روح ناامیدی در بازار کار ایران؛تمایل به کار کردن کم شده است؟

براساس آخرین داده‌های مرکز آمار از تحولات بازار کار در زمستان سال گذشته، در فاصله زمستان سال ۹۷ تا زمستان سال ۱۴۰۳ ، روند جمعیت بیکار کاهشی بوده و جمعیت شاغل افزایشی بوده است. این‌ها درحالی است که جمعیت فعال در این مدت کاهش داشته است. تفسیر ساده این رخداد بیانگر ناامیدی مردم از یافتن شغل و خروج از بازار کار است.
از طرف دیگر برآوردها حاکی از آن است که کرونا و تحریم‌های آمریکا بر شاخص‌های بازار کار بسیار تاثیرگذار بوده‌اند.
همچنین براساس تعریف از مجموع جمعیت شاغل و بیکار ، جمعیت فعال در بازار کار محاسبه می‌شود.
آسیب شدید کرونا و تحریم بر بازار کار ایران
آمارها حاکی از آن است که شیوع ویروس کرونا در اواخر سال ۹۸ در سرتاسر کشور موجب شده تا تحولات گوناگونی در بازار کار کشور شکل بگیرد. به زبان اعداد اگر بخواهیم دقیق‌تر به اتفاقات رخ داده در اثر کرونا بپردازیم می‌بایست اعداد و ارقام بازار پیش از شروع کرونا را مورد بررسی قرار دهیم. تعداد جمعیت فعال که شامل افراد بیکار و شاغل می‌شود در زمستان سال ۹۷ برابر با ۲۶ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر بوده است. بعد از اثرگذاری تحریم‌های ناشی از خروج آمریکا از برجام تعداد افراد فعال در بازار کار کاهش یافته و در زمستان ۹۸ به ۲۶ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر رسید. با این‌وجود در زمستان این سال جمعیت شاغل اندکی افزایش داشته اما جمعیت بیکار کاهش داشته و از ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر به ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر رسیده است. از همین‌رو می‌توان گفت علت کاهش در جمعیت فعال این بوده که افراد بیکار از یافتن شغل ناامید شده و به کلی از بازار کار خارج شده‌اند.
این روند کاهشی در جمعیت فعال با شیوع کرونا تشدید شده و در زمستان سال ۹۹ و ۱۴۰۰ تعداد افراد فعال در بازار کار به ۲۵ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر نیز رسید. در این مدت جمعیت شاغل تقریبا ثابت مانده و بالاتر از ۲۳ میلیون نفر از افراد صاحب شغل بوده‌اند. با این‌حال تعداد بیکاران نزولی بوده و زمستان سال ۱۴۰۰ معادل ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر اعلام شده است. این یعنی دلسردی و ناامیدی افراد بیکار از یافتن شغل و خروج از جمعیت فعال جویای کار در نتیجه شیوع کرونا.
بهبود نسبی در بازار کار
فروکش کردن کرونا و تسهیل تحریم‌های وضع شده علیه اقتصاد ایران که موجب رونق نسبی در اقتصاد کشور شد موجب شد تا تعداد جمعیت فعال در بازار کار در سه سال گذشته روندی افزایشی را پی بگیرد. به طوری تعداد افراد فعال که در زمستان سال ۱۴۰۰ برابر با ۲۵ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر گزارش شده بود در زمستان سال ۱۴۰۱ ، ۲۶ میلیون نفر و در زمستان ۱۴۰۲ برابر با ۲۶ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر محاسبه شد. در این مدت جمعیت شاغل در بازار کار نیز صعودی بوده و در آخرین فصل سال ۱۴۰۲ ، ۲۴ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر محاسبه شده است