دردومین همایش ملی گیاهان دارویی در جیرفت مطرح شد: زنجیره ناقص تولید حنا در جنوب کرمان

دردومین همایش ملی گیاهان دارویی در جیرفت مطرح شد: زنجیره ناقص تولید حنا در جنوب کرمان
علیرغم اینکه منطقه جنوب‌کرمان دومین تجربه خود را در برگزاری همایشی ملی با موضوع گیاهان دارویی پشت سر می‌گذارد، متولیان این بخش نتوانسته‌اند، در بهبود وضعیت تولید تا عرضه گیاه دارویی مطرح این منطقه، حنا قدمی موثر بر‌دارند.
ایرنا – دومین همایش ملی گیاهان دارویی در جیرفت برگزار شد تا با افزایش ارتباط میان صاحبنظران، سرمایه گذاران، کارآفرینان، کشاورزان و دانشجویان به اتصال حلقه‌های مختلف تولید، فرآوری و صادرات کمک کند.
این همایش که انجمن گیاهان دارویی و انجمن بذر ایران را هم وارد گود کرده بود، تلاش داشت جانی به حوزه گیاهان دارویی بدهد، حوزه‌ای که علاوه بر اهمیت آن در امور بهداشت و سلامت می‌تواند صنعتی اشتغال‌زا و ارز آور هم باشد.
*تلاش برای عملی کردن زنجیره ارزش گیاهان دارویی
دبیر اجرایی همایش ملی گیاهان دارویی در این رابطه گفت: فرصت‌هایی در زمینه اشتغال‌زایی در این حوزه وجود دارد می‌خواهیم با کنار هم قرار دادن محققان، صاحبنظران، سرمایه گذاران، کارآفرینان، کشاورزان و دانشجویان، زنجیره ارزش گیاهان دارویی را به صورت عملیاتی تکمیل و کاربردی کنیم.
حمزه حسینی افزود: بیش از ۲۰۸ مقاله علمی به این همایش ارسال شدند که ۲۰۰ مقاله از سراسر کشور پذیرش نهایی شدند.
او ادامه داد: علاوه بر انجمن گیاهان دارویی، انجمن بذر ایران هم در همایش شرکت داشت تا بتوانیم یکی از مشکلات تکثیر گیاهان دارویی که در حوزه بذر است را مدنظر قرار دهیم.
حسینی با بیان اینکه در حوزه فرآوری گیاهان دارویی کاری انجام نشده است، اضافه کرد: کاربردی کردن، اطلاع رسانی و ترویج گیاهان دارویی و حل مشکلات این بخش از اهداف همایش است.
او به اهمیت جنوب کرمان در تولید و تنوع گیاهان دارویی اشاره کرد و گفت: ۲۵۰ گونه گیاهی با کاربرد دارویی در جنوب کرمان را شناسایی و در مقالات معتبر بین المللی چاپ و معرفی کردیم.
عضو هیات علمی گروه زیست شناسی دانشگاه جیرفت افزود: جنوب کرمان بویژه در شهرستان‌های رودبار و قلعه گنج بزرگترین تولیدکننده حنا در کشور محسوب می‌شود اما در این بخش کارآفرینی نشده و حتی شاهد ساماندهی نبوده‌ایم.
او تاکید کرد: در نظر داریم زنجیره ارزش حنا و وسمه را که کشت خوبی در منطقه دارد را ساماندهی کنیم.
حسینی یادآور شد: توسط گیاه نیل می‌توان طیف گسترده ای از رنگ‌ها را تولید کرد اما با اینکه جنوب کرمان خواستگاه این گیاه است در حوزه فرآوری آن کار نشده است.
*ناهماهنگ بودن شرکت های دانش بنیان در تولید و فرآوری گیاهان دارویی
رییس اتحادیه انجمن‌های علمی گیاهان دارویی کشور هم در حاشیه این همایش گفت: ناهماهنگ بودن شرکت‌های دانش بنیان در تولید و فرآوری گیاهان دارویی یکی از معضلات کشور است و از زمانی که بذر تولید می‌شود، زمان عرضه و تولید گیاهان دارویی، فرآوری، بسته‌بندی و زمانی که صادرات صورت می‌گیرد مشکلات دیده می‌شود.
محمدباقر رضایی افزود: با توجه به تنوع بسیار زیاد گونه‌ای در کشور و ظرفیت گیاهان دارویی به این زنجیره ارزش، بها داده نشده است.
وی با بیان اینکه تولیدکنندگان چون تک محصول هستند، ضرردهی دارند، ادامه داد: تاکنون نتوانسته‌ایم با وجود شورای عطف و ستاد گیاهان دارویی این مساله را مدیریت کنیم و تولیدکننده ما به درآمد برسد.
