یک کارشناس حیات وحش: غذارسانی به سگهای ولگرد «حیوانآزاری» است
امروزه یکی از معضلات زندگی شهری افزایش جمعیت سگهای ولگرد در شهرها و معابر است که علاوه بر مسائل محیط زیستی، سلامت شهروندان را نیز به خطر انداخته است؛ بهگونهای که در بعضی موارد شاهد مرگ کودکان بر اثر حمله سگها بودهایم این در حالیست که برخی افراد با غذارسانی به آنها باعث تکثیر جمعیت سگها میشوند. به گفته یک کارشناس ارشد تنوع زیستی غذارسانی به سگهای ولگرد «حیوانآزاری» است.
مهدی نبییان در گفتوگو با ایسنا به معضل افزایش جمعیت سگهای ولگرد در سراسر کشور یعنی در مسیرهای جادهای، روستاها، حاشیه شهرها و بعضا داخل شهرها اشاره کرد و توضیح داد: معمولا کانونهای تجمع سگهای ولگرد مناطق مشخصی هستند. برخی کانونها در اطراف مراکز دفع پسماند هستند که به علت دسترسی به غذا، تعداد سگهای ولگرد در آن مکان افزایش مییابد. برخی دیگر اطراف جادهها، پارکها، حاشیه شهرها و روستاهایی هستند که غذارسانها، حامیان سگها و گربههای ولگرد بهصورت غیرقانونی اقدام به غذارسانی در آن مناطق میکنند. این مراکز نیز به علت غذارسانی سازمان یافته و مستمر باعث تجمع جمعیت سگها در یک کانون مشخص میشود.
این پژوهشگر حیات وحش غذارسانی به یک گونه حیوان را اولویت خاص قائل شدن برای آن حیوان نسبت به حیوانات دیگر دانست که باعث افزایش جمعیت آن گونه خاص میشود.
وی افزود: بر فرض عقیم بودن تمامی سگها و عدم زاد و ولد آنها، غذارسانی به آنها باعث افزایش طول عمرشان و همچنین موجب تشدید رقابتهای غذایی و قلمرویی بین آنها شده که منجر به پرخاشگری میشود.
نبییان با بیان اینکه غذارسانی به عادت سگها و گربهها برای تامین خوراکشان میشود و گفت: در این صورت این حیوانات به هر عابر پیادهای که حتی پلاستیک خرید در دست دارد، به گمان غذارسان بودن به او هجوم میآورند. ترس شهروند از هجوم حیوان باعث واکنش نشان دادن آنها و در نهایت حمله به شهروند میشود.
این کارشناس ارشد تنوع زیستی خطر حمله سگهای سیر که عادت به غذارسانی پیدا کردهاند را نیز خاطرنشان و اظهارکرد: احتمال حمله توسط سگ سیر حتی انتقال بیماری یا آلودگی توسط مدفوع پخش شده این سگ نیز وجود دارد.
نبییان بهطور کلی غذارسانی به هر شکلی را نوعی حیوان آزاری دانست و در این راستا به طرح چند سوال پرداخت و گفت: آیا به لباس پوشاندن به سگ و استفاده از آن در برنامههای تلویزیونی و تبلیغات کسی معترض خواهد شد؟ آیا اگر صاحب سگی موها یا ناخن سگ را کوتاه کند، کسی معترض خواهد شد؟ به دلیل اهلی بودن این حیوان است که کسی اعتراض نمیکند. در عین حال اگر این اتفاق برای ببر، شیر یا شامپانزهای بیفتد همه آن را مصداق حیوان آزاری میدانند چراکه حیوانهای وحشی هستند و ما حق جدا کردن آنها از زیستگاهشان را نداریم.
نبییان به مراکز پرورش ماهی قرمز برای مصارف زینتی یا استفاده از سگ و اسب در سیرکها اشاره کرد و گفت: هیچ فردی معترض به رژههای سوارکاری نیست چراکه اسب، حیوانی اهلی است اما استفاده از گورخر که حیوانی وحشی است به جای اسب منجر به اعتراضات بیشماری خواهد شد. استفاده از دلفینها در دلفیناریوم نیز به همین شکل اعتراضاتی را به همراه داشت.
این کارشناس ارشد تنوع زیستی در این راستا اضافه کرد: مگر میشود در پارکهای شهر تهران گوسفند و گاو رها کنیم؟ آیا کسی معترض نخواهد شد و با شهرداری مکاتباتی برای مقابله با حضور گاو و گوسفند در پارکها انجام نخواهد داد؟ حضور سگهای ولگرد در شهرها هم مانند رهاسازی گاو و گوسفند است. همانطور که اقداماتی در جهت حذف و مدیریت کنترل جمعیت موشهای فاضلاب انجام میدهیم یا به مبارزه بیولوژیک و شیمیایی با حشرات شهری میرویم، در مورد سگهای ولگرد نیز لازم است سیاست درستی را اتخاذ کنیم و با غذارسانی و حمایت نادرست باعث افزایش جمعیت آنها نشویم.
