بررسی کارنامه وعده‌های دولت سیزدهم در یک‌سالگی؛ دولت؛ در رشد اقتصادی موفق در کنترل تورم ناموفق

 بررسی کارنامه وعده‌های دولت سیزدهم در یک‌سالگی؛ دولت؛ در رشد اقتصادی موفق در کنترل تورم ناموفق

ساخت چهار میلیون مسکن در چهار سال، ایجاد یک میلیون شغل و تورم تک‌رقمی؛ وعده‌‌هایی که ۱۸ میلیون رای را برای سیدابراهیم رئیسی به ارمغان آورد. حالا یک سال از شروع به کار دولت سیزدهم می‌گذرد و روزنامه کاغذ وطن به مناسبت سفر ریاست جمهوری به کرمان، بی‌پرده دستاوردهای دولت سیزدهم در چند شاخص مهم اقتصادی در تحقق وعده‌هایش را بررسی می‌کند. 

تورم، آفتی است که بیش از چهار دهه به جان اقتصاد ایران افتاده. موضوعی که به جهت اهمیت‌اش مهم‌ترین وعده اقتصادی دولت بود و حالا در سفر ریاست جمهوری به کرمان این بار از جانب احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد باری دیگر به عنوان مهمترین هدف دولت معرفی می‌شود. رئیسی در زمان انتخابات گفت که تورم را ابتدا به نصف میزان فعلی می‌رساند و پس از آن تورم را تک رقمی می‌کند. اتفاقی که البته رخ نداد و تورم در اسفند ۱۴۰۰ برای خانوارهای کشور به ۴۰.۲ درصد رسید. البته این نکته را نباید فراموش کرد که دولت سیزدهم در شرایطی کلید دولت را تحویل گرفت که طی ۸سال رشد اقتصادی ایران صفر درصد بود، بورس سقوط کرده و رقم  استهلاک سرمایه‌گذاری از تشکیل سرمایه پیش گرفته بود و در کنار آن رییسی وارث مشکلات بسیار جدی همچون ادامه یا حذف سیاست ارز ۴۲۰۰تومانی بود. این ارثیه شوم تاریک‌ترین نقطه در کارنامه دولت رئیسی است. با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی تورم سالانه خوراکی‌ها در تیرماه به ۵۴.۶ درصد و تورم نقطه‌ای به ۸۶ درصد رسیده است. با این حال روند تغییرات نرخ تورم نشان می‌دهد که از تیر ماه به بعد التهابات تورمی در کشور کاسته شده و نرخ تورم ماهانه در کشور بعد از این جراحی اقتصادی به روال سابق برگشته است. 

مدیریت بازار ارز نیز از دیگر وعده‌های دولت بود اما در این بازه یک ساله دلار رشدی پنج هزار تومانی داشت. در زمانی‌که دولت سیزدهم شروع به کار کرد، دلار حول‌وحوش ۲۵ هزار و ۸۰۰تومان بوده که این نرخ حتی به نرخ ۳۳ هزار تومان نیز در مقطعی رسید اما با مدیریت بازار ارز، طی هفته‌های اخیر در بازار آزاد نرخ ارز در کانال ۳۱ هزار تومان در نوسان بود. موضوعی که در کنار  سیاست اصلاح قیمت‌ها و هدفمند کردن یارانه‌ها باعث افزایش قیمت بسیاری از کالاها و حتی کالاهای اساسی شده که دولت وعده مقابله با گران شدن آن‌ها را داده بود. 

کرونا تحت کنترل دولت 

واکسیناسیون سریع و فوری، اولین دستاورد دولت سیزدهم است. دولت رئیسی در آستانه یک سالگی توانست از مهم‌ترین بحران در حوزه بهداشت و درمان یعنی پاندمی کرونا عبور کند.  در واقع در دولت سیزدهم برنامه واکسیناسیون سرعت قابل توجهی به خود گرفت و با ورود محموله‌های واکسن‌های خارجی و تولید واکسن داخلی همه‌گیری در کشور مهار شد و آمار مرگ‌ومیر به حداقل رسید و به گواهی متخصصان حوزه سلامت دولت رئیسی کارنامه موفقی در حوزه واکسیناسیون کرونا و کنترل این ویروس مرموز داشته است. 

تحقق نصفه و نیمه ساخت مسکن

ساخت ۴ میلیون مسکن در ۴ سال، یکی از وعده‌های اقتصادی مورد تاکید دولت سیزدهم، بود. براساس آمارهایی که رستم قاسمی وزیر راه‌وشهرسازی اعلام کرده، فرآیند ساخت حدود ۱.۵ میلیون واحد مسکونی اعم از واحدهای مسکونی تکمیل‌نشده مسکن ملی دولت روحانی و نهضت ملی مسکن دولت فعلی شروع شده و پیشرفت‌هایی نیز داشته است. با توجه به اینکه عرضه این واحدهای مسکونی به بازار بین دو تا سه‌ سال طول می‌کشد، بخش عرضه مسکن هنوز درگیر زخم‌های کاهش ۵۰ درصدی ساخت‌وساز در دولت روحانی است. 

