سود حداقلی باغداران در نبود علم بسته‌بندی

گزارش | بازار

درکنار افزایش هزینه‌ تامین نهاده‌های کشاورزی و چالش‌های صادرات، نبود علم بسته‌بندی و سورتینگ سهم باغدار را از بازار کمتر کرده است

بابایی فعال بخش باغبانی معتقد است عرضه میوه با بسته‌بندی توسط خود تولید کننده به بازار، نقش موثری بر داشتن فروش بالا و سودمندی کسب و کار دارد اما طراحی و بسته بندی هنوز در این بخش جا نیفتاده است.

بحث تولید میوه و سبزیجات در کشور اصولا با تولید دیگر محصولات کشاورزی کمی متفاوت است چون فساد پذیری در این حوزه بسیار بالاتر از دیگر بخش‌ها است. این در شرایطی است که در بخش سورتینگ و بسته بندی نیز کشور ضعف دارد و همین امر موجب متضرر شدن بیشتر تولید کنندگان این حوزه می‌شود. با این وجود برخی تولید کننده‌ها برای سودآوری بیشتر در بخش‌های مختلف سرمایه گذاری کرده‌اند و محصولات خود را مستقیما به دست مصرف کننده نهایی می‌رسانند.

لیلا بابایی یکی از تولید کننده‌های تخصصی در حوزه میوه سیب است که توانسته است با ارائه محصول خود در بسته بندی‌ها متمایز سهم بیشتری از بازار برای خود داشته باشد و معتقد است یکی از راهکارهای خروج از کشاورزی سنتی و معیشتی دست زدن به کارهای نوآورانه در این حوزه است.

گفتگو با این تولید کننده میوه را در ادامه می‌خوانید.

*شما بر خلاف دیگر همکاران در این حوزه توانسته اید یک‌سری بازارسازی‌های جدید انجام بدهید. از چه طریقی این مسیر را طی کرده‌اید؟

مجموعه ما در واقع یک گروه بازرگانی است که از مجموعه‌های مختلف تشکیل شده و ضمن تولید میوه سیب در منطقه دماوند، سردخانه ای هم در همان محل داریم. از سوی دیگر با توجه به مسائل و مشکلاتی که در رابطه با رساندن مستقیم میوه به بازار و مصرف کننده‌ها وجود داشت، در صدد برآمدیم که یک بسته بندی متفاوتی انجام دهیم و با بازارسازی جدیدی محصولات را با شکل و شمایل جدیدتر و به طور مستقیم به دست مصرف کننده نهایی برسانیم. در حقیقت با توجه به سایزهای مختلف میوه بسته بندی‌های خاصی را تهیه کردیم و در حال حاضر محصول خود را با چنین بسته بندی‌هایی و نه به صورت فله ای، به بازار عرضه می‌کنیم.

*تفاوت بسته بندی‌های شما با دیگر بسته بندی‌های رایج در این بخش چیست که توانسته اید از این طریق بازارسازی های جدیدی انجام بدهید؟

همانطور که گفتم ما بسته‌بندی میوه را بر اساس سایز انجام داده ایم؛ یعنی در چهار سایز مختلف میوه را بسته بندی کرده ایم که کاملا بسته بندی برای مشتری قابل رویت است و غالبا در سایزهای مورد تقاضای مشتریان است.

از سوی دیگر تاریخ بسته بندی دارد و اینکه در کجا تولید و بسته بندی شده توسط مشتری قابل پیگیری است که معمولا در حوزه میوه این امکان وجود ندارد.

