مرتضی هاشمیان، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی کرمان در گفت‌و‌گو با «کاغذ وطن» مطرح کرد:
بیمار و همراهش را تحویل نمی‌گیریم
مرضیه قاضی‌زاده| کاغذوطن
گزارش
چقدر از هزینه‌های درمانی دومین استان فقیر کشور از جیب مردم پرداخت می‌شود؟ مرتضی هاشمیان، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی کرمان می‌گوید در حوزه بیمارستانهای دانشگاه 10درصد. او معتقد است که توزیع بیمارستان‌ها در حوزه دانشگاه علوم پزشکی کرمان مناسب است؛هر چند که از نگاه او بخشی از بیمارستانهای احداث شده غیر ضروری بوده. کرمان همچنان به پرونده الکترونیک دست نیافته و هیچ آماری از خدمات پاراکلینیک غیرضروری درخواستی، در دسترس نیست. با این حال سه سال قبل که آمار سه میلیون آنژیوگرافی صورت گرفته در کشور منتشر شد برخی از صاحب نظر حوزه سلامت از غیر ضروری بودن 70 درصد از این درخواست‌ها گفتند. موضوعی که به سایر خدمات پاراکلینیک هم قابل تعمیم است. خارج از این موضوع مشکل عمده دیگری که بیماران با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، بحث «سهم خواری» برخی پزشکان است.برخی پزشک بدون دلیل موجه و علمی، بیمار را فقط به مراکز پاراکلینیک خاصی ارجاع می‌دهد و بابت ارجاع هر مریض هم سهمی از آن مرکز دریافت می‌کند. در ادامه این گزارش را که در دفتر کار سرپرست معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی کرمان انجام شده خواهید خواند.
*دکتر هاشمیان، بخش بهداشت و درمان تاثیر قابل توجهی در وجود فقر در جامعه دارد و به دلیل هزینه‌های بالای خدمات در این بخش، دولت‌ها بخش قابل توجهی از این هزینه‌ها را متحمل می‌شوند. در استان کرمان که رتبه دوم فقر را دارد؛ چقدر از هزینه‌های درمانی از جیب مردم پرداخت می‌شود؟
پرداخت از جیب بابت هزینه درمان در سطح کشور فاکتور‌های مختلفی دارد؛ ولی وقتی بیماری وارد بیمارستان دانشگاهی می‌شود 90 درصد هزینه‌ها با بیمه است. البته اگر بیمه پایه داشته باشد که شامل بیمه تامین اجتماعی، سلامت و نیروهای مسلح است. حتی اگر این فرد در قالب نظام ارجاع آمده باشد، این ده درصد به 5 درصد تقلیل پیدا می‌کند، اما مسلما سهم درمان پرداخت از جیب فقط به این فاکتور نیست.
*این توضیحات شما صرفا مربوط به مراجعات به بیمارستانهای حوزه دانشگاه علوم پزشکی است. به نظر خودتان توزیع بیمارستان‌ها در حوزه دانشگاه علوم پزشکی مناسب بوده و همه خدمات را شامل می‌شود؟
جمعیت تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی کرمان یک میلیون و 400 هزار نفر است. از کوهبنان تا ارزوئیه در همه شبکه‌های دانشگاه و در همه شهرهای متعلق به دانشگاه علوم پزشکی کرمان بیمارستان فعال داریم . ولی از نظر بنده این بیمارستان‌ها در موقع ساخت به سطح بندی‌شان توجه نشده و کارایی بیمارستانی ندارند.
بیمارستان یک سری بخش‌های اصلی و فاکتورها دارد؛ ولی وقتی برای یک جمعیت 15 هزار نفره بیمارستان تعریف کردیم، آن پرسنل و پزشک نمی‌توانند کارکرد خودشان را داشته باشند و در کنار آن بیماران هم رضایتمندی خوبی پیدا نمی‌کنند.
