اعلام خبر وضع تعرفه، ۲۰ روز به برداشت محصول. باخت کشاورزان در قمار پیاز

اعلام  خبر وضع تعرفه، ۲۰ روز به برداشت محصول. باخت کشاورزان در قمار پیاز

گزارش / مرضیه قاضی زاده

حالا و هنگام برداشت نوبرانه پیاز کشاورزان از وضع تعرفه صادرات خبردار شدند. خبر دهان به دهان منتقل شده که محصولی(پیاز سفید) که ۲هزار تومان سر زمین خرید و فروش می‌شود، برایش ۲هزار تومان تعرفه صادراتی در نظر گرفتند. تمام حساب و کتاب به هم ریخته، تاجران  و دلالان شیرازی از همین حالا دبه کردند. طبق آخرین اخبار برای سیب‌زمینی ۴هزار تومان، برای پیاز ۲ هزار تومان و  برای گوجه ۴هزار تومان  تعرفه در نظر گرفته شده است. این اعداد توسط جهاد کشاورزی نه رد می‌ شود و نه تایید. به گفته ریاست این سازمان در جنوب کرمان در راستای کشت محصولات آب‌بر تعرفه‌هایی در نظر گرفته شده که سیب‌زمینی و پیاز و گوجه مشمول آن شدند اما هنوز چیزی به صورت مکتوب به این سامانه ابلاغ نشده و تمام صحبت‌ها شفاهی بوده. همه چیز روی هواست، جهاد کشاورزی منتظر ابلاغ است و کشاورزان عمده جنوبی که تا ۱۶ میلیارد برای کشت هزینه کردند، منتظرند تا هر لحظه زمین بخورند.

دو ماه از کشت پیاز در جنوب گذشته. غده‌های پیازی که شهریور ماه به دل خاک رفتند، چند روز دیگر آماده برداشتند. برداشت نوبرانه اما  از حالا شروع شده و پیاز سفید بین ۲ تا ۲هزار و ۵۰۰ تومان در سر زمین معامله می‌شود. بین کشاورزان چو افتاده که سردخانه‌ها و انبارها پر از پیاز برداشت قبل است و ۲۰ روز به برداشت اصلی محصول مانده، قیمت پایین کشیده.قیمت ۲ تا ۲هزار و پانصد تومانی برای کشتی که ۵ تا ۵هزار تومان هزینه داشته یعنی فقط ضرر.  عباس محمدی، کشاورز عمده جیرفتی  می‌گوید:«پیازی که الان به دست می‌آید و کشتش بالاست  و دو برابر پارسال کشت شده؛ اگر دولت عوارض ببندد همان هزینه کاشت و برداشت  محصول در آید  و دیگر هزینه  اجاره زمین و برداشت را باید کشاورز از جیب بدهد .هزینه‌ها دو برابر شده؛ اجاره زمینی که  ۳۰ میلیون تومان بوده شده ۹۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان، کارگر ۱۲۰ هزار تومانی، ۲۵۰ هزار تومان شده  و حتی کود اوره که دولت تا پارسال ۴۰ هزار تومان می‌فروخت امسال ۲۵۰ هزار تومان بود.»

۱۲۰ میلیون عوارض دولتی برای هر هکتار

 عباس ۲۵ سال سابقه کشت پیاز  و سیب‌زمینی دارد. فعالیت اصلی‌اش جیرفت است و تحصیلات اصلی‌اش هم در این زمینه‌است. با اعلام وضع تعرفه ۲ هزار تومانی اما او هم مثل کشاورزان خرد دست و دلش لرزیده است و دائما چرتکه می‌اندازد که چقدر ضرر می‌کند:« میانگین در منطقه ما ۵۰ میلیون تومان هزینه برداشت پیاز است. ماشینی ۲۰ میلیون دولت عوارض صادرات بگیرد، با احتساب ۵ الی ۶ ماشینی که از هر هکتار برداشت پیاز است، فقط ۱۰۰ تا ۱۲۰ هزار تومان پول عوارض باید بدهیم.» 

