمینی هدایت کرد تا از جاری شدن و پیوستن نهرهای جاری کوچک به یکدیگر که منجر به بروز خسارت‌های فراوان می‌‌شوند، جلوگیری کرد. در چنین شرایطی آب با استفاده از اقدامات آبخیزداری و با هدف کاهش خسارت و ذخیره آب شیرین به سفره‌های زیرزمینی هدایت می‌‌شود و کمتر تبخیر شده و یا با ریخته شدن به دریا از بین نمی‌رود.

این کارشناس حوزه آبخیزداری درباره دیگر اقدامات مهم در جهت جلوگیری از بروز خسارات سیل افزود: باید در کانون‌های اولیه و بالادست جلوی جاری شدن سیل گرفته شود که موثر‌ترین اقدام برای عدم راه افتادن سیلاب به سایر مناطق است. همچنین باید در مناطق پایین تر نقاط کوهستانی که شیب کمتری دارند، کانون‌های شتاب‌گیری و مناطق سکونتگاهی و زمین‌های کشاورزی اقدامات مقابله‌ای انجام بگیرد. علاوه بر موارد مذکور باید از طریق زهکشی خروجی آب جمع‌آوری شده و تخلیه شود.

سینی‌ساز با اشاره به اینکه کانون‌های اولیه سیل چند ویژگی دارد، افزود: بارندگی مقطعی شدت زیادی دارد و شیب اولیه برای ایجاد آب در آنجا بالاست. ضمن اینکه مانعی برای ایجاد سیل هم وجود ندارد و باعث بروز سیلاب‌های شدید می‌‌شود. وی تصریح کرد: اگر در زمان وقوع سیل، آب به تنهایی حرکت کند، خیلی خسارت‌بار نخواهد بود اما زمانی که همراه با گل‌ولای و تنه درخت و بوته باشد، خسارت زیادی به همراه خواهد داشت زیرا فشاری که آب گل‌آلود به همراه دارد، بسیار بیشتر است. سینی‌ساز درباره خسارت‌های وارد شده به محصولات زراعی با وقوع سیل گفت: محصولات زراعی یکساله یا چند ماهه مانند گندم و برنج با وقوع سیل نابود می‌‌شوند و ساقه‌هایشان می‌‌شکند. سیل در باغات می‌‌تواند درختان را از ریشه قطع کند و یا رطوبت سیلاب مستعد ایجاد بیماری برای محصولات و درختان خواهد شد و می‌‌تواند محصولات را تا سال‌ها تحت تأثیر خود قرار دهد.

این کارشناس حوزه کشاورزی با اشاره به ایجاد تلفات دامی که سیل می‌‌تواند ایجاد کند، افزود: وقتی دام‌ها برای چرا به مراتع برده می‌‌شوند و این اقدام همزمان با وقوع سیل باشد، دام‌ها سوار بر موج آب شده و باعث مرگ و میر آنها می‌‌شود. همچنین سیل می‌‌تواند نهاده‌های دامی را که به درستی جاسازی نشده‌اند هم از بین ببرد.