خطر کمبود ماشین‌آلات حفاری، جدی است

خطر کمبود ماشین‌آلات حفاری، جدی است
گزارش| معدن نیوز
اکتشاف نخستین حلقه از فعالیت‌های معدنی است. تأمین ماشین‌آلات حفاری مسیر اکتشاف و فعالیت‌های معدنی را تسهیل می‌کند. بااین‌وجود محدودیت در روند واردات این ماشین‌آلات، روند توسعه فعالیت‌های اکتشافی را در کشور با خطر روبرو کرده است. این دست سیاست‌ها عموماً با هدف تقویت توان داخل انجام می‌شود اما نه‌تنها نتیجه‌بخش نیستند بلکه بار مضاعفی را به اقتصاد تحمیل می‌کنند.
*تورم فصلی نرخ تولیدکننده بخش معدن کاهش یافت
در فصل پاییز ۱۴۰۲، شاخص نرخ تولیدکننده بخش صنعت ۱۰۵۷.۷ است که نسبت به فصل قبل (تورم فصلی) ۲.۳ درصد افزایش، نسبت به فصل مشابه سال قبل (تورم نقطه‌به‌نقطه) ۳۵.۰ درصد افزایش و در چهارفصل منتهی به فصل جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل (تورم سالانه) ۳۱.۹ درصد افزایش داشته است.
در فصل پاییز ۱۴۰۲، درصد تغییرات شاخص نرخ تولیدکننده بخش صنعت نسبت به فصل قبل (تورم فصلی) ۲.۳ درصد است که در مقایسه با همین اطلاع در فصل قبل (۷.۱ درصد)، ۴.۸ واحد درصد کاهش داشته است. در فصل پاییز ۱۴۰۲، درصد تغییرات شاخص نرخ تولیدکننده بخش صنعت در چهارفصل منتهی به این فصل نسبت به دوره مشابه سال قبل، ۳۱.۹ درصد است که در مقایسه با همین اطلاع در فصل قبل (۲۹.۲ درصد)، ۲.۷ واحد درصد افزایش داشته است. بنابراین باید اذعان کرد که در ماه‌های گذشته تورم در بخش معدن کاهشی بوده است. بااین‌وجود فعالان این حوزه همواره نسبت به روند رو به رشد تورم و افزایش قیمت‌ها، گلایه دارند.
*حقوق دولتی معادن چقدر و کجا هزینه می‌شود؟
بر اساس قانون اصلاح قانون معادن مصوب سال ۹۰ و آیین‌نامه اجرایی قانون معادن مصوب سال ۹۲، حدود ۶۵ درصد از حقوق دولتی دریافتی از معادن سهم وزارت صمت است. پس از وزارت صمت، وزارت جهاد کشاورزی ۲۲ درصد، اعتبارات استانی ۱۵ درصد، صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی ۵ درصد و سازمان نظام‌ مهندسی کشور ۳ درصد از این حقوق دولتی سهم دارند.
در سال‌های اخیر و به دنبال رشد قابل‌توجه حقوق دولتی معادن شاهد تشدید اعتراض فعالان معدنی نسبت به دریافت حقوق دولتی و همچنین نحوه عملکرد آن بوده‌ایم.
*اضافه برداشت از معادن یا دست‌درازی به بیت‌المال
معاون امور معادن و فرآوری مواد وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: نقشه‌برداری پهپادی از معادن و محدوده‌های معدنی در کل کشور بر روی معادن دنبال می‌شود.
محتشمی‌پور افزود: همچنین محاسبه نامه‌های حقوق دولتی، از سال گذشته الکترونیکی شده و با استفاده از فناوری‌های نوین، تخلفات مربوط به‌اضافه برداشت و تصمیمات سلیقه‌ای در حوزه معدن، حذف می‌شود. انتظار می‌رود با رصد سیستمی شرایط برداشت از معادن، مشکلات و کاستی‌های حاکم بر این بخش مرتفع شوند.
*تولید فولاد خام ۵.۲ درصد بیشتر شد
تولید فولاد خام کشور طی ۱۰ ماهه امسال با ۵.۲ درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال گذشته، از مرز ۲۷ میلیون تن فراتر رفت. شرکت‌های فولادی از ابتدای فروردین تا پایان دی ۱۴۰۲ بیش از ۲۷ میلیون و ۹۵ هزار تن فولاد میانی تولید کردند. همچنین تولیدکنندگان فولاد کشور طی ۱۰ ماهه ۱۴۰۲ افزون بر ۱۸ میلیون و ۲۵۵ هزار تن انواع محصولات فولادی تولید کردند. بنا به این گزارش، میزان تولید گندله سنگ‌آهن با ۷.۷ درصد افزایش به ۴۸ میلیون و ۸۵۳ هزار تن و تولید آهن اسفنجی با ۹.۱ درصد افزایش به ۳۰ میلیون و ۲۴ هزار تن رسید. بخشی از این روند رو به رشد تولید را باید ناشی از افزایش ظرفیت فولادسازی در کشور دانست.
