رییس کمیسیون اقتصادی مجلس: دولتها دو برابر پولی که دادند را بردند
آنچه که مسئولان در تحلیل وضعیت صندوق توسعه ملی اعلام میکنند حاکی از عملکرد نامناسب صندوق طی ۱۰ سال فعالیت آن است؛ موضوعی که از تحمیل فشار دولتها بر منابع صندوق و عدم استقلال کافی آن گرفته تا ابعادی دیگر نشأت گرفته است.به گزارش ایسنا، روز گذشته همایش «ثروت ملی و عدالت بین نسلی» با حضور مسئولانی از بانک مرکزی، صندوق توسعه ملی، دیوان محاسبات و البته مجلس در محل سازمان مدیریت صنعتی، برگزار شد.
ارزی که از صندوق میرود ارز برگردد
رئیس کل بانک مرکزی در اظهاراتی بر جریان بازپرداخت تسهیلات ارزی صندوق توسعه ملی اشاره و گفت که پروژههای تامین مالی شده با منابع صندوق توسعه ملی اکنون به مرحله بازپرداخت رسیده و باید اقساط این تسهیلات بازپرداخت ارزی شود؛ البته برخی همچنان حساب ذخیره ارزی در ذهنشان است که منابع به ریال تبدیل میشد ولی باید توجه داشت که اساسنامه صندوق توسعه ملی لازم الاجراست.صالح آبادی با بیان اینکه ما شرایط اقتصادی و آثار نوسان ارزی بر جریان این پروژهها را درک می کنیم و مساعدت لازم را خواهیم داشت تاکید کرد که به هر حال بانک و صندوق در کنار یکدیگر هستند و سعی بر این است که تسهیلات ارزی پرداخت شده به صورت ارزی هم به آن برگردد.به گفته وی، اگر بر ورود تکنولوژی و ماشینآلات تاکید میشود باید از محل منابعی مانند صندوق توسعه ملی باشد، بنابراین لازم است که منابع رفته به صورت ارزی برگشته و صندوق تقویت شود تا امکان پرداخت تسهیلات به بخش های دیگر فراهم باشد.
دولتها دو برابر پولی که دادند را بردند
پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز با ارائه گزارشی از عملکرد صندوق توسعه ملی در این سالها اعلام کرد که در این حدود ۱۰ سال، ۱۲۶ میلیارد دلار به صندوق آمده که ۱۰ میلیارد دلار آن با مصوبه مجلس به ریال تبدیل شده است اما باید توجه داشت که از این مبلغ ۶۵ درصد در اختیار دولت قرار داشته و از ۳۵ درصد باقیمانده ۲۰ درصد در نهادهای عمومی غیردولتی و حاکمیت دولت و عملا ۱۵ درصد به بخش خصوصی رسیده است.وی با بیان اینکه دولت منابع را به طور قابل توجهی به کار گرفته که حال در طرحها و یا استقراض بوده است، افزود: این نکته حائز اهمیت است که ایراد وارده به دلیل ناترازی بودجه دولت و کسری آن در این سالها بر میگردد که موجب شده عملکرد صندوق مغایر با اهداف آن باشد.رئیس کمیسیون اقتصادی در بخش دیگری از اظهاراتش به ضرورت اصلاح ساختار بودجه اشاره کرد و گفت: متاسفانه با وجود اقداماتی که انجام شده بسیار محدود بوده است و نتوانسته در راستای تاکید رهبری در سال ۱۳۹۷ برای اصلاح ساختار بودجه پیش برود.وی یادآور شد: دولتها بیش از آنچه که از درآمدهای نفتی به صندوق توسعه ملی واریز کنند تا دو برابر آن را برداشت کرده است که این فرآیند نیاز به اصلاح دارد.
وقتی صندوق را تحویل دادم ۵۵ میلیارد دلار منابع داشت
در بخش دیگری از این مراسم محمدرضا فرزین مدیرعامل فعلی بانک ملی و رئیس پیشین هیات عامل صندوق توسعه ملی در سال ۱۳۹۲ مروری بر وضعیت صندوق و چالشهای آن داشت.فرزین با اشاره به اینکه حساب ذخیره ارزی دچار نقاط ضعفی بود که برای اصلاح آن ایجاد صندوق توسعه ملی در دستور کار قرار گرفت، گفت که حساب ذخیره ارزی حدود ۱۸۸ میلیارد دلار منابع داشت که تقریبا ۲۲ میلیارد دلار آن به سمت سرمایه گذاری رفت و مابقی برای تثبیت در مقابل نوسان بود و عموما کارکرد بودجهای داشت.وی در ادامه با اشاره به شروع به کار صندوق توسعه ملی در سال ۱۳۹۰ و اینکه بخشی از منابع از سال ۱۳۸۹ به آن واریز شده بود گفت: میتوان از نقاط قوت صندوق به اساسنامه آن و استقلال از دولت اشاره کرد، در واقع منابع خوبی در سالهای ابتدایی به آن واریز شد به طوری که وقتی من صندوق توسعه ملی را تحویل دادم حدود ۵۵ میلیارد دلار کارکرد داشت.