*به طور کلی چرا در کشور در بحث بسته بندی میوه و سبزیجات به صورت خاص ضعف وجود دارد؟

اصول باغداری و کشاورزی در ایران به صورت سنتی انجام می‌شود و افرادی که در این حوزه فعالیت می‌کنند هنوز آشنایی با بسته بندی و تاثیر بسته بندی روی فروش و دیگر مسائل ندارند. در حالی که اگر هر باغداری بداند که می‌تواند محصول را با نام و برند خود وارد بازار کند قطعا به تدریج به این سمت می‌رویم که همه با بسته بندی محصولات را به بازار عرضه کنند و در پی آن صنعت طراحی و بسته بندی کشور هم رشد می‌کند. مساله بعدی که کشاورزان از ارائه محصول با بسته بندی اجتناب می‌کنند هزینه بر بودن این مقوله است. بسته بندی میوه و سبزیجات اصولا بسیار هزینه بر است و چون کسانی که باغداری انجام می‌دهد غالبا سن و سال بالایی دارند و این هزینه کردن‌ها برای آنها بی‌معنا است. به همین دلیل است که ترجیح می دهند به افراد واسطه محصول را تحویل بدهند و آنها وارد بازار کنند.

*در حوزه میوه و سبزیجات بحث باقی مانده سموم جدی است شما به عنوان تولید کننده از چه راهکاری استفاده می‌کنند که محصول عاری از باقی مانده سموم تولید کنید؟

به دلیل شرایط موجود اینکه بگوییم محصولی صددرصد ارگانیک و بدون استفاده از سموم است ادعایی بیش نیست و در کشور کسی نمی‌تواند مدعی چنین چیزی باشد. با این وجود برخی مناطق هستند که آفت‌های کمتری نسبت به برخی از مناطق دارند یعنی برخی مناطق باغی هستند که باغهای همسایه کمتر درگیر آفات هستند به همین دلیل مقدار کمی سموم نیاز است استفاده شود. اما در برخی مناطق چون عمدتا آفت‌های مختلف وجود دارد باغدار و کشاورزان مجبور هستند از سموم بیشتری استفاده کنند. خوشبختانه میزان آفات در منطقه دماوند نسبت به باغات دیگر بسیار کمتر است و لذا به تبع ما نیز از سموم کمتری استفاده می‌کنیم.

به دلیل تحریم‌ها، در بازارهای صادراتی نمی‌توانیم به صورت مستقیم حضور داشته باشیم و به ناچار از طریق واسطه محصولات را راهی کشورهای دیگر از جمله کشورهای اوراسیا می‌کنیم.

با این وجود در رابطه با باقی‌مانده سموم چندان اقدامی نمی‌شود کرد چون سموم برای تولید ضروری است هرچند این سموم غالبا یک دوره پایداری دو تا سه روز دارد و بعد از آن به واسطه آفتاب که به میوه می‌خورد رفع می‌شود.

*با توجه به اینکه بحث حذف ارز نهاده‌ها به طور کلی مطرح است و احتمال گرانتر شدن قیمت این کالاها وجود دارد، الان چند درصد هزینه‌های شما مربوط به تامین نهاده‌هایی همچون بذر، کود و سموم کشاورزی است؟

تقریبا ۶۰ درصد هزینه‌های ما مربوط به تامین نهاده‌هایی از این قبیل است و پس از آن هم نیروی انسانی است. به همین دلیل عمده باغات در صدد تغییر کاربری برآمده اند و باغات را تبدیل به زمین‌هایی برای ساخت و ساز می‌کنند آن هم عمدتا به دلیل برگشت سرمایه ای است که متاسفانه هر روز کوچک و کوچکتر می‌شود.

*با توجه به اینکه محصول صادراتی هم دارید از اصلی ترین چالش‌های پیش روی شما در فرایند صادرات کدام موارد است؟

بخش زیادی از چالش‌های ما در حوزه ارسال محصول به بازارهای خارجی، به تحریم‌ها برمی‌گردد که به این واسطه ما به طور مستقیم توانایی کار کردن با بازارهای خارجی هدف را نداریم. با این وجود ما غالبا با واسطه با کشورهای اوراسیا و تا حدودی هم با کشورهای اروپایی در حوزه صادر کردن میوه سیب کار می‌کنیم.