*واردات ۲.۳ میلیون تن اقلام فولادی به ارزش ۲.۶ میلیون دلار
آمار انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران از عملکرد فولادی‌ها طی ۱۰ ماهه امسال نشان می‌دهد که جز برای مقاطع و محصولات فولادی، نیاز کشور به واردات زنجیره آن و فولاد نسبت به سال گذشته کمتر شده و ۲.۳ میلیون تن از انواع مقاطع، محصولات و فولاد میانی به ارزش دو میلیون و ۶۵۵ هزار دلار طی این مدت وارد کشور شده است.
واردات مقاطع تخت افزایش ۷۹.۶ درصدی وزنی و ۳۸ درصدی ارزشی داشته است؛ میزان واردات محصولات فولادی در ۱۰ ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته نیز افزایشی رقم خورده و با رشد قریب به ۶۳ درصدی همراه بوده است.
میزان تولید در اغلب حلقه‌های زنجیره فولاد به‌مراتب بالاتر از نیاز بازار داخلی است. تنها در برخی محصولات کمبود را شاهد هستیم که آن‌هم محدود است.
*ضرورت نوسازی دستگاه‌های حفاری
بسیاری از دستگاه‌های حفاری نیازمند تعمیرات یا اورهال هستند و از عمر بسیاری از این ماشین‌آلات نیز زمان طولانی باقی نمانده و از راندمان بسیاری از این تجهیزات کاسته شده، بنابراین نوسازی این تجهیزات بسیار ضروری است.
سید سهراب حسینی دبیر کمیته ماشین‌آلات و تجهیزات انجمن مس ایران در نشست چالش‌های پیش روی حفاری اکتشافی در کشور اظهار کرد: به اعتقاد من نبود دستگاه‌های حفاری مناسب و به‌روز، بزرگ‌ترین چالشی است که روند فعالیت در این حوزه را تحت تأثیر منفی قرار می‌دهد. در این سال‌ها اهمیت دستگاه‌های حفاری اکتشافی به‌درستی شناخته‌شده اما ورود این تجهیزات به کشور ممنوع شده و فعالان بخش معدن ملزم شده‌اند این تجهیزات را از داخل خریداری کنند.
حسینی گفت: هر یک متر حفاری منجر به اکتشاف ۳۵۰۰ تن ذخیره‌شده است. یک متر حفاری در کشور حدود ۷۰ تا ۸۰ دلار هزینه دارد اما با توجه به بهای فروش مس، می‌توان این‌طور نتیجه گرفت که به‌ازای هر دلاری که هزینه حفاری و فعالیت‌های اکتشافی می‌کنیم، برابر ۳۵ دلار به ذخایرمان افزوده می‌شود.
بدون تردید تداوم این دست محدودیت‌ها نه‌تنها به ارتقا سطح داخلی‌سازی منتهی نمی‌شود بلکه چالش‌های پیش روی تولید و تولیدکننده را بیشتر می‌کند.
*نوآوری در بخش معدن و صنایع معدنی
ایمیدرو به‌عنوان نهاد حاکمیتی، شرایط توسعه نوآوری در بخش معدن و صنایع معدنی را فراهم می‌کند.
سمیه خلوصی معاون برنامه‌ریزی و توانمندسازی ایمیدرو اعلام کرد: با توجه به دریافت ۳۰۰ ایده و داوری مناسب، ۱۲ ایده برتر شناخته شد. شروع بحث فناورانه دانش‌بنیان از همین بذر ایده‌ها خواهد بود.
معاون برنامه‌ریزی و توانمندسازی ایمیدرو با اشاره به شاخص‌های پیش‌بینی‌شده برای بخش صنعت (۸.۵ درصد) و معدن (۱۳ درصد) در برنامه هفتم توسعه، گفت: بدون توجه به موضوع فناوری و نوآوری، دستیابی به این شاخص‌ها ممکن نیست. تکیه‌بر توان نوآوری مسیر توسعه بخش معدن و صنایع معدنی را هموار می‌کند.
* ۷۵۰میلیون دلار سرمایه‌گذاری در منطقه ویژه خلیج‌فارس
مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج‌فارس از امضای ۹ قرارداد جدید سرمایه‌گذاری در منطقه ویژه اقتصادی خلیج‌فارس خبر داد و گفت: حجم سرمایه‌گذاری صورت گرفته پنج برابر میزان هدف‌گذاری ما بوده است. اجرای طرح‌های یادشده برای 13 هزار نفر موقعیت شغلی ایجاد می‌کند. مناطق ویژه اقتصادی فرصت ویژه‌ای را برای توسعه صنایع فراهم می‌کنند. انتظار می‌رود با جذاب کردن شرایط فعالیت در این مناطق، زمینه توسعه عملکردی بخش معدن و صنایع معدنی مهیا شود.