مرمت «خانه شهر» شاید وقتی دیگر

  مرمت «خانه شهر» شاید وقتی دیگر

مرضیه قاضی‌زاده| کاغذ وطن

گزارش 

روزگذشته موضوع انتقال بخشی از بودجه خانه شهر به سازمان زندان‌ها مصوبه شورای شهر را گرفت. پیرو این مصوبه مقرر شد یک پنجم از بودجه مرمت خانه شهر را بابت بدهی شهرداری به سازمان زندان‌ها بدهند تا این بدهی به همراه بودجه ۲ میلیاردی که از محل ردیف‌‌های بودجه می‌گذارند، تسویه شود. رئیس کمیسیون بودجه، منابع پایدار و سرمایه‌گذاری شورای شهر در گفت‌وگو با «کاغذ وطن» مدعی است که پیمانکاری برای مرمت «خانه شهر» پیدا نشده و بعید می‌داند که تا ۴ ماه باقی مانده سال هم اتفاقی در این حوزه بیفتد.

 درهای تالار خانه‌شهر به عنوان مجموعه‌ای که می توانست بخشی از فقر حوزه‌ زیرساخت فرهنگی کرمان را جبران کند، همچنان قفل است. خانه شهر ۴سال قبل ثبت ملی شد، آن هم در کشاکش بین استانداری و مطالبه مردم. ۱۹بهمن ۹۵سیف‌الهی، معاون عمرانی استاندار کرمان، ۲۰ روز به شورای شهر فرصت داده بود  تا «خانه شهر» کرمان را برای تخریب تخلیه کند تا  ورودی استانداری کرمان جای این خانه باز شود.

خانه شهر ساخته دست «علی‌اصغرخان اصفهانی»است، از اولین گروه معماران ایرانی و هم‌دوره با پیرنیا که اوایل سال ۱۳۴۸ «خانه – شهر»ِ کرمان را در میدان فلسطین، خیابان شورا برای کرمانی‌ها ساخت؛ خانه‌ای برای همه مردم کرمان که مردم شهر ماهانه ۱۵ ریال برای ساختش هزینه می‌کردند. در واقع هزینه‌های اولیه این بنا از طریق عوارض شهر و نیز مبلغی به عنوان کمک بلاعوض استاندار وقت تهیه و سفارش شد. اما در اواسط ساخت بنا و با توجه به اینکه سرمایه اولیه‌ای که برای آن تهیه شده بود، کفاف پایان ساختمان را نمی‌داد با نظر خواهی از مردم شهر و با تصویب انجمن شهر قرار شد از هر کنتور آب مبلغ ۱۵ ریال ماهانه گرفته شود و این پول صرف هزینه‌های تکمیل ساختمان «خانه- شهر» شود.  ماه به ماه ۱۵ریال به قبض آب مردم اضافه شد تا در نهایت خانه شهر در دو طبقه شامل طبقه اول سالن اجتماعات، آشپزخانه، دفتر کار، نگهبانی، تالار پذیرایی و طبقه دوم شامل سالن کنفرانس، اتاق‌های مخصوص توقف و استراحت افراد و شخصیت‌ها ساخته شد.

مصطفی هندوزاده کرمانی، یکی از کارشناسان مرمت  و از دوستداران میراث فرهنگی درباره  تالار اجتماعاتش گفته بود که معماریش به گونه‌ای است که از لحاظ آکوستیک صدا و سیستم سرمایش و گرمایش هنوز هم به عنوان مجهزترین سالن شهر محسوب می‌شود.

ثبت ملی خانه شهر در تیر۹۶

۵سال قبل اما با حکم معاون عمرانی می‌خواستند تمامش را زیر لودر ببرند مخالفت مردم بود که در نهایت میراث را به چم و خم انداخت و در نهایت ۱۴تیر ۹۶ این خانه ثبت ملی شد. مرداد همان سال در نامه ابلاغی زهرا احمدی پور، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خطاب به رزم حسینی استاندار وقت کرمان آمده بود:«اثر مذكور تحت حفاظت و نظارت این سازمان است و هر گونه دخل و تصرف یا اقدام عملیاتی كه منجر به تخریب یا تغییر هویت آن شود برابر مواد 558 لغایت 569 از كتاب پنجم قانون مجازات‌‌های اسلامی، تعزیرات و مجازات ‌های بازدارنده، جرم محسوب می ‌شود و مرتكب مشمول مجازات‌ های قانونی خواهد شد و مرمت و بازسازی اثر صرفا با تأیید و نظارت این سازمان ممكن خواهد بود. »

مرمت خانه شهر عقب افتاد

خانه ثبت ملی  شد اما چرخه مرمتش مثل هفت خان رستم چیده شد. اردیبهشت سال ۹۸ خانه هنرمندان داوطلبانه به میدان آمده بود تا در نهایت این طلسم بشکند اما شورای وقت دست رد به سینه‌اش زده بود. آن زمان خانه هنرمندان اعلام آمادگی کرده بود  تا ضمن همراهی در مرمت این بنا، حاضر است آن را در اختیار بگیرد و با یک کاربری فرهنگی مورد بهره‌برداری قرار دهد، شورا اما با این پیشنهاد مخالفت کرده بود.

حداقل سه سال است که برای مرمت این خانه بودجه گذاشته شده است. محمد جواد کامیاب اردیبهشت ۹۸در یکی از جلسات شورای شهر  در مورد این خانه گفته بود: «سال گذشته برای مرمت خانه‌شهر پول گذاشتیم ولی محقق نشد. امسال هم بودجه‌ای برای مرمت خانه‌شهر کنار گذاشته شد و حتما این بنا در اولویت قرار خواهد داشت.»

با این حال مرمت این خانه به قرن ۱۴نرسید. امسال نیز با وجودی که ۵میلیارد تومان بودجه برای مرمت این خانه کنار گذاشته شده بود باز هم اتفاق جدیدی برای این خانه صورت نگرفت. رئیس کمیسیون بودجه، منابع پایدار و سرمایه‌گذاری شورای شهر در گفت‌و‌گو با «کاغذ وطن» مدعی است که هیچ پیمانکاری زیر بار مرمت این خانه نرفته. موضوعی که از نظر او به دلیل شرایط اقتصادی و بخشی هم وقفه صورت گرفته برای انتخاب شهردار است. چناریان می‌گوید:«به دلیل شرایط اقتصادی پیمانکاری برای این پروژه انتخاب نشده، نه تنها این پروژه بلکه خیلی از پروژه‌های استان به دلیل شرایط اقتصادی پیمانکاری برایش انتخاب نمی‌شود. مسائل مالی غیر قابل پیش‌بینی است و ریسکش بالاست. البته این میان انتخاب شهردار نیز سه ماه در این موضوع وقفه ایجاد کرده است.» او البته معتقد است که بازسازی خانه شهر هیچ موردی ندارد:«هنوز هیچ کاری انجام نشده و از پنج میلیارد اعتبار این پروژه مرمتی یک میلیارد بابت بدهی به زندان پرداخت شده و اگر پیمانکار در صورت شروع کار بودجه کم بیاورد می‌توانیم از طریق اصلاح بودجه برای این مرمت  اعتبار بگذاریم.»