وزارت بهداشت راضی، پرستاران ناراضی
گزارش| همشهری آنلاین
نحوه پرداخت علیالحساب کارانه پرستاری، آن هم بعد از ۱۵سال انتظار برای اجرای قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری، با واکنش پرستاران مواجه شده است.
آنها معتقدند با وجود ردیف بودجه اختصاصی و اعتبارات لازم، اما با تضییع حقوق، توزیع مبالغ ناچیز، اعمال سلایق شخصی برخی مدیران و نبود پایبندی به توافقات مواجه شدهاند. نیروهای پرستاری در بیمارستانها بابت خدماتی که به بیماران ارائه میدهند، پولی دریافت نمیکنند و قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری تابستان۱۳۸۶ به تصویب رسید تا حق و حقوق پرستاران در اینباره پرداخت شود، اما ۱۵ سال طول کشید تا اجرایی شود.
بالاخره در بودجه ۱۴۰۱ این قانون به شکل رسمی بودجه ۵ هزار میلیارد تومانی گرفت و قرار شد که تعرفه پرستاری از ۳ ماه آخر ۱۴۰۰ محاسبه شود. اگرچه که همان هم با گذشت ۸ ماه از سال اجرایی شد و وزارت بهداشت هم کمتر از ۲۵ درصد این بودجه را تاکنون دریافت کرده است تا پرداختهای نامنظم با فرمول محاسباتی نامشخص به برخی پرستاران با وجود اجرایی شدن آن، بعد از گذشت ۱.۵ دهه مورد رضایت نباشد. آنها میگویند وزارت بهداشت در آستانه روز پرستار میخواهد هرطور شده روند اجرای پرداخت کارانه آغاز شود؛ حتی به قیمت نارضایتی از نحوه اجرای آن؛ پرداختیهایی که بهگفته این پرستاران در برخی استانها ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان و در شهرهای بزرگ نزدیک به ۲.۵ میلیون تومان است. اما عباس عبادی، معاون پرستاری وزارت بهداشت اجرایی شدن این قانون در وزارت بهداشت دولت سیزدهم پس از ۱۵ سال و با وجود تمام انتقاداتی که به آن وارد میشود را اتفاق بسیار خوبی میداند و میگوید: «با تأکید مقام معظم رهبری و پیگیریهای وزیر بهداشت برای نخستینبار قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری در حال اجرا شدن است. بودجه این قانون را پس از ۹ ماه آنهم کمتر از ۲۵ درصد دریافت کردیم و بر این اساس پرداختیهای علیالحساب برای ۳ ماه ابتدای سالجاری صورت گرفت. البته در ۳ ماه اول سال ثبت خدماتی نداشتیم و چارهای نبود جز اینکه در مرحله اول پرداختیها به شکل علیالحساب صورت بگیرد.»
خواسته جامعه پرستاری
«شیوه پرداختیهای قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری مورد قبول سازمان نظام پرستاری نیست و وزارت بهداشت باید از دی۱۴۰۰ که دستورالعمل تعرفهگذاری خدمات پرستاری ابلاغ شده، پرداختها را اجرایی کند.» اعظم فخر محمودی، عضو شورایعالی سازمان نظام پرستاری با بیان این مطلب میگوید: «اجرای قانون تعرفهگذاری در حقیقت ارزش بخشیدن به خدمات اجرایی پرستاران است. بخش عظیم مراقبت از بیماران از سوی پرستاران انجام میشود و دور از انصاف است که پرستاران نتوانند همانند سایر کارشناسان پروانهدار حقالزحمه خدمات خود را دریافت کنند.» محمودی با بیان اینکه این بودجه از دریافتی بیمهها تامین میشود و منبع آن مشخص است و بار مالی هم برای دانشگاههای علومپزشکی ندارد، تأکید میکند: «انتظار میرود تسهیل بیشتری از سوی دانشگاههای علومپزشکی انجام شود و سازوکار ثبت مستندات در سیستم HIS صورت بگیرد تا پرستاران بتوانند طبق قانون و عدالت حقالزحمه خدمات خود را دریافت کنند.»
