افزایش ۴ درصدی آمار تصادفات فوتی در کشور؛ استان کرمان؛ سکوی دوم فوتیها در تصادفات نوروز
گزارش | زکیه سلیمی
کاغذوطن – استان کرمان در ایام نوروز ۱۴۰۴، با وجود کاهش قابل توجه ۲۹ درصدی در تعداد تصادفات منجر به فوت، با ثبت ۶۷ کشته در تصادفات جادهای، رتبه نخست تلفات برونشهری کشور را به خود اختصاص داد. آماری که زنگ خطری جدی برای ایمنی جادههای این استان و لزوم اقدامات فوریتر برای کاهش خسارات انسانی ناشی از سوانح رانندگی است. بر اساس گزارش منتشرشده از سوی مرکز فرماندهی و کنترل (مرفوک) فراجا، در بازه زمانی ۲۵ اسفند ۱۴۰۳ تا ۱۳ فروردین ۱۴۰۴، در مجموع ۶۶۴ فقره تصادف منجر به فوت در سراسر کشور رخ داده که نسبت به مدت مشابه سال قبل (۶۳۷ فقره) افزایش ۴ درصدی داشته است. همچنین، تعداد کل جانباختگان ناشی از تصادفات نیز از ۷۸۵ نفر در نوروز سال گذشته به ۷۹۶ نفر در نوروز امسال افزایش یافته که بیانگر رشد ۱ درصدی است.
کرمان، پیشتاز فوتیهای برونشهری
در این میان، استان کرمان با ۶۷ فوتی، پس از استان فارس با ۷۱ فوتی، دومین آمار بالای تلفات جادهای را در کشور به ثبت رسانده است. نکته قابل تأمل آنجاست که بخش عمده این تلفات، مربوط به تصادفات برونشهری است. از مجموع فوتیهای نوروزی کرمان، ۶۳ نفر در جادههای برونشهری جان باختهاند که این آمار، کرمان را در صدر جدول فوتیهای برونشهری در سطح ملی قرار میدهد. این در حالی است که در نوروز ۱۴۰۳، تعداد کل جانباختگان ناشی از سوانح رانندگی در کرمان ۷۳ نفر بوده که از این میان، ۸ نفر در مناطق شهری و ۶۵ نفر در جادههای بینشهری جان خود را از دست داده بودند. مقایسه آماری دو سال نشان میدهد که با وجود کاهش ۸ درصدی تلفات و کاهش ۲۹ درصدی در تعداد تصادفات منجر به فوت (از ۵۸ فقره در نوروز ۱۴۰۳ به ۴۱ فقره در نوروز ۱۴۰۴)، استان کرمان همچنان از حیث کشتههای حوادث جادهای، وضعیت بحرانی دارد. در حوزه تصادفات درونشهری نیز، آمارها روند کاهشی نشان میدهد؛ به طوری که تعداد کشتهشدگان درون شهری از ۸ نفر در سال گذشته به ۴ نفر در نوروز امسال رسیده است. این عدد معادل ۵۰ درصد کاهش در تلفات درونشهری است، اما همچنان سهم عمده خطر در جادههای برونشهری متمرکز است.
مقایسه کرمان با استانهای دیگر
در مقایسه با سایر استانها، فاصله آماری کرمان با برخی استانها قابلتوجه است. فارس با ۵۸ فوتی، سیستان و بلوچستان با ۴۶ نفر، و خراسان رضوی با ۴۳ نفر در رتبههای بعدی قرار دارند. این در حالی است که استانهایی مانند همدان با ۱۲ نفر، یزد با ۱۶ نفر و اصفهان با ۳۲ نفر تلفات بهمراتب کمتری داشتهاند. حتی استان سیستان و بلوچستان با وسعت و شبکه جادهای گستردهتر، تنها نیمی از آمار تلفات کرمان را ثبت کرده است. این آمارها، بهروشنی ضرورت تحلیل علل و عوامل بروز حوادث جادهای در کرمان را نشان میدهند. درحالیکه برخی از استانهای همجوار و مشابه از نظر وسعت، اقلیم و جمعیت با استفاده از راهکارهای ایمنی، بهبود زیرساختها و فرهنگسازی توانستهاند آمار تلفات را کاهش دهند، کرمان همچنان در صدر تلفات رانندگی باقی مانده است.