چرا کشوری با پیشینه ۵۰۰۰ هزار ساله باید نگران فروش نفت باشد؟
سورنا ستاری معاون علمی و فنآوری رئیس جمهور نیز در اظهاراتی با تاکید بر اهمیت سرمایه گذاری مناسب و صحیح در حوزه دانش بنیان و بخش های مختلف اظهار کرد: مگر میشود کشوری که در آموزش و پژوهش خرج کند ولی وضعیت مناسب و مطلوبی نداشته باشد، بخشی از این ایراد به این برمیگردد که یک سری موارد اشتباه چیده شده است. وی بر اهمیت سرمایه گذاری در بخش خصوصی تاکید کرد و افزود: هیچ وقت از پول دولت در پژوهش، محصولی خارج نمیشود چون ساختار به نحوی است که نمیشود تجاری سازی کرد، محصول، حاصل سرمایه گذاری در بخش خصوصی است.معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری ادامه داد: اگرچه اقداماتی صورت گرفته ولی برای تحول باید ساختار بازنگری اساسی شود؛ چرا کشوری با وجود پیشینه ۵۰۰۰ ساله در تاریخ، دانش، کارآفرینی و … همچنان نگران این باشد که چطور نفت بفروشد، در حالی که آنقدر ظرفیت وجود دارد که میتوان در رونق و توسعه و تامین مالی از آن استفاده کرد.
غضنفری: ما پنج «ب» نیست
در پایان این همایش غضنفری رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی با انتقاد از فشار بودجهای که طی سالها بر صندوق وجود داشته و منابع آن را دولتها در اختیار گرفتهاند، گفت: وقتی اواخر سال می شود حداقل سه ماه بودجه را در مجلس و کمیسیون تلفیق بررسی میکنند اما نهایت آنچه که در دستور کار قرار میگیرد با کسری مواجه است و برای تامین آن سراغ صندوق توسعه ملی می روند. مشخص نیست در این سه ماهی که می گویند شب و روز بودجه را بررسی می کنند و انگار با تلسکوپ آن را رصد می کنند چه اتفاقی افتاده است.او افزود: چرا باید بودجه طوری باشد که هنوز سه ماه از سال نگذشته وزیری باید به من نامه بزند که ۲۲.۵ همت (هزار میلیارد تومان) کسری بودجه دارم و به من پول بدهید. درحالیکه صندوق ملی نباید کسری بودجه را جبران کند.غضنفری همچنین گفت: ما بورس نیستیم که هر وقت دچار زیان شد یا پول کم آورد می گویند صندوق توسعه ملی آن را جبران کند. در عین حال بانک هم نیستیم که بگویند هر وقت کم آوردیم برویم از صندوق توسعه ملی بگیریم. در بخش دیگری از اظهارات غضنفری موضوع برداشتهای دولت برای کسری بودجه مطرح شد و وی با اشاره به اینکه آقای صالح آبادی امروز در سخنانش گفته که باید سعی شود تا تسهیلات صندوق در جایی که نظارت بیشتری بر آن است پرداخت شود، گفت: این اظهارات کاملا صحیح است ولی ما باید نگاه عمیق تری نسبت به صندوق داشته باشیم و ایده های تحول آفرین را دنبال کنیم. مثلا تکلیف خود را در مورد سهم بودجه از منابع صندوق مشخص کنیم، نه اینکه هر سال هر زمان به ما بگویند این عدد بزرگ سهم صندوق توسعه ملی است اما به فاصله چند ماه آن را می گیرند. وی توضیح داد: وقتی میگویید سهم صندوق از درآمد نفت ۴۰ درصد است، پس بگذارید همان ۴۰ درصد باقی بماند نه اینکه این عدد را اعلام کنید و در میان سال به آن دست بزنید. عملا بگویید از این ۴۰ درصد اینقدر برای شما و اینقدر هم برای ما. با ما در این رابطه شوخی نکنید و بگذارید سهم صندوق مشخص باقی بماند. اگر تحریم است و نمی توانید منابعی را به صندوق واریز کنید، پس واریز نکنید نه اینکه اینگونه باشد.