کجسلیقگی در پرداخت کارانه
«بهنظر میرسد برخی دوست ندارند، پرستاران بابت خدماتی که ارائه میدهند، پولی دریافت کنند؛ از همین رو، بهدنبال بهانهتراشی و سنگاندازی در مسیر اجرای قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری هستند؛ بهطوری که هر بار که شرایط پرداخت تعرفههای پرستاری فراهم میشود، یکباره همه معادلات به هم میریزد.» محمد میرزابیگی، رئیسکل سازمان نظام پرستاری با بیان این مطلب و انتقاد از نحوه پرداخت به پرستاران میگوید: «کارانه پرستاران بهصورت علیالحساب پرداخت میشود تا شرایط اجرای کامل آن در سراسر کشور فراهم شود، اما این مسئله مورد تأیید پرستاران نیست.
آنها معتقدند وزارت بهداشت میخواهد در آستانه روز پرستار، هرطور شده روند اجرای پرداخت کارانه پرستاران آغاز شود و از نحوه اجرای قانون و خلف وعده وزارت بهداشت گلایهمند و دلخور هستند.» او با تأکید بر اینکه پرداختهای اخیر وزارت بهداشت به هیچوجه مورد تأیید ما نیست، ادامه میدهد: «پرداختیهای اخیر و علیالحساب وزارت بهداشت، بسیار ناچیز است و واریزی انجام شده برای سطوحی از دریافتکنندگان توهینآمیز است. این رفتارها مبتنی بر کجسلیقگی و ناشی از نظرات شخصی و خلقالساعه برخی از مدیران است. عملی نشدن مشورتهای توافق شده، فقط سبب نارضایتی بیشتر پرستاران و بیاعتمادی آنها به قول و عمل مسئولان شده است.»
تفاوتهای پرداخت در مراکز پردرآمد و کمدرآمد
«با وجود تمام انتقادات، اما نکته مهم این است که این قانون پس از ۱۵ سال اکنون عملیاتی و برای نخستینبار به شکل رسمی بودجه ۵ هزار میلیاردتومانی در ردیف بودجه ۱۴۰۱ برای این حوزه پیشبینی شده است. البته تخصیص این اعتبار از سوی سازمان برنامه و بودجه با تأخیر صورت گرفت و در آبان امسال کمتر از ۲۵ درصد این اعتبار واصل شد.» عباس عبادی، معاون پرستاری وزارت بهداشت با بیان این مطلب میگوید: «این طرح نخستین سالی است که اجرا میشود. مصوبه دولت مربوط به اردیبهشت بوده و دستورالعمل رسیدگی به آن هم در تیرماه صادر شده است. بر این اساس تا آمادهسازی زیرساختها زمان میبرد؛ این در حالی است که در ۳ ماه اول سال هم ثبت خدماتی نداشتیم و چارهای نبود جز اینکه در مرحله اول پرداختیها به شکل علیالحساب صورت بگیرد.»
بهگفته این مسئول برای پرداخت این علیالحسابها ۲ روش قابل اجرا بود: «اول پرداخت یکسان و برابر به کل جامعه پرستاری که البته میتوانست منجر به نارضایتی هم شود و روش دوم، درنظر گرفتن میانگین ۳ ماهه آخرین کارانه پرستاران و ضرب آن در ضریب مشخص. براساس بودجهای که در اختیار داشتیم این ضریب عدد ۲.۲ و بازتوزیع انجام شد. کارانه ناشی از محصول تعرفه خدمات پرستاری مبتنی بر عملکرد است؛ یعنی اگر پرستاری در مرکز درمانی با مراجعه و بیماران بستری کمتر مشغول به فعالیت باشد، طبیعتا درآمد کمتری برای او احصا میشود و پرداختی او کمتر است. در برخی مناطق کشور بیمارستانهایی وجود دارند که ضریب اشغال تخت آنها پایین و حتی زیر ۲۰ درصد است. بهدلیل اینکه این مراکز درآمدزا نیستند، تمام افراد شاغل در آنجا از پزشک گرفته تا پرستار و گروههای دیگر معمولا کارانههای پایینتری نسبت به بیمارستانهایی دارند که ضریب اشغال تخت بالایی دارند.»
