کلاف پیچیده صادرات

کلاف پیچیده صادرات

خام فروشی، مشکلات حمل و نقل، تعهدات ارزی صادرات و مشکل دریافت پول، محدودیت‌های ارزی و نبود تشکل‌های صادراتی، وضع قوانین و مقررات دست و پاگیر به ویژه در سال‌های اخیر برای حوزه صادرات و تجارت از جمله مشکلات اساسی در این بخش است.

در ماه‌های پایانی سال قرار داریم سالی که از سوی رهبر معظم انقلاب به عنوان سال جهش تولید نامگذاری و از همه مسئولان خواسته شد تا برای تحقق این شعار تلاش کنند و حال که فرصت مناسبی برای ارزیابی تحقق شعار سال در حوزه‌های مختلف است. از آنجا که صادرات موتور محرکه تجارت، تولید و اقتصاد یک منطقه است رونق صادرات به ویژه صادرات غیرنفتی در تأمین ارز مورد نیاز کشور اهمیت ویژه ‌ای دارد. 

یکی از مهمترین مؤلفه‌های تجارت خارجی یک کشور، تراز تجاری آن است و همواره تلاش شده تا وابستگی کشور به واردات کاهش یافته و صادرات رونق بگیرد؛ صادراتی که موتور متحرکه تجارت، تولید و اقتصاد است و با مدیریت صحیح آن می‌توان شاهد رونق چرخه اقتصادی کشور بود اما صادرات و صادرکنندگان ما مشکلات زیادی دارند؛ مشکلاتی که برخی از آنها به حوزه حاکمیتی برمی‌گردد و بخشی دست تولیدکنندگان و صادرکنندگان است.

هر چند تحریم‌های ظالمانه و شیوع ویروس کرونا دروازه‌های دنیا را به روی ما بسته است اما برخی از کارشناسان معتقدند که بسیاری از مشکلات صادراتی ما ارتباطی با تحریم‌ها ندارد و این صادرکنندگان ما هستند که با بازارهای هدف، ابزارهای بازاریابی و تبلیغات و اعتبارسنجی وصول مطالبات آشنایی کافی ندارند و از طرفی تولیدات بی‌کیفیت مانع توسعه صادرات است.

خام فروشی، مشکلات حمل و نقل، تعهدات ارزی صادرات و مشکل دریافت پول، محدودیت‌های ارزی و نبود تشکل‌های صادراتی، وضع قوانین و مقررات دست و پاگیر به ویژه در سال‌های اخیر برای حوزه صادرات و تجارت از جمله مشکلات اساسی در این بخش است.

سیدمهدی طبیب‌زاده رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمان با اشاره به مشکلات صادرات و صادرکنندگان اظهار داشت: تعهدات ارزی معضلی است برای صادرکنندگان که از سال 97 به دلیل محدودیت‌های ارزی مطرح شد. 

وی با بیان اینکه سیاست‌های اعمال شده از سوی بانک مرکزی، صادرکنندگان را مجبور می‌کرد که ارز حاصل از صادرات را در سامانه ‌ای به نام سامانه نیما و با قیمت دستوری عرضه کنند تصریح کرد: این مسئله با توجه به مشکلات تحریم، معضلات بزرگی را برای صادرات و صادرکنندگان در کشور ایجاد می‌کرد. 

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمان با اشاره به اینکه پیگیری‌های زیادی برای رفع مشکلات این حوزه انجام شد گفت: سفر رئیس بانک مرکزی به کرمان، تشکیل جلسه شورای گفت‌وگو و مراجعات مکرر ما به بانک مرکزی از جمله این اقدامات است. 

وی با بیان اینکه بخش عمده این مشکلات پله به پله حل شده اما بحث سال 97 هنوز مانده است افزود: تعهدات ارزی و الزام به کاری که دست صادرکنندگان نیست مشکلات زیادی ایجاد کرد. 

طبیب‌زاده یکی دیگر از موانع اصلی صادرات را در حوزه حمل و نقل دانست و تصریح کرد: به طور کلی می‌توان گفت حمل و نقل در کشور ما بی‌نظم، گران و در مواقعی با کمبود شدید مواجه است و همیشه کالاهایی را که لازم است در شرایط خاصی حمل شوند با مشکل مواجه هستند. 

وی با اشاره به دیگر مشکلات این حوزه گفت: در گمرکات مرزی چند سازمان در حوزه صادرات دخالت دارند که گمرک یکی از آنها است و متأسفانه فرماندهی واحدی هم وجود ندارد. 

