خرماهای ریز مرکبات سوخته

 ۷۴ درصد مساحت استان درگیر خشکسالی 

خرماهای ریز  مرکبات سوخته

 

 

بازهم بخت با ما یار نبود. استانی که سهمی در بارش های 99 نداشت، در صدر جدول کم بارش‌های 1400هم قرار گرفت. این یعنی پرتقال‌های آفتاب سوخته و خرمای ریز و خشکیده. حتی انجمن ملی خرمای ایران هم پیش بینی کاهش حداقل ده درصدی این محصول در کرمان  را دارد. 

قرار است سراسر کشور درگیر خشکسالی شود. کرمان اما بیشتر از بقیه. براساس آخرین نمودار به‌روز شده از وضعیت بارشی کشور کرمان جز سومین استان کم بارش کشور است، دقیقا بعد از سیستان بلوچستان و هرمزگان.

ترسالی از استان رو گرفت

بعد از یک سال ترسالی حتی نمودار مركز ملي خشكسالي و مديريت بحران هم به ما دهن کجی می‌کند. داده‌های ده ساله این مرکز تا اسفند 99 حاکی از این مسئله است که 73.4درصد از مساحت کرمان درگیر خشکسالی است.24.5درصد خشکسالی بسیار شدید، 8.9درصد خشکسالی شدید، 3.5درصد خشکسالی متوسط و 26.9درصد هم خشکسالی خفیف.

درصد مساحت درگیر ترسالی به کمتر از 3 درصد می‌رسد و درصد مساحت نرمال هم 24.2درصد است. 

از میان 23شهرستان فقط بافت و بردسیر و شهربابک وضعیت بهتری دارند، الباقی درست وسط گرداب‌اند. درصد خشکسالی در 7 شهرستان، نرماشیر،‌ منوجان، کهنوج، قلعه گنج، فهرج، فاریاب و رودبارجنوب به صد درصد هم می‌رسد. 

جنوب بحرانی، شرق بحرانی‌تر

نمودار 6 ماه پهنه بندی خشکسالی در سطح استان هم در اغلب نقاط قرمز است. بحران خشکسالی در شرق و جنوب شدیدتر از شمال هم هست. 

فروردین ماه رییس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی، وعده ترسالی را دروغ خواند. سه روز پیش هم مدیرکل هواشناسی استان کرمان از کاهش 70 درصدی میانگین بارندگی در کرمان خبر داد.

پیش بینی کاهش 10 درصدی محصول خرما

تقریبا  همه می‌دانند که در سال پیش رو خبری از برف و باران نیست، حداقل نه مثل سال گذشته. مقداد تکلوزاده، دبیر انجمن ملی خرمای ایران معتقد است که حداقل 10 درصد از محصول خرما قربانی این خشکسالی می‌شود.  او به «کرمان نو» می‌گوید:‌ «در حوزه خرما مشخصا خشکسالی‌ها و ترسالی در کیفیت محصول تاثیر گذار هستند. یعنی برخلاف پارسال که محصول درشت‌تر بود امسال احتمالا خرمای ریزی خواهیم داشت.»

اگر چه کمتر از 20 درصد از محصول خرمای استان از طریق قنوات آبیاری می‌شوند و الباقی وابسته به آب چاه‌اند، اما تاثیر تنش دمایی محصول آن 80 درصد را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد.

ارتباط خشکسالی و خشکیدگی خرما

تکلوزاده در این باره می‌گوید:«برآورد ما این است که با توجه به تنش‌هایی مثل آفات و خشکسالی‌ها محصول کم شود. هر چند که عارضه خشکیدگی خرما هم تحت تاثیر خشکسالی است.»

 به گفته او هر سال که خشکسالی زیاد بوده خشکیدگی هم زیاد شده است.

از نگاه او بیشترین تاثیر را مناطق شرقی چون نرماشیر و ریگان می‌بینند: «هر چند که ریگان، فهرج و نرماشیر عموما از آب چاه استفاده می‌کنند اما خشکی دما خود باعث کاهش اندازه خرما می‌شود و در کنارش ریزش‌ها را هم بیشتر خواهد کرد.»

ارتباط خشکیدگی خرما با خشکسالی، مسئله‌ای است که احمد آئین، رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی جنوب استان کرمان هم بر آن تاکید دارد. او به «کرمان نو»می‌گوید:« یکسری آفات و بیماری‌ها مثل عارضه خشکیدگی خرما با بروز خشکسالی شدت می‌گیرند برای همین هم سال جاری، سال خوبی برای خرما نیست.»

گارد دفاعی‌جنوب در مقابل خشکسالی 

اگرچه 5 شهر از شهرستان جنوبی کرمان 100 درصد درگیر خشکسالی و دو شهر جیرفت و عنبرآباد قریب به 80 درصد درگیر خشکسالی هستند اما میزان اثر پذیری کشاورزان جنوبی از کشاورزان شرقی استان کمتر است. رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی جنوب استان کرمان علت این موضوع را در نوع کشت و زمان برداشت می‌‌داند.

به گفته آئین از سالها قبل به واسطه خشکسالی و تغییر اقلیم، سیاست جهاد کشاورزی در جنوب به سمت کشت‌های پاییزه و زمستانه رفته است.

او در این باره توضیح می‌دهد:«اگر چه صیفی جات و محصولات جالیزی کاملا وابسته به آب هستند اما سالهاست که یکی از سیاست‌های جهاد کشاورزی حرکت به سمت کشت‌های پاییز و زمستان بوده  که تبخیر و تعرق کمتری دارند.»

پرتقالهای آفتاب سوخته، پیامد اولیه تنش دمایی

از نگاه او تاثیر خشکسالی برای این نوع از کشت‌ها در بازه زمانی درازمدت هویدا خواهد شد، شوری و سختی که حالا در چاه‌های آب جیرفت، قلعه گنج و  رودبار جنوب به واسطه کاهش سطح آب سفره های زیر زمینی در حال بروز است.

به گفته این محقق و کارشناس در شرایط خشکسالی استان، محصولات خرما،‌مرکبات و کشت‌های تابستانه بیشترین تاثیر منفی را خواهند دید.

او درباره تاثیر خشکسالی بر باغات مرکبات می‌گوید: «تنش گرمایی تاثیر قابل توجهی در باغات مرکبات دارد، برای همین هم به احتمال بسیار زیاد ما امسال آفتاب سوختگی را که ناشی از تنش شدید گرمایی است در این باغات خواهیم دید.»