رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب استان کرمان: ثابت می‌کنم هندوانه آب‌بر نیست

کشاورزی جنوب کرمان منتظر نگاه فداکارانه

رییس سازمان جهاد کشاورزی جنوب استان کرمان:  زیرساخت های منطقه آزاد کشاورزی تا حدودی فراهم شده،فاصله با اجرای آن زیاد است وفقط همت مسئولان ذیربط را می طلبد.

هفت‌شهرستان،جیرفت،عنبرآباد،قلعه گنج،کهنوج،منوجان،فاریاب و رودبار جنوب را جنوب کرمان می گویند.این منطقه را که به اصطلاح هفت گنج هم می نامند،اگر‌در‌رسانه‌ها دنبالش کنی اسمش با محرومیت همراه است.در کنار این محرومیت ظرفیت تولید در بخش کشاورزی این منطقه نیز،‌زبانزد عام و خاص است.اینکه فقر و محرومیت در کنار تولید آمده،نشان از این دارد،یک نه ،بلکه چند جای کار میلنگد.

اقتصاد کشاورزی در‌جنوب کرمان نیاز به کنکاشی کارشناسانه دارد،که شاید پاشنه آشیل این معضل آشکار شود وتولید بی نظیر منطقه به سرمایه تبدیل و توسعه پایدار به ارمغان بیاورد. بی شک نگاه،به سمت جهاد کشاورزی می رود،جایی که سیاست های اصلی این حوزه آنجا تدوین می شود.از سال گذشته جهاد کشاورزی برنامه جدیدی در دستور کار قرار داده به نام کشاورزی قراردادی .

متولیان بخش کشاورزی که سالها راه برون رفت بسیاری از چالش های این حوزه را در اصلاح الگوی کشت می دیدند حالا امیدوارانه اهداف خود را در کشاورزی قراردادی دنبال می کنند.   آبان سال 97  که  سعید برخوری بر مسند ریاست سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان نشست،‌از کشاورزی قراردادی ،ایجاد منطقه آزاد کشاورزی و بیمه درآمد به عنوان برنامه و اهداف خود یاد کرد.اواز جمله مدیرانی بود که راهش از دانشگاه به میز مدیریت می رسید و با تکیه بر پیشینه دانشگاهی خود اعتقاد دارد که این گزینه ها راه برون رفت از مشکلات کشاورزی جنوب کرمان است. با رییس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان  درباره پیشبرد برنامه های مد نظرش در برون رفت از مشکلات کشاورزی این منطقه گفتگو کردیم.

امنیت غذایی در گرو کشاورزی است

سعید برخوری،امنیت غذایی را در گرو کشاورزی می داند و می گوید:این وابستگی به امنیت غذایی است که کشاورزی را مهم می کند و ما را مجاب  به اینکه غذا را خودمان تولید کنیم و به دنبال حفظ این امنیت باشیم. رییس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان بیان می کند:اگر پیشرفت صنعتی به نهایت خود برسد،این صنعت در نبود کشاورزی نمی تواند غذای جامعه را تولید کند وبا نگاه اینکه آینده جنگ،بر سر غذاست، حتی اگر مصرف آب برای تولید این غذا در فرمول هم برود و صرفه اقتصادی را نشان ندهد نمی توان دست از تولید برداشت.

جنوب استان کرمان در بهره وری  آب پیشرو است

برخوری با بیان اینکه جلوی تولید را نمی توان گرفت‌ و باید بهره وری آب را بالا برد ادامه می دهد: 35 درصد اراضی کشاورزی جنوب کرمان به سیستم های نوین آبیاری مجهز است و این میزان 12 درصد بالاتر از میانگین کشوری است که نشان از پیشرو بودن این منطقه در کشور دارد. او از ایجاد سازه های گلخانه ای به عنوان موارد موثر در بهره وری آب نام می برد و می گوید:جنوب کرمان با توسعه کشت‌های گلخانه‌ای بعد از استان تهران مقام دوم کشور را دارد، نوع زراعت منطقه و استفاده از مالچ و کشاورزی خاک محور و یا ریزدانه کارها از دیگر موارد برای مصرف بهینه آب هست که جنوب کرمان در همه موارد حرف برای گفتن دارد.

