سرمازدگی باغات کرمان و احتمال جهش قیمتی پسته در بازار
ایران در سال زراعی ۲۰۲۱-۲۰۲۲ در جایگاه دوم تولید جهانی پسته قرار داشته اما کارشناسان معتقدند با توجه به سرمازدگی اخیر باغات پسته کرمان احتمال کاهش تولید و افت جایگاه جهانی در سال جاری وجود دارد.
اواخر سال گذشته و اوایل بهار امسال با سرمازدگی گسترده محصولات باغی و کشاورزی بویژه باغهای پسته در چند استان بخصوص کرمان که قطب تولید این محصول محسوب می شود، خسارتهای مالی بزرگی را برای باغداران به همراه داشته است.
خسارت ۱۳هزار میلیارد تومانی باغات پسته
به طوری که مسئولان ذیربط مجموع خسارت های مالی وارده ناشی از سرمازدگی بهاره تمامی محصولات باغی و کشاورزی استان کرمان را حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان برآورد کرده اند و اعلام شده که حدود ۱۲ تا ۱۳ هزار میلیارد تومان آن مربوط به پسته است. به این ترتیب امسال علاوه بر گرانی های اخیر، شاهد افزایش قیمت این محصول خواهیم بود. به طوری که ترابی یکی از افراد فعال در بخش عمده فروشی پسته می گوید: در حال حاضر در بخش خرده فروشی هر کیلوگرم پسته متناسب با کیفیت آن تا ۳۸۰ هزار تومان هم عرضه می شود. اما با توجه به خسارتهای وارد شده به باغات پسته برآورد می شود که قیمت این محصول در بخش خرده فروشی تا نرخ ۵۰۰ هزار تومان نیز افزایش یابد.
گفتنی است ایران یکی از تولید کنندگان اصلی محصول پسته در جهان است که اگرچه از نظر حجم تولید در رده اول نیست اما از نظر کیفیت در بازارهای جهانی جزو بهترین ها است.
ایران در جایگاه دوم تولید جهانی پسته در سال زراعی ۲۰۲۱-۲۰۲۲
در واقع بر اساس آخرین داده های منتشر شده از سوی سازمان فائو در سال زراعی ۲۰۲۱-۲۰۲۲ که مربوط به تولیدکنندگان پیشروی پسته در جهان است از نظر حجم تولید ایران ۱۷ درصد از کل پسته تولیدی در جهان را به خود اختصاص داده است. از سوی دیگر این داده های منتشر شده حاکی از این است در مدت نامبرده ایالات متحده سهمی ۶۷ درصدی داشته است و به این ترتیب بیشترین تولید پسته را به خود اختصاص داده است. گزارش سازمان فائو همچنین نشان میدهد: پس از ایران کشور ترکیه نیز ۱۱ درصد از سهم تولید جهانی را به خود اختصاص داده و به این ترتیب در جایگاه سوم دنیا قرار دارد. گفتنی است پس از ترکیه نیز کشور سوریه با ۳ درصد و یونان با یک درصد سهم در جایگاه های بعدی تولید محصول پسته در سال زراعی ۲۰۲۱-۲۰۲۲ قرار دارند.
تولید جهانی پسته در سال ۲۰۲۰ به حدود ۱.۱ میلیون تن رسیده است
گزارشات سازمان فائو که مربوط به سال زراعی ۲۰۲۰-۲۰۲۱ است همچنین بیانگر این است که در این سال تولید جهانی پسته حدود ۱.۱ میلیون تن بود که ایالات متحده و ترکیه به عنوان تولیدکنندگان پیشرو در مجموع ۶۸ درصد از کل پسته را به خود اختصاص دادند. این در حالی است که تولیدکنندگان دیگر همچون ایران، چین و سوریه در جایگاه های بعدی بوده اند. به عبارت دیگر، در سال زراعی ۲۰۲۰-۲۰۲۱ ایالات متحده ۴۷۴ هزار تن پسته تولید کرده است. ترکیه نیز تولیدی ۲۹۶ هزار تنی داشته است و در جایگاه دوم قرار گرفته است. از سوی دیگر در مدت نامبرده ایران تولیدی به میزان ۱۹۰ هزار تن رقم زده و در جایگاه سوم دنیا قرار گرفته است. این گزارش فائو همچنین نشان میدهد: چین، سوریه، ماداگاسکار، تونس، افغانستان، استرالیا و قرقیزستان نیز در جایگاه چهارم تا دهم تولید کنندگان قرار گرفته اند. به این ترتیب و با مقایسه آمارهای منتشر شده مربوط به سال زراعی و ۲۰۲۲-۲۰۲۱ با آمار مربوط به سال ۲۰۲۱-۲۰۲۰ نشان می دهد که ایران در بحث تولید پسته از نظر میزان تولیدی یک پله جهش داشته است و به این ترتیب دومین تولید کننده بزرگ پسته جهان محسوب می شود. اگرچه کارشناسان می گویند: با توجه به آسیب های وارد شده به باغات پسته ناشی از سرمازدگی های اخیر احتمالا در سال زراعی جاری میزان تولیدی پسته کاهشی خواهد بود و به این ترتیب امکان جابجا شدن جایگاه جهانی ایران در تولید پسته وجود دارد.