پیشینه آمار تصادفات در کرمان
استان کرمان طی سالهای گذشته نیز همواره جزو استانهایی با آمار بالای تصادفات و تلفات بوده است. وجود محورهای پرتردد و حادثهخیزی مانند محور کرمان–بم، کرمان–زرند، و محورهای جنوبی نظیر جیرفت–کهنوج–چابهار، نبود روشنایی کافی در بسیاری از جادهها، کمبود دوربینهای نظارتی، و همچنین زیرساختهای فرسوده، از جمله عواملی هستند که کارشناسان در سالهای گذشته بارها به آنها اشاره کردهاند. مطابق با گزارشات پلیس راهور، در نوروز سالهای ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ نیز کرمان در میان پنج استان نخست از نظر تلفات قرار داشته است. این روند تکرارشونده، حاکی از ضعف ساختاری در مهندسی ترافیک، کمبود امدادرسانی سریع و نبود ایستگاههای اورژانس جادهای در مسیرهای حیاتی استان است.
نکاتی که رانندگان باید رعایت کنند
با توجه به آمار بالای تصادفات، رعایت نکات ایمنی توسط رانندگان بهویژه در جادههای استان کرمان از اهمیت ویژهای برخوردار است. از جمله مهمترین توصیهها به رانندگان میتوان به موارد زیر اشاره کرد: ۱. رعایت سرعت مجاز: سرعت بالا یکی از اصلیترین عوامل بروز تصادفات مرگبار است. رانندگان باید به تابلوهای محدودیت سرعت توجه کنند، بهویژه در پیچها، جادههای کوهستانی و مناطق کمدید. ۲. پرهیز از رانندگی در حالت خستگی یا خوابآلودگی: بسیاری از تصادفات بهویژه در جادههای طولانی کرمان ناشی از خوابآلودگی راننده در ساعات شب یا پس از رانندگی طولانیمدت است. برنامهریزی برای استراحت کافی، توقفهای منظم و استفاده از راننده کمکی، از جمله راهکارهای مؤثر در پیشگیری از این نوع حوادث است. ۳. رعایت فاصله طولی با خودرو جلو: عدم رعایت فاصله مناسب بهویژه در هنگام بارندگی یا گردوخاک جادهای میتواند منجر به برخوردهای زنجیرهای شود.۴.استفاده از کمربند ایمنی: استفاده از کمربند توسط راننده و تمامی سرنشینان، در بسیاری از موارد میتواند از مرگ یا مصدومیت جدی جلوگیری کند. ۵. پرهیز از سبقتهای غیرمجاز: بسیاری از محورهای استان کرمان دوطرفه هستند و سبقت غیرمجاز در این جادهها به برخوردهای رو در رو منجر میشود.۶. توجه به علائم هشداردهنده و وضعیت مسیر: رانندگان باید به تابلوهای هشداردهنده، پیچها، سرعتگیرها و گذرگاههای عابر پیاده توجه کامل داشته باشند. همچنین، در بسیاری از مناطق کویری و بیابانی استان، وزش باد شدید و کاهش دید ناشی از گردوخاک از عوامل مهم در بروز حادثه هستند.
لزوم اقدامات فوری و مؤثر
هرچند بخشی از کاهش تصادفات در نوروز ۱۴۰۴ را میتوان به تلاشهای پلیس راهور، افزایش نظارتهای هوشمند، اطلاعرسانیهای گسترده، و مشارکت رسانهها در آگاهیبخشی نسبت داد، اما وضعیت نگرانکننده استان کرمان نشان میدهد که این اقدامات کافی نبودهاند. کارشناسان حوزه ایمنی و حملونقل معتقدند که باید نگاه کلنگرانهتری به مسئله ایمنی راهها داشت. توسعه بزرگراهها، بهسازی و نوسازی جادههای فرعی و روستایی، افزایش تعداد دوربینهای ثبت تخلف، نصب علائم هشدار در نقاط حادثهخیز، تجهیز اورژانسهای جادهای، و ارتقای فرهنگ ترافیکی از طریق آموزش و رسانه از جمله اقداماتی است که میتواند در میانمدت به کاهش تلفات بینجامد. کاهش نسبی تعداد تصادفات و فوتیها در استان کرمان در نوروز امسال، اگرچه نشانهای از پیشرفتهای صورتگرفته است، اما قرار گرفتن در صدر فهرست تلفات جادهای کشور، نشان میدهد که هنوز راه زیادی تا رسیدن به وضعیت ایمن در پیش است. جادههای این استان همچنان خطرناک و پرحادثهاند و تا زمانی که به مسائل ایمنی بهطور جدی پرداخته نشود، جان بسیاری از شهروندان در معرض خطر باقی خواهد ماند.