فقر کتابخانه در جنوب کرمان
گزارش ایرنا
معاون فرهنگی ادارهکل ارشاداسلامی جنوبکرمان: یکی از شهرستانهای شمال کرمان ۱۵ کتابخانه دارد درحالیکه مجموع کتابخانههای همه شهرستانهای جنوب کرمان به این تعداد نمیرسد.
نمایشگاه کتاب در پایتخت و دیگر نقاط برگزار شد و مورد توجه رهبر معظم انقلاب نیز قرار گرفته است، درحالیکه نشست انجمن کتابخانههای عمومی شهرستان جیرفت که مرکز آن تنها یک کتابخانه دارد، بدون حضور برخی از اعضای اصلی این انجمن برگزار شد.
شهر جیرفت تنها یک کتابخانه دارد که زیربنای آن فقط ۳۲۰ متر است و به همین دلیل از نظر کتابخانههای کشور درجه پایینتری دارد و امکان دریافت نسخههای جدید کتاب را ندارد.
بسیاری برای استفاده از فضای محدود این کتابخانه صبح زود و قبل از بازگشایی در آنجا حاضر میشوند و آنان که دیرتر آمدهاند باید منتظر بمانند تا بقیه خارج شوند. مکان کتابخانه نیز متعلق به اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی جنوب کرمان است و در واقع امور کتابخانهها میگویند یک متر هم بنای متعلق به خود ندارد.
فرماندار بهعنوان رئیس انجمن، رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان نیز در سمت دبیر انجمن، شهردار شهر مرکز شهرستان، رئیس شورای اسلامی شهرستان، پنج نفر از اشخاص حقیقی و حقوقی که حداقل یک نفر آنان از بانوان باشد، طبق قانون اعضای انجمن کتابخانهها در شهرستان را تشکیل میدهند که در جلسه روز سهشنبه انجمن شهرستان میتوان گفت فقط فرهنگ و ارشاد اسلامی با حضور معاون اداره کل جنوب کرمان اهمیت بیشتری به جلسه داد.
شهردار و رئیس شورای شهرستان در این جلسه حضور نداشتند و هیچ نمایندهای را هم نفرستاده بودند و مابقی اعضا هم در حد معاون حضور داشتند. این در حالی است که اعضای اصلی و مدعو جلسه همه بهوسیله نامه با امضای فرماندار شهرستان به این جلسه دعوت شده بودند و خود فرماندار هم در جلسه شورای اداری همین امروز تأکید کرده بود که اعضا در جلسه حضور پیدا کنند.
*ممعاون فرماندار: شهرداریها نیم درصد کتابخانهها را بپردازند
معاون هماهنگی امور عمرانی فرمانداری شهرستان جیرفت که ریاست جلسه را بر عهده داشت، گفت: از کسانی که باید در جلسه حضور داشته باشند و نیستند گلایه دارم و نباید نشستهای انجمن به این شکل برگزار شود.
محمدرضا فاریابی با اشاره به کمکاری شهرداریها در اجرای پرداخت نیم درصد درآمدشان به کتابخانهها اظهار کرد: قانون فصلالخطاب است و شهرداریها باید نیم درصد کتابخانهها را کامل پرداخت کنند.
وی افزود: چارچوبها را رعایت نمیکنیم، اگر سازمان بازرسی ورود کند همه شهرداران باید پاسخگو باشند. فاریابی اضافه کرد: دانشگاه آزاد اسلامی و آموزشوپرورش نیز در زمینههای مالی و عضوگیری کمک کنند. وی بیان کرد: ادامه فعالیت پانسیونهایی که برای مطالعه ایجاد شده و مجوز ندارند صلاح نیست و بهسرعت پیگیری شود.
معاون فرماندار جیرفت ادامه داد: اطلاعات ناکافی برخی جوانان نسبت به برخی مقولهها، حتی چگونگی شکلگیری انقلاب ناشی از همین کتاب نخواندن است، بنابراین باید فرهنگ کتابخوانی را گسترش دهیم.
وی تأکید کرد: مطالعه اندک، عامل بسیاری از مشکلات منطقه ما است و بالارفتن سواد و دانش فرزندان ما بر بسیاری از کمبودها تأثیر میگذارد و یک عامل مهم توسعه به شمار میرود. فاریابی با اشاره به اینکه معادن حقوق اجتماعی دارند و میتوانند به کتابخانهها کمک کنند گفت: مسئولان کتابخانهها نیز در جلسه با معادن شرکت نکردند.
* ۶ کتابخانه و بیش از هفت هزار عضو
رئیس اداره کتابخانههای جیرفت هم در این نشست اظهار کرد: ۶ باب کتابخانه عمومی در کل شهرستان و هفت هزار و ۵۱۱ نفر عضو فعال داریم. ناصر افضلی افزود: در شهر جیرفت تنها یک کتابخانه وجود دارد که جوابگوی مراجعان نیست.