این مسائل در حوزه دانشگاهی هم تا حدی قابل دیدن است. در استان کرمان ما 5 دانشگاه داریم که به دلیل مسائل سیاسی از دانشگاه مادر جدا شدند. این جدا شدن دانشگاه‌های کوچک جای نقد دارد . شاید از نظر بودجه اعتباراتشان افزایش یافته ولی در حوزه پژوهشی و آموزشی و درمانی به دلیل جدایی از دانشگاه مادر، دچار اشکالاتی شدند. به طور مثال این دانشگاه‌ها در ادامه در تامین نیروی انسانی شان دچار مشکل شدند.
* در حوزه دانشگاه علوم پزشکی چند بیمارستان غیر ضروری ساخته شده؟ به طور مشخص منظور شما کدام بیمارستان هاست؟
به دنبال اسم بیمارستان نباشید. به هر حال با لحاظ جمعیت، ساخت یک الی دو بیمارستان در حوزه دانشگاه علوم پزشکی ضروری نبوده و منابع ما به خوبی در این مناطق استفاده نشده . شاید بهتر بود در یک الی دو شهرستان ما به جای ساخت یک بیمارستان کامل، یک بیمارستان محلی ساخته می‌شد که بیمار در آنجا به شرایط استیبل برسد و بعد از آنجا بیمار به سطوح بالاتر فرستاده شود.
متخصصی که به شهرستانی با جمعیت کم فرستاده می‌شود آن رضایتمندی لازم را ندارد و نمی‌تواند از آن آموزش و دوره‌ای که رفته استفاده خوبی داشته باشد. به هر حال در سطح‌بندی که در کشورهای پیشرفته وجود دارد و البته وزارت بهداشت هم به دنبال آن رفته؛ برای ساخت یک بیمارستان حداقل باید جمعیت بالای 50 هزار نفر را داشته باشیم. در جمعیت‌های زیر 50هزار نفر باید به دنبال ساخت بیمارستانهای محلی برای حل مشکلات درمانی باشیم.
*سطح تجهیزات در همین بیمارستان‌ها که به نظر شما تعدادی از آنها ضروری نبوده به چه صورت است؟ سرانه تخت در حوزه دانشگاه علوم پزشکی کرمان چقدر با حد استاندارد فاصله دارد؟
ما به ازای هزار نفر دو تخت داریم. نسبت به کشورهای پیشرفته تعداد تختمان باید افزایش پیدا کند، ولی ما نسبت به متوسط کشوری بالاتر هستیم. از نظر اشکالات مهمترین بحث ما در افزایش کیفیت بحث نیروی انسانی است. نیروی انسانی مهمترین فاکتوری است که باید روی آن کار شود حالا چه در بحث پرسنل و پرستار و چه در بحث نیروی متخصص. اما از نظر تجهیزاتی، سطح بندی کرمان تقریبا خوب و قابل قبول است؛ یعنی از نظر تجهیزاتی نمی‌توانیم بگوییم که چیز خاصی در کشور داریم که در کرمان نیست.
*آقای دکتر، استانی که قرار بود قطب درمان جنوب شرق کشور باشد؛ بخش قابل توجهی از مردمانش برای درمان راهی یزد و شیراز و تهران می‌شوند. این تنها مردم سیستان و بلوچستان‌اند که برای درمان به کرمان می‌آیند. اگر کرمان مشکلی از نظر تجهیزات ندارد، دلیل این سفرهای درمانی چیست؟
این آسیبی است که ما در بخش عمومی و فرهنگی داریم و ارتباطی که باعث رضایت بیمار باشد در کرمان نیست و این بخش هم در تمام سطوح دیده می‌شود . شما از همان ابتدا که وارد بیمارستان می‌شوید تا در نهایت که به پزشک می‌رسید رابطه خوبی با شما برقرار نمی‌شود و این برمی‌گردد به ریشه فرهنگی ما که معمولا آدم های توداری هستیم و خیلی حرف نمی‌زنیم. وقتی کمتر حرف می‌زنیم بیمار و همراهش رضایتمندی کمتری به دست می‌آورد. فرد آمده تا راجع به بیماریش بشنود، اتفاقی که در کرمان نمی‌افتد. اما برای استان‌های مجاور این موضوع جا افتاده که باید بیمار را تحویل بگیرند؛ چرا که همین بیمار چند بیمار دیگر را به آن نقطه می‌آورد و درکنار بخش‌های سلامت، بخش‌های دیگر هم منتفع می‌شوند.