رضایی با اشاره به اینکه جمیع متخصصین را باید تشکیل دهیم، تاکید کرد: کانون‌ها را در استان‌ها تشکیل و شوراهای سیاستگذاری را در استانداری‌ها با دبیری جهاد کشاورزی و حضور دانشگاه‌های مرتبط و بخش خصوصی تشکیل دادیم.
وی اضافه کرد: تاکید بیشتر بر تولید و فناوری برای شرکت‌های دانش بنیان، هدایت علمی آنها و رجوع آنها برای حمایت مالی به صندوق‌هایی همچون صندوق‌های حمایت از پژوهشگران معاونت علمی و فناوری و شرکت‌های خصوصی است که هنوز این حلقه‌ها بسیار از هم دور هستند.
رضایی با بیان اینکه ارتباطات ما در کشور بسیار کم است افزود: دانش بنیان‌ها تک رو بوده‌اند و حلقه‌های مشترکی ایجاد نکرده‌اند.
وی بیان کرد: اگر یک شرکت دانش بنیان با پنج شرکت مشابه دیگر به طور مشترک بر روی یک محصول کار کنند و هر کدام بخشی از کار را بر عهده بگیرند موفق‌تر خواهند بود.
رضایی اضافه کرد: یکی حوزه اسانس، یکی عرقیات، یکی دارو و یکی محصولات مورد نیاز آرایشی و بهداشتی را در دست بگیرد.
استاد پژوهش موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع اظهار کرد: دستگاه‌های مختلف دولتی هم اعلام می‌کنند توسعه گیاهان دارویی را می‌پسندند اما هر سیستمی می خواهد کار را خودش به انجام رساند.
وی تاکید کرد: تمام وزارتخانه‌ها بویژه، صنعت، معدن و تجارت، وزارت خارجه، جهاد کشاورزی و علوم پزشکی باید کاملا کنار هم باشند تا بتوانیم محصول صادراتی و با کیفیت را در کشور مدیریت کنیم.
رضایی گفت: بر روی بذر گونه‌ها به عنوان یک استاندارد جهانی کار نکرده‌ایم و در این جمع‌ها مشغله‌هایی خارج از موظفی خود را انجام می‌دهند.
*قرار گرفتن حنا و وسمه در اولویت اول
وی افزود: بر روی گونه‌هایی که سالیان گذشته بر اقتصاد تاثیر داشته و الان در حال به فراموشی رفتن است کار می‌کنیم.
رییس اتحادیه انجمن های علمی گیاهان دارویی کشور ادامه داد: حنا و وسمه(گونه‌ای از آکاسیا) برخی از این گونه‌ها است که در اولویت اول گذاشتیم.
رضایی از برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی تور راهبردی پیشبران گیاهان دارویی در کشور با حضور متخصصین خبر داد و افزود: هر هفته به سه استان با ۲۰ متخصص اول کشور در این حوزه سر می‌زنیم و نشستی هم با دانشگاه‌ها خواهیم داشت.
رضایی اضافه کرد: نتیجه این دیدار ایجاد کار‌گروهی در زمینه مورد نیاز آن استان است که ممکن است صنایع تبدیلی، دارو، آرایشی بهداشتی، تولید و زراعت و یا فناوری باشد.
او خاطرنشان کرد: ده‌ها دستگاه استخراج عرقیات فصلی در کشور داریم اما هیچکدام فنی نیست، روی سخنم با دانشگاه‌ها و مراکز علمی است که همین فناوری‌های بومی را بروز کنند و لزوما نباید تکنولوژی جدید شود.
رضایی تصریح کرد: گیاهان دارویی بیمه نیست و کسی نمی‌تواند زراعت کند، اگر حمایت کنند این عرصه سوده خواهد شد.
در حالی که در ایران بالاخص جنوب کرمان روزهای سخت مواجه با خشکسالی را می گذرانیم تمرکز بر تولید گیاهان دارویی با توجه به اینکه سازگار با اقلیم منطقه هستند و نیاز آبی کمتری نسبت به سایر تولیدات کشاورزی دارند، از ضرورات به نظر می‌رسد. برگزاری همایش یکی از مواردی است که توجه دولتمردان را به این موضوع جلب می‌کند اما چیزی که اهمیت دارد این است که ارائه مقالات وقتی به نسخه چاپی محدود شود و کاربردی نشود ارزش افزوده‌ای ندارد. حنا یکی از گیاهان دارویی است که جنوب کرمان رتبه اول تولید آن را د رکشور به خود اختصاص داده است اما هنوز نتوانستیم میزان تولید و عملکرد در واحد سطح این گیاه را افزایش دهیم و یا اینکه صنعت فرآوری محصول را در این منطقه راه بیندازیم. راه اندازی این صنعت از این جهت که باعث افزایش بهره زارعان این گیاه دارویی می شود و رغبت و تمایل آنها را برای ادامه کشت این گیاه افزایش می‌دهد.