هندوانه جنوب کرمان آب بر نیست

رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان به نتایج پژوهش انجام گرفته در مرکز تحقیقات کشاورزی  این منطقه روی برخی محصولات مانند هندوانه اشاره می کند و می گوید:طبق تحقیق انجام گرفته از طریق رصد آب مصرف شده در مزرعه کشاورز، میزان آب مصرفی هندوانه تا هشتاد درصد از آب مورد استفاده خیلی از محصولات دیگر کمتر است. مقدارمصرفی به نوع کشت این منطقه که با مالچ است و جنس بافت خاک و عوامل دیگر بستگی دارد.لازم به توضیح است که مسوولان کشوری هندوانه را آب بر دانسته و قصد دارد در سال زراعی پیش رو علاوه بر اینکه کشت این محصول را محدود کنند،عوارض صادراتی آن را افزایش داده و به نوعی  مانع از صادرات آب مجازی شوند. سعید برخوری که حاضر است ادعای آب بر نبودن هندوانه در جنوب کرمان را با عدد و رقم جواب دهد، این موضوع را فرصتی برای کشت این محصول و دست یابی به بازار برای کشاورزی جنوب کرمان می داند.

اصلاح الگوی کشت با توصیه اتفاق نمی افتد

رییس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان می گوید:اصلاح الگوی کشت با توصیه اتفاق نمی افتد و اهرم می خواهد.او ادامه می دهد: یا باید ارزش اقتصادی محصول را بالا ببریم که درآمد کشاورز به سمتی برود که خودش به سمت تولید محصول مورد نظر رفته و در نهایت خرید تضمینی اتفاق بیفتد و یا  با استفاده از اهرم دیگر که کنترل آب است اصلاح الگوی کشت را اجرا کنیم.  او توضیح می دهد:در این اهرم کنترل باید آب مصرفی کشاورزی با کنتور حجمی رصد شود برای تولید محصولات آب بر،قیمت آب باید فرق کند. برخوری مثال سورگوم را می زند که برای تولید سورگوم قیمت آب مصرفی با قیمت آب مصرفی برای گوجه فرنگی باید متفاوت باشد.او معتقد است با وجود این خلا، اصلاح الگوی کشت را نمی توان اجرا کرد .

کشاورز به دنبال کشت اقتصادی است 

سعید برخوری از‌ابتدای مدیریت خود افق کشاورزی جنوب کرمان را در اجرای کشاورزی قراردادی می دید و در اواخر سال 99‌ با موافقت وزیر جهاد کشاورزی توانست جنوب کرمان را منطقه پایلوت کشاورزی قراردادی معرفی کند،وبا پیشنهاد این طرح از جنوب کرمان، گامی موثر در جهت اهداف خود بردارد.در سال زراعی که گذشت کشاورزی قراردادی در این منطقه همزمان با کشور در محصول گندم اجرا شد.این در حال است که رییس جهاد کشاورزی جنوب کرمان هدف خود و  تاثیر مثبت کشاورزی قراردادی را در محصولات با ریسک تولید بالای منطقه مانند سیب زمینی، پیاز و گوجه فرنگی می داند،نه در محصولاتی مانند گندم که قبلا تضمینی خرید می شد.

جنوب کرمان تولید خاص خود را دارد

رییس جهاد کشاورزی جنوب کرمان تولید را در این منطقه خاص عنوان می کند و می گوید:در زمانی که بیشتر کشورها به دلیل شرایط آب وهوایی امکان کشت را ندارند جنوب کرمان با  تولید محصول خارج از فصل با هزینه بالا،محصولی که ویژگی  تازه خوری دارد را به بازار عرضه می کند. او ادامه می دهد:ما باید به فکر رساندن این محصول تازه به بازار مصرف این کشورها  باشد و این تولید برای انبار محصول و یا فراوری صرفه اقتصادی ندارد و همین تولید خارج از فصل است که جنوب کرمان را خاص می کند و حلقه مفقوده نبود صنایع تبدیلی و به تعطیلی کشاندن کارخانه های تولید رب گوجه  این منطقه می تواند باشد. برخوری در توضیح این مطلب عنوان می کند محصولی که راهی کارخانه می شود محصول مازاد و درجه 2 یا 3 کشاورز است و محصولی است که به  بازار مصرف تازه خوری نرسد، اما محصول تولیدی جنوب کرمان می تواند راه خود را به بازار باز کند.

