بازار خفته مسکن در دولت سیزدهم
مسکن روی موج گرانی
طهماسبی، رییس انجمن انبوه سازان: در ساخت و ساز دلالی نداریم
مرضیه قاضیزاده| کاغذ وطن
گزارش
ثبت نام برای مسکن دولتی بازار را در رکود نگه داشته. دادههای پاییزی از بازار معاملات مسکن کلان شهرهایی مثل کرج، مشهد، اصفهان، تبریز، شیراز، اهواز و قم میگوید بازار مسکن در خزان است؛ قیمتها ثابت و فایلهای فروش نسبت به تابستان تا ۲۰درصد کاهش یافته. این رویه مشابه در بین تمام شهرها من جمله کرمان است البته تا اینجای کار که فایل فروش کاهش و معاملات به گفته رییس صنف مشاوران املاک استان تا ۶۰درصد کاهش یافته. با این حال به گواه فعالین این عرصه قیمتهای فروش ملک در کرمان برخلاف کشور طی کمتر از یک سال ۸۰ درصد افزایش یافته است. این گرانی از دید فعالان بازار ساخت و ساز اما ناشی از عملکرد دیر کرمان نسبت به شوکهای بازارگذشته و البته تورم است. دادههای پاییزی از بازار معاملات مسکن کلانشهرها، روند کاهشی سرعت رشد قیمت آپارتمان را تایید میکند؛ کرمان اما از سال قبل تا به آبان امسال بیش از ۸۰درصد رشد قیمت را تجربه کرده . به گفته رضا گلسرخی از فعالان بازار مسکن کرمان، قیمت ملک در کرمان متوسط ۸۰درصد و تا نهایت ۱۲۰درصد در مناطقی من جمله هزارو یک شب، شهرک لاله و حتی درنزدیکی سیدی افزایش ۱۲۰درصدی داشته. گل سرخی به «کاغذوطن» میگوید مسکن گران است و کمیاب. موضوعی که او آن را به تغییر دولت ربط میدهد:«از بعد انتخابات ریاست جمهوری بازار ملک در رکود است. این یک رویه پر تکرار است که بعد از تغییر هر دولت به واسطه شعارهای دولتها در مورد بازار مسکن میدهند خرید فروش ملک دچار رکود باشد. در این بین هر چه شعارها بهتر باشند و امیدوارانه تر رکود بازار هم بیشتر میشود.»
*کاهش ۶۰درصدی خرید و فروش ملک
به گفته محسن شهریاری، رییس صنف مشاور املاک کرمان بیشتر حداقل ۶۰درصد حجم معاملات خرید و فروش کاهش یافته .او رنج قیمت آپارتمان نوساز و زمین مسکونی را هم در گفت و گو با«کاغذ وطن» اینگونه تشریح میکند:«قیمت آپارتمان نوساز از متری ۱۰میلیون تومان تا متری ۴۰میلیون تومان در خیابان هزار و یک شب متغیر است. زمین نیز در کمترین قیمت قصبی ۸۰میلیون تومان است تا قصبی یک میلیارد و ۳۰۰میلیون تومان.»
*ثبات به بازار تهران برگشت
ثبات به بازار املاک پایتخت برگشته. طبق اطلاعات رسمی کشور که بر مبنای اطلاعات میزان خرید و فروش معاملات املاک است در پایتخت همچنین طی فصل جاری «حجم عرضه فایل آپارتمانی» افزایش محسوس یافت. با این حال، شرایط بازار مسکن دیگر کلانشهرها با تهران دو تفاوت دارد. از یکسو، میانگین قیمت مسکن کرج، مشهد، اصفهان، تبریز، شیراز، اهواز و قم در ماه مهر حدود نیمدرصد افزایش پیدا کرده و از سوی دیگر، فایلهای فروش نسبت به تابستان به میزان ۲۰درصد کم شده است. این موضوع از دید فعالان بازار به عنوان فاکتور«جاماندگی قیمت از فرآیند رشد قیمت املاک پایتخت» یاد میشود. تفاوت زمانی فاز جهش بین تهران و دیگر شهرها، اکنون بازار مسکن را در فاز تنظیم قیمت قرار داده است. با وجود افت قیمت مسکن در تهران، در کلانشهرها، متوسط قیمت مسکن با رشد مثبت همراه بوده است و کرمان نیز با یک وقفه طولانی از دیگر شهرها این روند را دنبال کرده است.
