امروز در تاریخ

امروز 17 آذر
برابر با هشتم دسامبر
افتادن گيلان به دست مغولها
85 سال پس آغاز حمله چنگيزخان مغول به ايران، گيلان هم هشتم دسامبر سال 1306 ميلادي به دست ايلخان وقت (حاكمران مغول بر ايران) افتاد و آسيب فراوان ديد. مغولان هم بمانند عرب قادر به عبور از كوههاي البرز و حمله به گيلان و مازندران پوشيده از جنگل نبودند كه مردمي عميقا ميهندوست و وفادار به ايران داشته اند. گيلان در زمان سلطان محمد خدابنده كه سلطانيه زنجان پايتخت او فاصله زيادي از گيلان نداشت تصرف و غارت شد. مغولان در چند منقطه گيلان نيز دست به كشتار مردم زدند.

سالروز انتشار اصلاحيه قرارداد نفت با کنسرسيوم
هشتم دسامبر سال 1970 (17 آذر 1349) اصلاحيه قرارداد نفت ايران و كنسرسيوم كه نزديك به سه هفته پيش از اين بر سر آن توافق شده بود انتشار يافت كه سهم ايران از در آمد نفت کمي بيش از 60 درصد آن شده بود. مذاكرات تا رسيدن به اين توافق ده روز طول كشيده بود. از زمان امضاي قرارداد «دارسي» در سال 1901، نفت براي مردم ايران جز درد سر چيز ديگري به بار نياورده است. به باور اصحاب نظر، اگر اين نفت نبود، تاريخ ايران مسيري ديگر را طي مي كرد ــ وضعيتي عادي، و از فساد اداری، اختلاس، سوءاستفاده هاي دولتي و … هم اثری نبود. نفت ایران که مارس 1951 (29 اسفند 1329) ملّی و از دست انگلستان خارج شد پس از کودتای 28 امُرداد 1332 (آگوست 1953) به کنسرسیومی از شرکتهای نفتی غرب واگذار شد که در این کنسرسیوم سهم شرکت نفت انگستان 40 درصد، سهم 5 کمپانی آمریکایی 40 درصد و مابقی سهم شرکتهای فرانسه و هلند. قرار براین بود که از پرداختی به ایران، غرامت شرکت نفت انگلستان ناشی از ملی شدن مارس 1951 داده شود. پس از انقلاب، قرارداد با کنسرسیوم لغو شد.

درگذشت هربرت اسپنسر فيلسوفي كه فلسفه را بازنويسي كرد
امروز سالروز فوت هربرت اسپنسر فيلسوف و جامعه شناس انگليسي قرن 19 است كه هشتم دسامبر 1903 در 83 سالگي درگذشت. وي كه متمايل به فرضيه «اولوسيون» بود در يك كتاب ده جلدي با توجه به اين فرضيه، پديده هاي فلسفي را دوباره نويسي كرد. اسپنسر از مدافعان حقوق طبيعي بشر بود. او عقيده داشت كه هنگام مطالعه يك جامعه بايد فرد را در آن جامعه بررسي كرد؛ زيرا كه جامعه از افراد آن ايجاد مي شود و وضعيت هر جامعه شاخض افراد آن است و تا افراد متحول نشوند جامعه تغيير نخواهد كرد، يعني نمي شود تحول را به آن تحميل كرد.

برخي ديگر از رويدادها
1941: يك روز پس از شبيخون نيروهاي امپراتوري ژاپن به پايگاه دريايي آمريكا (پرل هاربر) درمجمع الجزاير هاوايي كه ضمن آن 2403 آمريكايي كشته، 188 هواپيما منهدم و هفت ناو از جمله نبردناوهاي سنگين آريزونا و اكلاهما غرق شدند، آمريکا به تصميم فرانکلين دي. روزولت (30 ژانويه 1882 – 12 اپريل 1945) رئيس جمهور هلندي تبار اين كشور (از 1933 تا 1945) و تصويب کنگره رسما وارد جنگ جهاني دوم شد و از زير ويرانه هاي اين جنگ به صورت يك ابرقدرت سر برآورد. در همين روز و به موازات آمريکا، چيانگ کاي ـ شک رئيس جمهور وقت چين نيز به امپراتوري ژاپن اعلان جنگ داد و با اين اقدام متحد آمريکا شد و به همين سبب پس از تاسيس سازمان ملل به دست دولتهاي فاتح جنگ جهاني دوم ـ دولتهايي که يا با آلمان، ايتاليا و ژاپن جنگيده بودند و يا اعلان جنگ داده بودند ـ چين در رديف پنج قدرت بزرگ عضو دائمي شوراي امنيت ـ بازوي اجرايي سازمان ملل ـ با داشتن حق «وتو» قرارگرفته است.