اما اتفاق دیگری که در بخش مسکن رخ داده، رشد توفانی قیمت‌ها در این بازار از اسفند سال ۱۴۰۰است؛ به‌طوری‌که با شروع دولت سیزدهم قیمت هرمترمربع مسکن در همه جای ایران افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته. فقط در پایتخت قیمت هر متر مربع از حدود ۳۱ میلیون تومان در مرداد ماه به ۴۱میلیون و ۷۰۵هزار تومان در تیرماه رسیده است. این آمار براساس آمار مستند مرکز آمار ایران است که متاسفانه برای شهرستان‌هایی همچون کرمان ارائه نمی‌شد اما بررسی‌های میدانی در بازار مسکن کرمان هم حاکی از افزایش قابل ملاحظه نرخ خرید و فروش و اجاره یک واحد مسکونی حکایت دارد.

شکست در اشتغال‌زایی

طبق اعلام حجت‌الله عبدالمالکی وزیر کار سابق دولت سیزدهم، دولت ایجاد یک میلیون و ۸۵۰ هزار فرصت شغلی از نیمه دوم سال ۱۴۰۰ تا پایان سال ۱۴۰۱ را هدف‌گذاری کرده است. بررسی آمارها اما  نشان می‌دهد برنامه پیشنهادی دولت سیزدهم با شکست مواجه شده است؛ چرا که آمارهای مرکز آمار ایران حکایت از آن دارد تعداد شاغلان کشور با کاهش ۱۰۰ هزار نفری از ۲۳.۷میلیون نفر در بهار ۱۴۰۰ به ۲۳.۶ میلیون نفر در بهار سال جاری رسیده است. با این حال طبق آمارهای ارائه شده در کارگروه اشتغال استان کرمان، این استان سال گذشته با وجود ۴۰ هزار نفر تعهد اشتغال دستگاه‌های اجرایی به میزان ۵۳ هزار شغل ایجاد کرده است.

تحقق رشد اقتصادی ۴درصدی

براساس گزارش بانک مرکزی ایران، نرخ رشد اقتصادی کشور در سال۱۴۰۰ به عدد ۴.۴درصد رسید. تحقق رشد اقتصادی ۴.۴درصدی ، حکایت از روند روبه‌بهبود فعالیت‌های اقتصادی در کشور به‌رغم تداوم تحریم‌های اقتصادی دارد. همچنین طبق این داده‌ها، نرخ رشد سه‌ماهه سوم و چهارم سال۱۴۰۰ به ترتیب ۴.۸ و ۵.۷درصد بوده است.

از دیگر اقدامات مثبت دولت سیزدهم، نیز کاهش خاموشی‌های برق است. در سال جاری براساس آنچه مسئولان وزارت نیرواظهارکرده‌اند، برق خانگی قطع نشده است. البته آن‌طورکه تولیدکنندگان می‌گویند، برق صنایع امسال به‌صورت برنامه‌ریزی‌شده و از قبل اعلام‌شده، قطع می‌شود با این تفاوت که میزان محدودیت برق صنایع کشور نسبت به سال گذشته ۲۷درصد کاهش پیدا کرده و مشتریان بخش کشاورزی نیز ۴۴درصد بیشتر از سال گذشته برق دریافت کرده‌اند. علاوه‌بر این، تامین برق مشترکان تجاری نیز ۲۳درصد بیشتر از سال گذشته انجام شد. 

رشد ۳۱درصدی تجارت خارجی

تجارت خارجی از مولفه‌های دیگر ارزیابی عملکرد و کارنامه یک‌ساله دولت رئیسی است. بررسی داده‌های گمرک ایران نشان می‌دهد مجموع ارزش تجارت خارجی ایران از ابتدای شهریور سال ۱۴۰۰ تا تیرماه امسال حدود ۱۰۲ میلیارد دلار بوده است. از این مقدار، ۴۸میلیارد و ۱۹۸میلیون دلار سهم صادرات غیرنفتی و ۵۳ میلیارد و ۸۰۲میلیون دلار نیز مربوط به واردات بوده است. این مقدار نسبت به مدت مشابه خود در دولت حسن روحانی نسبت رشد ۳۱ درصدی را نشان می‌دهد. همچنین طبق اعلام سخنگوی گمرک، از زمان استقرار دولت سیزدهم در ۱۱ ماه اخیر، ۱۲میلیون و ۸۷۵هزار تن کالای خارجی از مسیر جمهوری اسلامی ایران عبور کرده که نسبت به مدت مشابه ۵۸ درصد افزایش داشته است.