*رئیس انجمن خدمات فنی و مهندسی:مسکن کرمان تحت تاثیر نوسانات نیست
فعالان بازار اگر چه درصدی از رشد ماهانه قیمت ملک در کرمان ندارند اما معتقدند که قیمت ملک در کرمان به نسبت سایر شهرها پایین تر و در کنار آن تغییرات در بازار املاک در کرمان با یک وقفه طولانی بروز میکند. موضوعی که نیما ابراهیمی، رئیس انجمن خدمات فنی و مهندسی استان کرمان از آن به عنوان مسخ شدگی کرمان یاد می کند. ابراهیمی در گفت و گو با «کاغذ وطن» میگوید:«اصولا مجموعههایی که ترنور مالی بالایی ندارند و خیلی فعال هم نیستند از نوسانات و اتفاقات بازار کمتر متاثر میشوند. حجم ساخت و سازی در کرمان نیست که دراثر این نوسانات آسیب بیند. کیش مشهد و تهران به واسطه یکسری از فاکتورها و گردشگری تاثیر پذیری بیشتری دارد اما کرمان کاملا جدا از ایران است؛ مثلا نرخ زمین ۳۰درصد بالا می رود و کرمان ۶ ماه تا یکسال بعد روش تاثیر میگذارد. نرخ بازار راکد می شود و کرمان یکسال بعد این موضوع را نشان میدهد و عموما ارتباط کرمان با خارج از استان کم است.»
*روند ثابت ساخت و ساز در کرمان
بنا به گفته انبوه سازان حجم ساخت و ساز در کرمان ثابت است . رصد گزارشهای ساخت و ساز استانها از سال ۹۲ تا ۹۹ نیز مهر تایید را بر این گفته میزند. بررسی های «کاغذ وطن» حاکی از آن است که در این بازه زمانی ۸ساله تقریبا ۳تا ۴درصد کل ساخت و ساز کشور مربوط به کرمان بوده. درصدی که در تمامی این سالها همین رنج را حفظ کرده و تغییر محسوسی نداشته است. بنا به اطلاعات این مرکز رسمی همچنین قیمت ساختمان در کرمان به نسبت سایر شهرها مناسبتر است. طبق اطلاعات قيمت و اجاره مسكن در نقاط شهري كشور در زمستان سال ۹۹ کرمان جز ۱۱استانی است که به نسبت کل کشور قیمت کمتری در خصوص ساختمان داشته و به طور متوسط هر متر مربع واحد مسکونی کمتر از ۴میلیون تومان در کرمان معامله شده است.
*رییس انجمن انبوه سازان: ۹۵درصد ساخت و سازهای کرمان مسکونی است
طهماسبی، رییس انجمن انبوه سازان یکی از دلایلی که ساخت وساز در کرمان روند ثابتی را طی کرده و تاثیری از شوک های بازار ندیده است را نبود دلالان میداند و دلیل دیگر را حجم محدود سرمایه گذاری در این استان. او در این رابطه به «کاغذ وطن»توضیح میدهد:«بازار ملک تهران دست دلالان است؛ به دلیلی گرانی زمین یک آپارتمان از مرحله پیش فروش تا زمانی که فروخته میشود ۳یا ۴دست می چرخد تا به دست مصرف کننده نهایی برسد. در چنین شرایطی وقتی چند ماه بازار راکد باشد ممکن است قیمت ملک را چند درصد کاهش دهند تا پولشان را از این بازار خارج کنند اما در کرمان قضیه کاملا متفاوت است. ۹۵درصد ساخت و سازهایی که در کرمان صورت میگیرد مسکونی است و سهم تجاری و اداری به شدت محدود است و فروشش این واحدها هم بسیار سخت.»به گفته او ساخت و سازها در کرمان سفارشی و مستقیم برای مصرف کنندگان نهایی است:« ما یک حداقل سود را در این استان داریم و خبری از دلال و چند دست گشتن هم نیست که قیمت پایین تر بیاید؛ در چنین شرایطی روند ساخت و ساز یک روال ثابت دارد و هیچ شوکی هم روی آن تاثیر گذار نیست.»طهماسبی مدعی است که بازار ساخت و ساز کرمان مصون از دلالان است :«ما اصلا دلال در کارهای اصلی نداریم. در زمینهای ارزان شهرک های اطراف دلال داریم ولی در زمین های اصلی در آپارتمان و ساخت و ساز دلال نداریم و در نتیجه زیاد شوک های بازار روی ما اثر گذار نیست.»اینکه بازار ساخت و ساز و آپارتمان کرمان دلال ندارد ادعایی است که حتی گلسرخی، فعال بازار مسکن هم آن را تایید می کند. به گفته او سودجوها در بازار کرمان اکثرا در بخش زمین و خانه کلنگی فعالند و کمتر در بخش آپارتمان فعالیت دارند. او همچنین مدعی است که این عده اکثرا نیز به صورت شبکهای و منطقهای کار میکنند:«مدیریت، فیروزآباد و مهدیه دست یک شبکه است و محدوده شفا، پشت هتل پارس و هزار و یک شب هم دست یک گروه دیگه رو معمولا هم این گروه کاری به محدوده های یکدیگر ندارند.» او در خصوص شیوه فعالیت این عده میگوید:«معمولا این افراد تمام زمین های این محدوده را می خرند و قیمت را هم خودشان مشخص میکنند فرضا یک خانه کلنگی را از قصبی ۲۵۰ میلیون تومان به ۳۰۰تا ۳۵۰ میلیون تومان میرسانند.»