دولت خرید برق تضمینی را با ۵۳ درصد افزایش به کیلوواتی ۳ هزار و ۸۲۰ تومان رساند. دوره بازگشت سرمایه نیروگاه خورشیدی به زیر ۴ سال رسید
گزارش| کاغذ وطن
با افزایش ۵۳ درصدی قیمت خرید تضمینی برق خورشیدی در آغاز سال ۱۴۰۴، سرمایهگذاری در احداث نیروگاههای فتوولتائیک به یک گزینهای جذاب و اقتصادی تبدیل شده است. تا کمتر از ۲۰۰ کیلووات، نرخ خرید برق تضمینی کیلوواتی ۳ هزار و ۸۲۰ تومان تعیین شده است. نرخهای جدید خرید تضمینی برق نیروگاههای تجدیدپذیر طوری تعیین شده که با دلار ۱۰۰ هزارتومانی بازگشت سرمایه ۴ سالهای برای نیروگاههای خورشیدی در پی داشته باشد؛ خرید تضمینی برق از نیروگاههای خورشیدی مختص اقشار کمدرآمد (با ظرفیت ۵ کیلووات باری هر مددجو) البته ۲۰ درصد بیشتر از این مبلغ مشخص شده است.
روشهای مختلفی برای فروش برق نیروگاههای تجدیدپذیر پیشبینیشده است که فروش ریالی ۲۰ساله (ماده ۶۱)، فروش ارزی ۶ساله (ماده ۱۲) و فروش در تابلوساز بورس انرژی از مهمترین آنهاست.
با توجه کاهش قابلتوجه قیمت پنلهای خورشیدی در یک سال گذشته، احداث نیروگاههای خورشیدی اقتصادیتر شده و در خیلی از شهرهای کشور که پتانسیل تابشی بهتری دارد، بازگشت سرمایه به زیر چهار سال رسیده است. هزینه احداث یک نیروگاه ۵ کیلوواتی با دلار آزاد ۱۰۰ هزارتومانی متوسط ۱۸۰ میلیون تومان است و همان سال اول با متوسط تابش ۶ ساعت ماکزیممم، راندمان ۸۰ درصد و دمای متوسط ۴۲ میلیون تومان آن برمیگردد. برای نیروگاههای کوچکمقیاس اساس کار همان ۶۱ خرید تضمینی است که خرید برق به مدت ۲۰ سال بوده و هر ساله نرخ خرید با نرخ تورم تعدیل میشود. مدتزمان اخذ مجوز برای یک نیروگاه ۵ کیلوواتی نهایتاً ۲ هفته است و حداکثر فضایی که نیاز دارد ۴۰ تا ۵۰ مترمربع است که روی پشتبام تمامی منازل قابلنصب است. خصوصاً که زمان نصب این نیروگاه و تجهیزاتش نهایتاً ۳ روز به طول میانجامد.
*عرضه برق تجدیدپذیر در تابلوی سبز بورس انرژی
بخش خصوصی اما اگر نیروگاههای بالاتر از ۱۰۰ مگاوات احداث کنند، این قابلیت را دارند که برق تولیدی خود را در تابلو سبز بورس انرژی به فروش برسانند.
گزارش دفتر بودجه، تسهیل سرمایهگذاری و تجهیز منابع مالی ساتبا حاکی است مجموع معاملات برق سبز در بورس انرژی تا آبان سال گذشته ۵۰۷ میلیون کیلوواتساعت به ارزش ۲۰ هزار و ۴۹۰ میلیارد ریال و متوسط قیمت ۴۰ هزار و ۴۴۰ ریال بر کیلوواتساعت بوده است. متوسط قیمت خرید برق در بورس در نیمه اول سال گذشته حتی بیشتر از نرخ تضمینی دولت است و سرمایهگذاری در این بخش را بسیار سودده و پربازده کرده است. با دلار ۱۰۰ هزارتومانی به طور متوسط هزینه احداث یک نیروگاه ۱۰۰ کیلوواتی ۳ میلیارد تومان است که اگر برق تولید در سال اول با نرخ خرید برق تضمینی دولت به فروش برسد ۷۰۰ میلیون تومان و در صورت عرضه در بورس انرژی بیش از ۷۶۰ میلیون تومان آن در همان سال اول برگشت داده میشود. کل فضای مورد نیز این نیروگاه ۱۰۰ مگاواتی نیز هزار و ۲۰۰ مترمربع است.
