دلالان پاشنه آشیل کشاورزی استان
دلالان، مشتریان مهم و تعیین کننده اصلی قیمت محصول و دسترنج کشاورز هستند.دلالبازی و واسطهگری یکی از مشکلات جدی در زمینه کشاورزی استان کرمان است که با وجود مطالبه جدی برای حذف این واسطه، اما کاری در این زمینه انجام نگرفته است.
با وجود خشکسالی و بیآبی در استان کرمان اما این استان همچنان یکی از استانهای کشاورزی محور است و شغل اکثر مردم این استان کشاورزی و یا در ارتباط با کشاورزی است، این استان در تولید پسته رتبه اول جهان را دارد و رتبه دوم تولید خرما، رتبه سوم تولید مرکبات، رتبه دوم تولید گردو را دارد و در خصوص تولید محصولات جالیزی نیز کرمان در تولید ۷ محصول گوی سبقت را از بقیه استانهای کشور ربوده است و تنها در جنوب کرمان سالانه ۵ میلیون تن محصول تولید و صادر میشود.
نکته دیگر در استان کرمان تولید محصولات جالیزی در فصل زمستان است و زمانی که در همه جای کشور یخبندان است مزارع شهرستانهای جنوبی استان زیر کشت محصولات مختلف است
در این استان ۷۰ نوع محصول باغی و ۵۰ نوع محصول زراعی تولید میشود و نکته جالب اینکه ۱۷ درصد باغهای کشور در استانی است که متوسط بارندگی بلند مدت فقط ۱۲۴ میلیمتر است و همین میزان نیز طی سالهای اخیر تأمین نشده است با این وجود کشاورز با فشار بر آبهای زیر زمینی همچنان ادامه دارد.
نکته دیگر در استان کرمان تولید محصولات جالیزی در فصل زمستان است و زمانی که در همه جای کشور یخبندان است مزارع شهرستانهای جنوبی استان زیر کشت محصولات مختلف است و نیاز کشور به این گونه محصولات را تأمین کرده است.
دلال فربه و کشاورز محرومتر میشود
در این شرایط اما وقتی به وضعیت خانوارهای کشاورز استان نگاه کنید اکثراً جزو قشر محروم جامعه هستند اما در این میان دلالان و واسطههای کشاورزی در استان هر روز فربهتر میشوند.
دلالی نه فقط در زمینه توزیع محصولات وجود دارد بلکه شبکه ای سازمان یافته از توزیع بذر، کود، سم و انواع نهادههای کشاورزی در استان وجود دارد.
بازار کشاورزی جنوب در دست دلالان
در زمان برداشت هر محصول کشاورزی دلالان که اکثر غیربومی هستند حاضر میشوند و قیمت محصولات مختلف را به صورت هماهنگ آنقدر پایین میآورند که قیمت محصول زیر قیمت تولید میشود و در نهایت دولت ورود میکند و محصولات را به صورت توافقی و با قیمتی که کشاورز ورشکست نوشت و سودی هم به جیبش نرود خریداری میکند.
این چرخه هر سال در کرمان تکرار میشود، محصولاتی که میتواند بازار کشورهای عربی را تسخیر کند در بیابانهای جنوب کرمان و در چند کیلومتری بازار کشورهای عربی زیر آفتاب خراب میشود و محصولات کشورهای آمریکای جنوبی در بازار میوه و تره بار کشورهای حاشیه خلیج فارس فروش میرود!
هر بار مسئولان استان کرمان و گاه کشور در این خصوص ابراز نگرانی میکنند و بر لزوم رفع این مشکل و موانع صادرات سخن میگویند اما در نهایت محصولات کشاورز یا دست دلالان میافتد و یا در زمینهای کشاورزی فاسد میشود.
هر سال افت قیمت محصولات کشاورزی در جنوب کرمان به صورت زنجیره وار آغاز میشود و از بهمن ماه تا اوایل تابستان این مشکل تکرار میشود، دولتهای مختلف در این خصوص طرحهای مختلفی ارائه کردهاند و در ۲ سال گذشته بحث کشاورزی قراردادی مطرح شده است اما این طرح موجب میشود برخی از زمینهای کشاورزی زیر کشت محصول نروند و کشاورزان بیکار بمانند.
کشاورز چارهای جز فروش محصول به دلالان ندارد
محمد از جمله کشاورزان جنوب کرمان است او میگوید: در جنوب کرمان سیلابهای اخیر هیچ تأثیری روی تغذیه آبهای زیرزمینی نداشته است و مردم آبی برای کشاورزی ندارند، عمق چاهها هر سال بیشتر میشود و از وسعت زمینهای کشاورزی هم کاسته میشود و در این شرایط سخت و با این رشد قیمت نهادههای کشاورزی وقتی محصول تولید میشود، کشاورز چارهای جز فروش محصول به دلالان ندارد.
او گفت: اگر محصول را نفروشیم محصول در زمین کشاورزی زیر آفتاب سوزان جنوب کرمان ظرف چند روز خراب میشود، کامیون داران نیز با دلالان هماهنگ میشوند و کامیونداران هزینههای سنگین از کشاورز میگیرند و امکان حمل و نقل محصول به بازار استانهای مهم نیز از بین میرود. محمد افزود: تعرفههای صادرات نیز آنقدر بالا میرود که امکان صادرات نباشد و یا صادرات ممنوع میشود که میزان عرضه در داخل کشور کاهش نیابد و قیمتها بالا نرود در این میان کسی به فکر کشاورز نیست.
محسن دیگر کشاورز عنبرآبادی است که میگوید: دولت باید زمینه عرضه مستقیم محصول از مزرعه به میدان میوه و تره بار استانهای بزرگ را فراهم کند، جنوب کرمان راه آهن ندارد و فرودگاه هم نتوانست در زمینه حمل و نقل تأثیر گذار باشد و تنها راه ما حمل و نقل جادهای است که با قیمتهای موجود و کمبود کامیون امکان استفاده از حمل و نقل جادهای هم محدود است.
او امیدوار است، نتیجه سفر به جنوب کرمان چارهای عملیاتی برای کوتاه کردن دست دلالان که همیشه سود کشاورزان را به جیب خود میریزند، باشد.
دلال اقتصاد کشاورز را نابود میکند
محسن گفت: کشاورز از قشر محروم جامعه است و دلالان کشاورز را زیر پای خود له میکنند تا به سود برسند.
او افزود: اگر در زمینه افزایش تولید تاکید میشود مسئولان هم باید همراهی کنند تا زحمت کشاورز به نتیجه برسد.
حالا مردم جنوب کرمان انتظار دارند دولت سیزدهم قفلی که سالهاست بر زندگی شأن افتاده است را باز کند و زمینه تولید صادرات محور و افزایش تولید مهیا شود.
در زمان برداشت هر محصول کشاورزی دلالان که اکثر غیربومی هستند حاضر میشوند و قیمت محصولات مختلف را به صورت هماهنگ آنقدر پایین میآورند که قیمت محصول زیر قیمت تولید میشود و در نهایت دولت ورود میکند و محصولات را به صورت توافقی و با قیمتی که کشاورز ورشکست نوشت و سودی هم به جیبش نرود خریداری میکند.