به دنبال چندین دهه خشکسالی شترداران حاشیه جازموریان در تأمین علوفه و آب دام‌های خود درمانده‌اند و رغبتی برای ادامه این کار ندارند. به شماره افتادن نفس‌های شترداری در جازموریان

به دنبال چندین دهه خشکسالی شترداران حاشیه جازموریان در تأمین علوفه و آب دام‌های خود درمانده‌اند و رغبتی برای ادامه این کار ندارند. به شماره افتادن نفس‌های شترداری در جازموریان
گزارش | ایرنا
شتر به‌عنوان حیوانی مقاوم در مقابل کم‌آبی شناخته می‌شود؛ اما وضعیت این روزهای شهرستان قلعه گنج و تالاب جازموریان به جایی رسیده است که شترها هم بریده‌اند و محتاج چاه و علوفه شده‌اند.
یکی از تبعات خشک‌شدن عمده مساحت تالاب جازموریان این روزها به سراغ شترها هم آمده است. شترداری دیگر مثل قبل باقی نمانده و به‌راحتی آب برای نوشیدن و گیاه برای چریدن شترها پیدا نمی‌شود؛ نگهداری شترها به شکل سنتی پیشین در جنوب کرمان تغییر کرده و شبیه به گاوداری‌های صنعتی شده است.
شترداران برای نگهداری دام‌های خود یا باید به فکر رساندن آنها به چاه آب و تهیه علوفه با هزینه بالا باشند یا شترها را به تاجرانی از دیگر استان‌ها بفروشند.
گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد بسیاری از دامداران از جمله شترداران دشت‌های قلعه گنج به‌ویژه در روستاهای اطراف مرکز شهر قلعه گنج مثل چراغ‌آباد، چاه عید، جم شاهی، چاه باغ و شمزان در تامین علوفه شتر های خود و آب مورد نیاز با مشکلاتی مواجه هستند.
حتی آمدن فصل پاییز و نزدیک‌شدن به فصل زمستان هم، تاکنون تاثیری در تغییر شرایط نداشته و باران به‌اندازه کافی نبوده است.
مصائب شترداری
محمدآبادی پیرمرد اهل روستای چراغ‌آباد قلعه گنج است که هر صبح شترهای خود را برای چرا به اطراف دشت‌های این روستا می‌برد و از شترداران قدیمی منطقه به شمار می‌آید؛ به قول خودش از نوجوانی و از سالیان دور شتر داشته و شترداری کرده است.
او هر روز صبح شترها را اطراف درختان کهور روستای چراغ‌آباد به چرا می‌برد، او با وجود سن بالا اما همچنان به شترداری علاقه‌مند است.
طناب پای آشیگ یا همان بچه شتر را که گره داده بود باز می‌کند تا بیشتر بتواند راه برود و بچرد؛ محمدآبادی در این حین با اشاره به یک بچه شتر می‌گوید: نوروز و اسفند ماه فصل زایش شتر هاست و این بچه شتر حدود هشت ماه دارد.
خم می‌شود و طناب را از پای بچه شترهای که همراه گله به چراگاه آمده‌اند باز می‌کند، با صدازدن خاصی آنها را جمع می‌کند و حواسش به چریدن شتر هاست.
آفتاب گرم و سوزان است و هیچ علفی در این دشت نمی‌روید؛ شترها از برگ‌های کهور تغذیه می‌کنند و هر سبزینه‌ای که در این دشت بی‌آب و علف مقاومت سبز شدن داشته باشد، برای شترهای گرسنه و تشنه قابل خوردن است.
محمدآبادی حواسش هست که شترها به مزارع و کشاورزی داخل روستا نروند و خوشه‌های خرمای کشاورزان را نخورند؛ می‌گوید: تهیه علوفه شترها خیلی سخت و هزینه بر شده، ۲۰ نفر شتر دارم و برای تامین علوفه باید روزانه حداقل ۱۰ بسته علوفه بخرم که هر بسته از یک میلیون ریال کمتر نیست و البته بسته‌های علوفه کوچک است و ۱۰ بسته علوفه روزانه هم جوابگوی شترها نیست.