دولت البته شرایطی را فراهم کرده است که سرمایهگذاران بخش نیروگاه خورشیدی بتوانند برای نیروگاههای بالای ۲۰۰ کیلووات درخواست زمین بدهند و دولت بهازای هر مگاوات ۱.۵ هکتار زمین میدهد.
متقاضیان احداث نیروگاه تجدیدپذیر میتوانند مطابق با دستورالعمل “عرضه و تبادل برق تجدیدپذیر در بورس انرژی” و ضوابط و مقررات تعیین شده، تمام یا بخشی از برق تولیدی خود را در تابلوی سبز بورس انرژی بهصورت فیزیکی عرضه نمایند. سازوکار تعیین نرخ فروش برق در بورس انرژی بر مبنای عرضه و تقاضا است که متقاضیان آن، صنایع مشمول ماده ۱۶ قانون جهش تولید دانشبنیان، مراکز استخراج رمز ارز و دستگاههای اجرایی مجاز به خرید برق مورد نیاز خود از این بازار و بهرهمندی از مزایای آن از جمله معافیت اعمال برنامههای مدیریت مصرف وزارت نیروست.
*سود حداقل ۵۵ هزاردلاری در سال اول از طریق ماده ۱۲ رفع موانع تولید
استفاده از ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید نیز بیشتر مختص صنایع است و صنایعی که بیشتر از ۵۰۰ کیلووات نیروگاه خورشیدی احداث کنند، امکان استفاده از این بخش را دارند. هزینه احداث نیروگاه ۵۰۰ کیلوواتی به طور متوسط با دلار ۷۲ هزارتومانی سامانه ETS (نرخ ارز گمرکی) و دلار آزاد ۱۰۰ هزارتومانی ۲۱۰ هزار دلار است که از طریق ماده ۱۲ فقط در سال اول ۵۵ هزار دلار آن برگشت داده میشود. اگر سرمایهگذار بهجای ماده ۱۲ برق تولیدی خود را در بورس انرژی بفروشد سالانه ۳.۸ میلیارد تومان در سال اول درآمد کسب میکند.
مطابق ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید رقابتپذیر، دولت مکلف است به سرمایهگذارانی که کالا یا خدمات ارائه شده آنها منجر به صرفهجویی سوخت میگردد، میزان سوخت صرفهجویی شده را تا سقف اصل و سود سرمایهگذاری پرداخت نماید. بر اساس مصوبه شورای اقتصاد سرمایهگذاران حقوقی پس از ارزیابی کیفی در فرایند مناقصهای وارد میشوند که سقف نرخ آن ۶/۹ سنت دلار بهازای هر کیلوواتساعت است که برای مدت ۶ سال به سرمایهگذاران پرداخت میشود. پس از طی دوره ششساله، سرمایهگذار میتواند از برق تولیدی خود مطابق مقررات جاری وزارت نیرو منتفع شود. در مدل خرید برق بر اساس ماده ۱۲ (خرید ارزی ۶ساله) بعد از شش سال؛ مالک نیروگاه میتواند برق خود را در تابلو سبز یا صادرات یا ماینر یا قرارداد مستقیم با صنایع و… بفروشد که در همه حالتها باز هم قیمت فروش برق احتمالاً از حدوداً ۷ سنت (هر کیلووات ساعت) کمتر نخواهد شد.