قاچاق گردو از چین به ایران
زیره به کرمان میبرند
استان کرمان دومین تولید کننده گردو در کشور است اما قاچاق این محصول در کنار خشکسالی عدم مدیریت و شیوع آفت، کشاورزان را با چالش مواجه کرده است.
استان کرمان دومین تولید کننده گردو در کشور محسوب میشود، بافت، رابر از مهمترین مراکز تولید این محصول استراتژیک محسوب میشود و مساحت باغهای کرمان بیش از ۱۷هزار هکتار عنوان شده است.
این در حالیست که طی سالهای اخیر بر سطح زیرکشت محصول گردو در استان کرمان نیز افزوده شده و هر سال میزان برداشت گردو افزایش مییابد و امسال هم پیشبینی شده ۱۶ هزار تُن محصول از باغهای استان کرمان برداشت میشود.
اما در این میان باغداران کرمانی حمایت مناسبی از سوی بخش دولتی دریافت نکرده اند و گردو بر خلاف رقبای خود یعنی پسته و خرما در زمینه جذب سرمایه بسیار عقب مانده است.
تقریبا هیچ گونه سرمایهگذاری صنعتی و مدرنی برای برندینگ، بسته بندی و بازاریابی این محصول در کرمان انجام نمیشود و علیرغم عنوان بلند و بالایی مانند خوشه صنعتی و انجمن و صنوف مرتبط اما کرمان در بازار گردوی کشور حرف قابل توجهی ندارد به طوریکه اکثر مردم کشور از گردوی کرمان چیزی نشینیدهاند.
فروش فله ای گردو
فروش فله ای گردو در مناطق مختلف در استان کرمان متداول است و هنوز این محصول جایگاه خود را در زمینه صادرات محصولات خشکبار کرمان پیدا نکرده است و اگر تلاش معدود افراد دلسوز در این زمینه نبود محدود محصول صادراتی کرمان نیز وجود نداشت.
نکته اسفبار اینکه محصول گردوی کرمان به نام سایر استانهایی که نامی در بازار گردو برای خود دست پا کرده اند به فروش میرود و از سوی دیگر قاچاق گردو از کشورهای مختلف به خصوص چین و بلغارستان در استان کرمان بازار داخلی کشاورزان را هم تخریب کرده است.
توقیف محموله گردوی قاچاق در کرمان
در آخرین مورد یک محموله گردوی چینی چند روز پیش در سیرجان کشف شد، سرپرست فرماندهی انتظامی سیرجان از کشف دو هزار و ۶۰۰ کیلوگرم گردوی قاچاق به ارزش ۶ میلیارد ریال از یک دستگاه کامیون در شهرستان سیرجان خبر داد.منصور رمضان نژاد اظهار کرد: ماموران مبارزه با قاچاق کالا پلیس آگاهی شهرستان سیرجان در اجرای طرح مبارزه با قاچاق کالا هنگام کنترل خودروهای عبوری محور شیراز- سیرجان به یک دستگاه کامیون مشکوک و برای بررسی آن را متوقف کردند.
او افزود: ماموران در بازرسی از این کامیون، دو هزار و ۶۰۰ کیلوگرم گردوی خارجی و فاقد مجوز را کشف و در این رابطه دو متهم را دستگیر کردند.
سرپرست فرماندهی انتظامی سیرجان با اشاره به اینکه کارشناسان ارزش این کالای قاچاق را ۶ میلیارد ریال برآورد کرده اند، گفت: مقابله با قاچاق کالا و ممانعت از ورود آن به بازار مصرف کشور از مهمترین ماموریتهای پلیس است و با تمام توان و تلاش مضاعف، دست قاچاقچیان و سوداگران اقتصادی را از ایجاد اخلال و بی نظمی در عرضه اقتصاد کشور کوتاه خواهیم کرد.
اما این تنها مشکل کشاورزانی نیست که در بازار پر هرج و مرج گردو رها شده اند خشکسالی در پر آبترین شهرستانهای کرمان یعنی بافت و رابر نیز بر چالشهای کشاورزان افزوده است به طوریکه حجم بارندگی در این مناطق تا ۸۰ درصد کاهش یافته و سطح سدهای این دو شهرستان نیز به شدت افت کرده است و بخش قابل توجهی از باغها خشکیده اند.
کشاورزان حمایت نمی شوند
در کنار خشکسالی تغییرات اقلیمی مانند سرمازدگی و گرمازدگی نیز بخشهایی از باغ.های استان را خشک کرده است و این روند ادامه دارد بطوریکه به وضوح با بررسی میدانی در رابر میتوان باغهای خشک شده از سرما را مشاهده کرد.
اما مهمترین خطری که باغ های گردوی استان را تهدید می کند آفت کرم خراط است که سطح زیر کشت گردو در برخی از مناطق را به شدت کاهش داده است و این رویه در صورت تداوم می تواند یکی از مهمترین زیرشاخههای اقتصادی استان را برای همیشه به چالش بکشد.اما در مقابل چاره اندیشی مناسبی حداقل برای بازاریابی، جلوگیری از قاچاق و مبارزه با آفت کرم خراط انجام نشده است و بازار گردو در دومین قطب تولید کننده گردوی کشور کاملا رها شده است.
خشکسالی و تغییرات اقلیمی تولید گردو در کرمان را تهدید میکند
رئیس جهاد کشاورزی شمال کرمان اظهارکرد: هم اکنون هزاران نفر در شهرستانهای مختلف استان کرمان در حال برداشت سومین محصول درآمدزای استان کرمان یعنی گردو هستند.