وی با بیان اینکه معادن حتی یک ریال هم کمک نکردهاند، اضافه کرد: خیران، صاحبان صنایع و معادن و کارخانهها میتوانند در این مورد کمک کنند.
افضلی با اشاره به فرمایشات رهبر معظم انقلاب در این زمینهها گفت: همه دستگاههای اجرایی باید در زمینه ساخت کتابخانه و ترویج کتابخوانی فعالیت کنند. افضلی افزود: شهرداری جیرفت ۴۱۰ میلیون ریال در سال ۱۴۰۰، ۸۵۰ میلیون ریال در سال ۱۴۰۱ و یک میلیارد و ۵۰ میلیون ریال در سال ۱۴۰۲ در قالب نیم درصد پرداخت کرده است.
*شهرداران در جلسات انجمن حاضر نمیشوند
یکی از کتابداران اداره کتابخانههای جیرفت هم گفت: شهرداران بهخاطر نیم درصد درآمد شهرداری به نشست انجمن کتابخانهها پا نمیگذارند. صالحی با بیان اینکه اگر ۱۰۰ میلیون ریال از شهرداری بگیریم پاشنههای کفش ما باید پاره شود افزود: شهرداریها برای پرداخت این حق قانونی به ما نگاه بدی دارند و همچون کسی که به دنبال کمکگرفتن است نگاه میکنند.
او ادامه داد: شهرداری جیرفت ۵۰۰ میلیارد ریال در سالهای گذشته مالیات ارزشافزوده از دارایی میگرفت که نیم درصد آن میتواند مشکلات زیادی را حل کند. صالحی اضافه کرد: هیچ ساختمانی نداریم، اداره ما فقط یک اتاق است که یک خودرو هم ندارد. وی تأکید کرد: جیرفت با ۳۶۵ هزار نفر جمعیت کتابخانه مناسبی برای کار فرهنگی ندارد.
* نبود مطالبه در حوزه کتابخانهها
معاون فرهنگی و رسانهای اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی جنوب کرمان هم با اشاره به اینکه اعضای اصلی جلسه حضور ندارند گفت: به طور مثال تنها شهرستان سیرجان ۱۵ کتابخانه دارد که در کل جنوب این تعداد وجود ندارد.
عیسی سلیمانی افزود: در نشست انجمن کتابخانههای استان از اعتبارات سفر ۱۵۰ میلیارد ریال به کرمان و سیرجان برای ساخت کتابخانه اختصاص داده شد و این نشان میدهد که مسئولان در جیرفت پیگیر دریافت اعتبارات نبودهاند.
او اضافه کرد: مطالبه آنچنان در بین مسئولان در جنوب کرمان در زمینه کتابخانهها نداشتهایم و انتظار میرود در کمیته برنامهریزی شهرستان اعتباراتی برای کتابخانهها اختصاص داده شود. سلیمانی بیان کرد: در تنها کتابخانه جیرفت فضا آنقدر محدود است که عدهای در خارج از سالن منتظر میمانند تا کسانی که در داخل هستند خارج شوند.
نهاد کتابخانههای عمومی کشور که زیرمجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت میکند، استاندارد کتابخانههای عمومی کشور را متناسب با وضعیت اقتصادی و اجتماعی جامعه برای هر ۲۵ هزارنفر یک کتابخانه یا به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر ۴ کتابخانه تعریف کرده، که به طور مثال در جیرفت با جمعیت حدود سیصد هزار نفر حدود ۱۲ کتابخانه است.
در تحلیل پایین بودن سرانه مطالعه در ایران دلایل بسیاری برشمرده میشود، از جمله کمبود دسترسی به کتاب، موضوعی که کتابخانه ها در آن نقش بسیار پررنگی دارد، کتابخانهها در هر کشوری با هر درجه از توسعه نقش بسیار مهمی در توسعه و پیشرفت نهضت کتابخوانی ایفا میکنند.
فاصله زیاد سرانه مطالعه را با فراهم کردن زیر ساختهایی چون ایجاد کتابخانههای عمومی میتوان جبران کرد. در کنار اینکه یکی از دغدغههای کارشناسان فرهنگی و خانوادهها پرکردن اوقات فراغت نوجوانان و جوانان است وجود این مراکز نقش مهمی در سمت و سو و هدفمند کردن ساعات فراغت این گروه سنی می تواند داشته باشد.
اما تعداد اندک کتابخانهها که بعضا هم از استانداردهای لازم برخوردار نیستند نشان از کمتوجهی مسئولان ذیربط به این موضوع دارد.