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمان با بیان اینکه به دلیل ناهماهنگی‌ها که گاهی بین این سازمان‌ها به وجود می‌آید شاهد معطلی‌های فراوانی هستیم که باعث گرفتاری صادرکنندگان، تأخیر و از بین رفتن کالاهای سریع الافساد می‌شود افزود: با وجود پیگیری‌هایی که تاکنون انجام شده متأسفانه هنوز حرکت جدیدی انجام نشده است و تنها گمرکات کشور در این حوزه مسئول نیستند و سازمان‌های متولی زیادی وجود دارند. 

وی با اشاره به اینکه کامیون‌ها نمی‌توانند مستقیم از مرز بگذرند چرا که قوانینی وجود دارد و عوارضی برای حمل کالاها وضع می‌شود که کشورها به تناسب وارداتشان را وزن می‌کنند که در کشور ما هم این کار انجام می‌شود گفت: به تازگی کار مشترکی بین اتاق بازرگانی و سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ‌ای انجام شد ه تا کامیون‌های خارجی بتوانند به استان کرمان مراجعه کرده در جنوب استان بارگیری آنها انجام شده و تمام اقدامات لازم گمرکی و استاندارد و … در جنوب استان انجام شده و محصولات این منطقه مستقیماً به بازارهای مصرف می‌رود. 

طبیب‌زاده با بیان اینکه این امکان در استان کرمان فراهم شده و باید بین وزارت راه و شهرسازی و دیپلماسی اقتصادی کشور تسهیل حمل و نقل بین کشور ما و کشورهایی که مقصد ما هستند و یا کالاهای صادراتی ما از آن کشورها عبور می‌کند انجام شود و البته کارهایی نیز در حال انجام است. 

وی با اشاره به اینکه قیمت تمام شده بالای محصولات در کشور ما اشاره کرد و گفت: نرخ تسهیلات صادراتی چهار تا پنج برابر رقبای ماست، شبکه حمل و نقل بسیار نا به سامانی در استان کرمان داریم، تشکل‌های صادراتی نداریم و رقابت‌های بی‌مورد برخی صادرکنندگان در بازار هدف به صادرات ما ضربه می‌زند.  

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمان با بیان اینکه حجم زیادی از صادرات ما در حقیقت نوعی خام فروشی است و ارزش افزوده زیادی برای ما به دنبال ندارد افزود: حقیقت این است که اگر یارانه‌های فراوانی را که به صورت آشکار و پنهان به انرژی و آبی داده می‌شود را حذف کنیم صادرات محصولات کشاورزی ما به هیچ وجه اقتصادی نیست. 

وی ادامه داد: نمی‌گویم تا کنون اقداماتی انجام نشده است اما اقدامات انجام شده کافی نیست؛ روز به روز سیاست‌های ما عوض می‌شود، خواسته‌ها عوض می‌شود، شکل تجارت عوض می‌شود و ما نتوانستیم متناسب با نیاز روز حرکت کنیم و ناهماهنگی‌های جدی وجود دارد.

محمدرضا قادر مدیرکل گمرکات استان کرمان نیز اظهار داشت: گمرک به تناسب نام‌گذاری سال با نام جهش تولید اقدامات موثری را در حوزه تسهیل و روانسازی فرایندهای گمرکی به ویژه در حوزه صادرات و واردات مواد اولیه انجام داده است. وی با بیان اینکه اقدامات ما بیشتر در حوزه الکترونیکی کردن رویه‌ها بوده است گفت: این اقدامات در کاهش هزینه و مدت زمان ترخیص کالا و در بحث تعداد اسناد ضمیمه در اظهار نامه‌ها بسیار موثر بوده است. 

مدیرکل گمرکات استان کرمان با اشاره به اینکه در حال حاضر در حوزه صادرات و انجام مراحل گمرکی خود صادرکنندگان می‌توانند 80 درصد کار را به صورت الکترونیکی انجام دهند افزود: در مواردی که مسیر اظهارنامه‌ صادراتی قرمز تشخیص داده شود، گمرک فرآیند ارزیابی را انجام می‌دهد و در بقیه موارد کالاهای صادراتی مستقیماً به مرزها ارسال می‌شود. 

وی با بیان اینکه درصد بالایی از کالاهای صادراتی در مسیر سبز قرار می ‌گیرند و درصد کمی در مسیر قرمز هستند گفت: مراحل انجام کار در اظهارنامه‌هایی هم که در مسیر قرمز قرار می ‌گیرند زیر سه ساعت انجام می ‌شود. 

قادر ادامه داد: با توجه به مصوباتی که در سطح کلان کشور داشتیم  90 درصد کالاهای مربوط به واحدهای تولیدی کشور و کالاهای اساسی بدون معطلی ترخیص می‌شوند و ترخیص 10 درصد آنها موکول به زمانی می‌شود که تاییدیه بانک را ارائه کنند و در حال حاضر در گمرکات استان کالایی را معطل ترخیص برای واحدهای تولیدی نداریم.