او ادامه داد: در پایین دست روستای چراغ آباد یک موتور پمپ دیزلی و گازوئیلی یا یک موتور داریم که برای تامین آب شتر هاست. این موتور پمپ برای چند نفر از شترداران شراکتی استفاده می‌شود اما چند وقتی است برای این موتور پمپ مشکل سوخت و تامین گازوئیل داریم.
جهادکشاورزی: چاه‌های جدید حفر می‌کنیم
مدیر جهاد کشاورزی قلعه گنج نیز گفت: جمعیت دام شتر شهرستان هفت هزار نفر است و یک حلقه چاه برای تامین آب شترداران در روستای چاه جازیون در بخش چاه دادخدا و در نزدیکی جازموریان حفر شده است.
حسین حیدری افزود: برای تامین آب شترداران مناطق روستایی نزدیک به مرکز شهر قلعه گنج و برای شترداران چاه باغ به ریگ متین در مسیر گزهک و چاه عید بناست از محل اعتبارات ارزش افزوده اداره امور عشایری قلعه گنج سه یا پنج حلقه چاه حفر و به دشت چاه باغ به طول ۲ کیلومتر لوله کشی شود.
او ادامه می‌دهد: علوفه دامداران و شترداران قلعه گنج در طول سال از طرف تعاونی دامداران (با قیمت مشخصی) توزیع می‌شود.
نیمی از شترهای قلعه گنج متاثر از حوزه جازموریان
رییس اداره امور عشایری قلعه گنج البته آماری متفاوت و بیشتر از جهاد کشاورزی از جمعیت شترها ارائه می‌دهد و می‌گوید: جمعیت شتر منطقه قلعه گنج نزدیک به ۱۰ هزار نفر شتر است که بیش از پنج هزار نفر از شترها در منطقه جازموریان مستقر هستند و در مرتع جازموریان نگهداری می‌شوند.
احمد صباحی افزود: آب آشامیدنی این شترها از طریق لوله کشی از روستای حاشیه جازموریان به طول ۱۸ کیلومتر به داخل جازموریان امتداد پیدا می‌کند و اما مابقی جمعیت شترهای قلعه گنج در همین روستاهای نزدیک به شهر قلعه گنج نگهداری می‌شود.
آنطور که روایت شده هزینه موتور برق این چاه هم بالاست و برخی مواقع با کمک فرمانداری و اداره امور عشایری پرداخت می‌شود اما هزینه ۶ ماهه اول سال جاری آن ۱۲۰ میلیون ریال شده بود که یکی از شترداران با فروش یک شتر، آن را پرداخت و قرار است هر بار یکی از شترداران به صورت دوره‌ای این هزینه را بپردازد.
خطر انقراض شترداری
اما موسی چکین یکی از شترداران شهرستان قلعه گنج و روستای ریگ متین است که در این باره می‌گوید: به علت بارش‌های کم و تداوم خشکسالی‌ها شترداری سخت شده و دولت هم تاکنون کمکی برای تامین علوفه شترداران قلعه گنج نکرده است؛ علوفه را خود دامدار تهیه و خریداری می‌کند و برای تهیه آب گله‌های شتر این روستا آب کشاورزی را از کشاورزان خریداری می‌کنیم.
او افزود: امسال به دلیل کمبود علوفه و بارش‌ها زاد و ولد شترها هم نسبت به سال‌های گذشته بسیار پایین‌تر بود.
چکین ادامه داد: بسیاری از شترداران منطقه قلعه گنج شترهای خود را می‌فروشند؛ چون هزینه‌های نگهداری شتر با خرید نرخ جدید علوفه و سایر مشکلات دیگر به صرفه نیست و افرادی از شهرستان رفسنجان و یزد برای تهیه و خرید شتر به قلعه گنج می‌آیند و شترها را می‌خرند.
به نظر می‌رسد اگر شرایط آب و هوایی تغییری نکند، باید فکری به حال تالاب جازموریان کرد یا اینکه دولت تدبیری در تهیه علوفه و آب شترداران داشته باشد تا کم کم این شغل مهم در جنوب کرمان به فراموشی سپرده نشود.
در شرایطی که مردم منطقه ممکن است در معرض روی آوردن به قاچاق سوخت یا مواد مخدر باشند، حفظ مشاغل سنتی، مولد و مرتبط با جوامع روستایی از اهمیت دوچندان برخوردار است.