ما باید روی این مسئله کار کنیم و رضایت مندی را بالا ببریم و ارتباطمان با بیمار و همراه بیمار را تقویت کنیم. این اشکال سیستم درمانی ماست و باید آن را قبول کنیم. از طرف دیگر باید مردم ما بدانند که دلیلی ندارد راه چند ساعته را طی کنند و برای درمان راهی شهر و سیستم درمانی شوند که بعدا به دلیل مسافت امکان پاسخگویی ندارد.
*بخش قابل ملاحظه ای از هزینه های درمانی بایت خدمات پاراکلینیک از ام آر آی گرفته آزمایشات تشخیصی و غیره از مردم اخذ می‌شود. سه سال قبل بالغ بر 3 میلیون آنژیوگرافی در کشور درخواست شده که به گفته برخی از کارشناسان 70درصدش غیر ضروری بوده. چه تعداد از خدمات پاراکلینیک درخواستی در کرمان غیر ضروری است؟
حتی در سطح کشور هم آماری در این خصوص نداریم. اگر آماری باشد موضعی است و تنها راه برای اظهار نظر در این رابطه داشتن پرونده الکترونیکی است تا براساس تطابق شیوه درمانی با گایدلاین‌ها و پروتکل ها در این خصوص اظهار نظر کنیم.
*سال‌هاست که موضوع پرونده الکترونیک در کرمان مطرح شده، دلیل اجرایی نشدنش چیست؟
پرونده الکترونیک بخش‌های متعددی دارد و ما در چندین بخش پیشرفت‌های خوبی داشتیم. در سال 97 این موضوع در دانشگاه علوم پزشکی مطرح در بخش ارجاع پیشرفت ابتدایی صورت گرفت؛ ولی بعدا در بحث اجرا به واسطه تحریم و مشکلات اقتصادی و بعد هم کرونا دچار مشکل شدیم . در بحث نظام ارجاع زیرساخت کاملا آماده است و تعریف سطوح صورت گرفته. در بحث ارسال الکترونیک هم ما اسناد بستری مان را به صورت الکترونیک به بیمه سلامت ارسال می‌کنیم و کارهای بیمه‌های دیگر هم در حال انجام است. در بحث نسخه نویسی از اول سال شروع و پیشرفت خوبی داشتیم و در کشور رتبه اول را در نسخه نویسی الکترونیک داشتیم.
*به گفته شما صد درصد زیرساخت ها آماده است، پس علت اجرایی نشدن این موضوع چیست؟
سالیان سال پزشک نسخه را بر روی سربرگ نوشته و به دست بیمار داده اما الان باید در سیستم تایپ کنند. این موضوع و سایر مسائل نیازمند تغییر رفتار است و هر تغییری مقاومت‌های خاص خودش را دارد. با توجه به شلوغی که ما در کلینیک‌ها داریم و با توجه به مسائل جنبی و حاشیه‌ای که همیشه کارهای اصلی را تحت تاثیر قرار داده، مقاومت‌های ناخودآگاهی در این مسائل رخ می‌دهد.
*سرجمع چه زمانی پرونده الکترونیک در کرمان اجرایی می‌شود؟
نمی توان زمانی برای این موضوع گذاشت. این مسئله نیاز به عزم جدی در تمام سطوح دارد؛ یعنی از بیمار و همراهش تا پزشک همه باید بخواهند تا این قضیه اتفاق بیفتد.
1842 | ۰۳/۰۹/۲۸
1841 | ۰۳/۰۹/۲۷
1840 | ۰۳/۰۹/۲۶