عباس سعیدی گفت: پیش بینی می کنیم با وجود خشکسالی، ۱۶ هزار تُن گردوی خشک در استان کرمان در سال جاری برداشت شود و البته در مقایسه با سال گذشته افت نسبی را شاهد هستیم که اکثرا به دلیل خشکسالی و سرمازدگی است.
او ادامه داد: سطح زیر کشت این محصول در مجموع استان یعنی شهرستانهای شمالی و جنوبی بیش از ۱۷ هزار هکتار است و مجموعه های تولید نهال در راستای جایگزین کردن ارقام پر بازده نیز در استان کرمان راه اندازی شده است.
۱۳ هزار میلیارد ریال تولید ثروت از باغ های گردو
سعیدی بیان کرد:متاسفانه در سال جاری خشکسالی تولید انواع محصولات کشاورزی را با چالش مواجه کرده و همین امر در بحث تولید گردو نیز مشکل ساز شده است به طوریکه میزان باردهی درختان گردو در مناطق قابل توجهی از استان کرمان افت کرده است.
او بیان کرد: دلال بازی،فروش فله ای،عدم بازاریابی و صادرات با برند کرمان موجب شده است این محصول طی سالهای اخیر به جایگاه واقعی خود نرسد.او مجموع درآمد ناشی از تولید گردو در استان کرمان را بالغ بر ۱۳ هزار میلیارد ریال عنوان کرد و افزود: در صورت برنامه ریزی مناسب برای تولید اقتصادی محصول می توان در آینده نزدیک شاهد تحولی بزرگ در زمینه تولید این محصول و ارزآوری بود.
۲۵ درصد باغ های گردوی ایران در کرمان قرار دارند
رئیس انجمن گردوی استان کرمان نیز می گوید: طبق آمار اعلام شده استان کرمان ۲۵ درصد از باغهای گردوی کشور را در خود جای داده است که طبیعتا شهرستان های بافت و رابر در غرب استان کرمان بیشتر تمرکز در زمینه تولید گردو دارند و این مساله نیز به دلیل شرایط سردسیری، کوهستانی و بارندگی زیاد در این مناطق است و برخلاف آنچه که اقلیم کویری کرمان می گوید اما کرمان بخش های قابل توجهی از مناطق پر باران و کوهستانی کشور را در برگرفته است.
فرشاد سلطانینژاد افزود: آمار دقیقی از میزان باغ های گردو در استان وجود ندارد و همین دلیل هم نشان دهنده عدم برنامه ریزی سطح و دقت نظر در خصوص مدیریت این محصول است.
او بیان کرد: در سال های اخیر شاهد توسعه کشت باغ های گردو در مناطق مختلف استان کرمان هستیم اما در مجموع حدود ۱۷ هزار هکتار باغ مثمر و غیر بارور در استان کرمان وجود دارد و تقریبا در هر هکتار ۱.۵ تن محصول برداشت می شود که در زمان خشکسالی این آمار تا ۱.۲ تن نیز می رسد.او بیان کرد: یکی از مشکلات در استان کرمان تغییرات اقلیمی به خصوص سرمازدگی، گرمازدگی و وزش بادهای شدید است که خسارت های قابل توجهی به جای می گذارد اما نباید از شیوع آفت کرم خراط نیز به سادگی گذشت چون در دهه های اخیر خسارتهای جدی به ذخیره گاه های درختان گردو استان وارد کرده است.
او عنوان کرد: در سال جاری نیز در کنار کاهش بارندگی در استان که خشکسالی را تشدید کرد شاهد سرمازدگی بودیم که تولید محصول را در مقایسه با سال گذشته کاهش داد.
قاچاق گردو به کرمان جای تاسف دارد
سلطانی نژاد به قاچاق گردو نیز اشاره کرد و افزود: جای تاسف دارد به جای اینکه بازار استانهای دیگر و کشورهای مختلف را در دست بگیریم عملا بازار را به گردوی قاچاق هم واگذار می کنیم و گاه گردوی استان های دیگر هم به صورت مغز و فله ای در استان فروش می رود.
او بیان کرد: چه توجیهی دارد که گردوی چینی در بازار استانی فروش برود که دومین تولید کننده گردو در کشور است.
او به نبود زیرساختها و محرومیت در مناطق گردو خیز استان اشاره کرد و افزود:عملا هیچ سرمایه گذاری مناسبی در این بخش انجام نشده است و تمام وعده ها در حد شعار باقی مانده است.
او به تک محصولی بودن اقتصاد در مناطق گردو خیز استان اشاره کرد و افزود: در صورت صدمه به اقتصاد کشاورزی استان بخش قابل توجهی از مردم این شهرستانها با مشکلات معیشتی مواجه می شوند و باید جلوی ورود گردوی غیر بومی به کرمان گرفته و با قاچاقچیان نیز به شدت برخورد شود.
عدم برنامه ریزی و حمایت مناسب دولت در سیاست های بازار و اقتصاد داخلی موجب شده است کشاورزی به عنوان یکی از مهمترین زمینههای تولید ثروت در استان کرمان همیشه با چالشهای جدی مواجه شود و کشاورزان به جای توسعه و گسترش تولیدات با موانع و زیرساختهای ناقص مواجه شوند.
از سوی دیگر عدم وجود عزم جدی در مسئولان استان کرمان برای مقابله با دلالی چالشی عمده را مقابل چشم کشاورزان قرار داده است که گویا هیچ عزمی برای رفع آن وجود ندارد.