منطقه آزاد کشاورزی ضرورت جنوب کرمان

سعید برخوری کشاورزی این منطقه را متفاوت می داند و می گوید: به ادعای مدیر کل سبزی و صیفی وزارتخانه، کشاورزی ما یک سروگردن بالاتر از بقیه کشور است و به همین دلیل نهاده های مصرفی مورد استفاده کشاورز مانند بذر مصرفی از بهترین نوع در جهان هست  و وقتی  محصول سالم و با کیفیت در خارج از فصل تولید می شود باید به بهترین بازار مصرف یعنی اروپا برسد و اینجا است که منطقه آزاد کشاورزی مطرح می شود . او می گوید:نهاده های خارجی باید از طریق گمرک وارد شود اما با راه اندازی منطقه آزاد کشاورزی نهاده های کشاورزی از این راه به آسانی وارد و محصولات کشاورزی صادر می شوند. برخوری ورود شرکت های برتر تولید کننده بذر هیبرید به منطقه و بکارگیری از نیروهای داخلی  و بومی ،کشت و تولید بذر در منطقه را از مزایای منطقه آزاد کشاورزی ذکر می کند و ادامه می دهد: این کاری است که تجربه آن در کشورهای دیگر وجود دارد و با این کار هم علم و تخصص را بدست آوردیم،هم بذری که با اقلیم و منطقه ما سازگار شده بدون واسطه به دست کشاورز رساندیم.ودیگر‌مشکل بذر تقلبی پیش نمی آید و به لحاظ اقتصادی هم به صرفه است و از طرفی  با وجود منطقه آزاد کشاورزی از موضوع تعرفه و منع صادرات رهایی پیدا می کنیم.

منطقه آزاد کشاورزی را با منطقه آزاد تجاری اشتباه می گیرند 

رییس جهاد کشاورزی جنوب کرمان توضیح می دهد:از زمانی که منطقه آزاد کشاورزی را مطرح کردیم توانستیم این طرح را در سند آمایش منطقه و شورای برنامه ریزی استان مصوب کنیم .او با خشنودی از نگاه مسوولان عالی رتبه از جمله محمد مهدی فداکار،استاندار به جنوب کرمان‌،شرایط را برای تحقق هدف دیگر خود که ایجاد منطقه آزاد کشاورزی در جنوب کرمان است را مساعد می داند. برخوری می گوید:هفت شهرستان جنوب کرمان به عنوان منطقه آزاد کشاورزی تلقی می شوند نگاه به منطقه آزاد کشاورزی با منطقه آزاد تجاری فرق دارد که بعضی افراد این دو را با هم  اشتباه می گیرند.زیرساخت های این طرح تا حدودی فراهم هست اما فاصله با اجرای آن زیاد است  و فقط همت مسئولان ذیربط را می طلبد.  کشاورزی جنوب کرمان فراز و نشیب های بسیاری طی کرده است گرچه نشیب و فرود آن بر فراز ش می چربد. آنچه از گفتگو با سعید  برخوری به عنوان کسی که با تجربه دانشگاهی معضلات کشاورزی جنوب را کنکاش می کند و قریب به 4 سال سکان جهاد کشاورزی جنوب کرمان را در دست دارد ،بر می آید،راه عبور از بحران کشاورزی جنوب کرمان،از کشاورزی قراردادی،رصد و واقعی کردن قیمت ‌آب مصرفی محصولات کشت شده با نصب کنتور حجمی و ایجاد منطقه آزاد کشاورزی در جنوب کرمان می گذرد.مسیر طولانی است و راه دشوار و البته پای ما لنگ است و منزل بس دراز…