عین قماربازها شدیم

خبر وضع عوارض صادراتی چند روزی است که در بین کشاورزان چو افتاده.برخی حتی نامه ابلاغی به گمرک را هم دیده‌اند که حالا در بین گروه‌های کشاورزان جنوبی دست به دست می‌گردد. این عوارض برای صادرکنندگان وضع شده اما همه می‌دانند که پرداخت کننده اصلی‌اش کشاورزی است که قرار است از قیمت محصولش بیفتد. سعید کریمی، از کشاورزان عمده خطه جنوب است که بخش غالبی از محصولش در جیرفت و بعد هم بردسیر کشت شده. او حالا نگران ۱۶میلیارد پولی است که برای تولید گذاشته، تولیدی که با وضع قوانین خلا الساعه دولت به دید قمار برایش جلوه کرده:« اگر کشور را به حال خودش می گذاشتند بهتر بود، اگر ادارات نبودند مملکت بهتر می‌چرخید. تمام وقت و انرژی و پولمان را گذاشتیم و حالا عین  قمار بازها شدیم، انگار  ۱۶ تا ۱۷میلارد گذاشتم پای میز قمار و حالا نمی دانم این ۱۶ میلیارد چقدرش بر می‌گرد؟»

سابقه عباس محمدی و سعید کریمی در کشت این محصول به بیش از دو دهه بر می‌گردد. اما پاسخ هر دو کشاورز که به گفته خودشان بیش از ۸۰ تا ۹۰ درصد محصولشان صادراتی است به  صادرات منفی است. کرمان سورتینگ و سیستم بسته‌بندی ندارد و طبق رویه هر سال محصول بعد از کشت به دلالان و یا تاجران شیرازی فروخته و بعد از حمل به شیراز و سورتینگ به کشورهای حاشیه خلیج فارس و قطر و دبی می‌رود. این یعنی علاوه بر هزینه برداشت و تعرفه و دلال، هزینه حمل به شیراز هم به این ضرر اضافه می‌شود. 

وضع تعرفه به سازمان جهاد ابلاغ نشد

پیمان نامور، معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان اما از مبلغ تعرفه وضع شده برای این محصولات بی‌اطلاع است. به گفته او امسال سه محصول سیب‌زمینی، پیاز و گوجه فرنگی در راستای جلوگیری از کشت محصولات آب‌بر مشمول تعرفه شدند اما هنوز این موضوع به صورت کتبی به این سازمان ابلاغ نشده است. احمد احمدپور، رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب استان کرمان هم این موضوع را تایید می‌کند. به گفته او قرار است برای محصولاتی که آب‌بر هستند محدودیت ایجاد شود و یکی از روش‌های این محدودیت وضع تعرفه است :«بحث الگوی کشت از سوی وزارتخانه ابلاغ شده و ما موظفیم این موضوع را  اولویت خودمان قرار دهیم. اما کشت منطقه جنوب انجام شده و از ۲۰ روز دیگر برداشت داریم و الان دیگر نمی‌شود این کار را انجام داد. به هر حال ما  در حال پیگیری هستیم تا این اقدام به سال بعد موکول شود تا کشاورزان با علم نسبت به این امر برنامه‌ریزی کنند.» به گفته او هنوز ابلاغ کتبی از سمت وزارتخانه برای وضع تعرفه برای محصولات سیب زمینی، پیاز و گوجه به آن‌ها ابلاغ نشده است.» با این حال در کمتر از یک ماه گذشته خبرگزاری مهر از ابلاغ تعرفه این محصولات به گمرک خبر داده بود. در متن این خبر آمده است: «با توجه به ابلاغ وزارت جهاد کشاورزی به وزارت صمت، از اول مهر تا ۱۵ دی، صادرات هر کیلوگرم گوجه‌فرنگی، با عوارض ۴ هزارتومانی، و از اول آبان تا آخر بهمن، صادرات هر کیلوگرم پیاز، با عوارض ۲ هزار تومانی، مواجه شده است.» 

کشت پیاز بیش از دو برابر الگوی کشت

 درحالی وزارت جهاد سعی در جلوگیری از صادرات این محصولات دارد که رقم کشت این محصولات هر ساله چندین برابر الگوی کشت بوده است. به طوری که در سال گذشته رقم اعلامی کشت این محصول در جنوب کرمان ۶ هزار هکتار بوده است اما بنا به اذعان ریاست این سازمان در سال قبل بیش از ۱۶هزار هکتار پیاز و ۱۴هزار هکتار سیب‌زمینی در جنوب کرمان کشت شده است. به گفته او البته رقم کشت این محصول در سال جاری از پاراسل نیز بیشتر است؛ موضوعی که در نتیجه وضع تعرفه و جلوگیری از صادرات منجر به ضرر سنگین به کشاورزان خواهد شد .