او با بیان اینکه برخی از تعرفههای پزشکی هم ممکن است با هم متفاوت باشند، ادامه میدهد: «بهعنوان مثال در بیمارستانهای چشمپزشکی و قلب میزان احصای درآمد بالاست و ناخواسته درآمد پرستاران هم بالا میرود. در این مرحله پرداختیها بهصورت علیالحساب صورت گرفت و مبنا میانگین ۳ ماهه آخرین کارانه همکاران بود؛ ممکن است واریانس دریافتی بین افراد به شکلی منجر به نارضایتی شده باشد. در اینباره تقاضا میکنیم که پرستاران عزیزمان صبوری کنند و اجازه دهند که این پرداختیها مبتنی بر عملکرد صورت بگیرد تا به عدالت نزدیکتر باشیم، اما همیشه با وجود اینکه انتظار میرود پرداختها ایجاد رضایت کند، گاهی هم منجر به نارضایتی میشود.»
۳ ماه زمستان ۱۴۰۰ هم پرداخت شود
معاون پرستاری وزارت بهداشت در پاسخ به این سؤال که براساس قانون این پرداخت باید از دی ۱۴۰۰ درنظر گرفته شود و با این وضعیت ۳ ماه سال گذشته چه وضعیتی خواهد داشت، گفت: «قانون برای اول ۱۴۰۱ است و برای آن بودجه و اعتبار درنظر گرفته شده است؛ بنابراین پرداختیهای پرستاران برای ۳ ماه اول سال است. سال گذشته قولی داده شد که در ۳ ماه زمستان هم به همکاران پرداختی داشته باشیم. سهم سازمانها در اینباره مشخص شد و این تفاهم در نهاد ریاستجمهوری صورت گرفت، اما باید سازمانها سهم خود را پرداخت کنند و بر این اساس اگر علیالحساب بعدی واصل شود، میتواند برای ۳ ماه زمستان ۱۴۰۰ صورت بگیرد.»
او درباره تدبیری که وزارت بهداشت برای ایجاد رضایتمندی در جامعه پرستاری در آستانه روز پرستار درنظر خواهد گرفت، عنوان میکند: «اتفاقی که امسال بعد از ۱۵ سال رخ داده با وجود تاکید مقام معظم رهبری، بهدلیل حمایت و پیگیری وزیر بهداشت بوده است. البته ما در ابتدای کار هستیم و باید همکاران صبوری و دانشگاههای علومپزشکی همکاری کنند. در اینباره باید سرویس و خدمت به بیماران و ثبت و دستورالعمل بازپرداخت هم با جزئیات مشخص شود. ممکن است حجم یا مقدار ریالی دریافتی همکاران با آن چیزی که تصور میکردند همخوانی نداشته باشد، اما تلاش میکنیم همین مقدار هم عادلانه و منصفانه باشد؛ ضمن اینکه این مسئله جای ترمیم و اصلاح دارد و براساس بازخوردهایی که میگیریم تلاش میکنیم آییننامه و دستورالعملها اصلاح شود.»
عبادی درباره اینکه بخش بعدی وصول بودجه چه زمانی خواهد بود، ادامه میدهد: «وزارت بهداشت وظیفه ذاتی دارد که این مسئله را پیگیری کند، اما بخشی از عملیات این مجموعه وابسته به عملکرد سایر سازمانهاست. در اینباره باید سازمانهای بیمهگر و سازمان برنامه و بودجه هم بهدرستی به وظایف خود عمل کنند. بعد از ۸ ماه با تلاشهایی که صورت گرفت موفق به دریافت ۲۵ درصد از بودجه قانون تعرفهگذاری پرستاری شدیم و این یعنی بخشی از سازمانها به تکالیف خود بهموقع عمل نمیکنند.»
کارانه پرستاران بهصورت علیالحساب پرداخت میشود تا شرایط اجرای کامل آن در سراسر کشور فراهم شود، اما این مسئله مورد تأیید پرستاران نیست. آنها معتقدند وزارت بهداشت میخواهد در آستانه روز پرستار، هرطور شده روند اجرای پرداخت کارانه پرستاران آغاز شود و از نحوه اجرای قانون و خلف وعده وزارت بهداشت گلایهمند و دلخور هستند.