آمار و ارقام چه میگویند؟
این کارشناس ارشد تنوع زیستی به بیان آماری از سگ گزیدگی در سال ۱۴۰۰ پرداخت و گفت: تنها در سال گذشته نزدیک به ۲۵۰ هزار نفر در کشور دچار سگ گزیدگی شدهاند که از این تعداد ۲۵ هزار مورد حمله سگهای ولگرد قرار گرفتهاند. این ۲۵۰ هزار نفر مجبور به تزریق داروی ضدهاری نیز شدهاند این در حالیست که در کمتر از ۱۰ سال گذشته تنها حدود ۱۰۵ هزار گزارش درسامانههای وزارت بهداشت و درمان ثبت شدهاست؛ به عبارتی در مدت ۱۰ سال این آمار ۱۰ برابر شده است.
نبییان اضافه کرد: در مجموع روزانه حدود ۷۰۰ نفر توسط سگهای صاحبدار و ولگرد مورد گزش قرار میگیرند که از این تعداد بیش از ۶۵ نفر توسط سگهای ولگرد صورت میگیرد.
این کارشناس ارشد تنوع زیستی درباره هزینه روزانه وزارت بهداشت برای تامین واکسنهای ضدهاری توضیح داد: وزارت بهداشت روزانه نزدیک به یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان خرج تامین و تزریق واکسن ضدهاری به ۷۰۰ نفری که مورد گزش قرار میگیرند را میکند. هر فردی که مورد گزش قرار گیرد بین دو تا دو میلیون و ۱۰۰ هزار تومان یارانه توسط دولت به وزارت بهداشت بابت تزریق داروی ضدهاری پرداخت میشود که این هزینهها از جیب ملت و از طریق یارانهها پرداخت میشود.
وی افزود: این هزینهها تنها برای واکسن ضدهاری و جدای از هزینههای جراحی ، تزریق واکسن کزاز و مراقبت های بعد از گزش است.
این پژوهشگر حیاتوحش به نظر برخی حامیان حیوانات مبنی بر اینکه اگر غذارسانی و حمایت از سگهای ولگرد صورت نگیرد، احتمال حمله افزایش میباید، اشاره و اظهارکرد: طی ۱۰ سال گذشته تعداد بیشماری پناهگاه و حامی حیوانات با حجم بیشتری غذارسانی را انجام میدهند، در نتیجه بنابر گفته حامیان باید شاهد کاهش حملهها باشیم ولی این اتفاق نیفتاده و با افزایش غذارسانی، تعداد سگها و حملهها افزایش بیشتر شده است.
نبییان به آمار کشتهشدگان سال ۱۴۰۰ توسط سگها اشاره کرد و گفت: در سال ۱۴۰۰ بیش از ۵۰ انسان در کشور توسط سگ ها کشته شدهاند که ۳۵ کشته کودکان زیر ۱۰ سال بودهاند.
چه کسی پاسخگو خواهد بود؟
این کارشناس حیات وحش با طرح پرسشهایی ادامه داد که چه کسی پاسخگو کشته شدن انسانها توسط سگها خواهد بود؟ در کجای دنیا مردم پسماندهای غذایی را برای سگها به مناطق حاشیهنشینی میبرند که ساکنان دست به گریبان فقر هستند؟ در کجای دنیا با چنین جمعیت سگهای ولگرد روبهرو هستیم و گروههای غیرقانونی با استدلالهای نادرست مانع اقدامات دستگاههای اجرایی برای مدیریت جمعیت سگهای ولگرد میشوند؟
نبییان با انتقاد از مصاحبه رسانهها با افراد غیرصاحبنظر در این حیطه باعنوان «حامی حیوانات»، گفت: مگر میتوان فردی که دارای تحصیلات غیر مرتبط با حفاظت از حیاتوحش است و دست به اقداماتی تحت عنوان حامی حیوانات میزند را صاحب نظر دانست و به رسمیت شناخت؟ این موضوع نشاندهنده نفوذ این افراد در دستگاههای مختلف از شهرداری تا رسانهها است که توانستهاند به صورت شبکهای یارگیری کنند و اقدامات غلط، خلاف قانون و بهداشت عمومی جامعه را به گونهای پیش برند که حتی برخی دستگاههای اجرایی نیز از برخورد با این اقدامات غیرقانونی ترس دارند.
نبییان بعضا عکاسی از طبیعت یک پارک را نیازمند مجوز شهرداری و نیروی انتظامی دانست و افزود: با توجه به چنین شرایطی چگونه بدون هیچ منع و برخورد قضایی افراد پسماند غذایی خود را برای سگها در پارک میریزند؟ عکس گرفتن بدون مجوز از درخت در پارک تخلف بزرگتری است یا پخش کردن پسماند غذای گندیده در پارک؟
وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر بسیاری از پارکها مملو از مدفوع سگ و گربه است و به علت افزایش جمعیت سگهای ولگرد نیز هیچ دونده و دوچرخهسواری حتی مردم عادی قابلیت استفاده از فضای پارکها را ندارند.
نبییان تاکید کرد: افزایش جمعیت سگهای ولگرد هم برای انسان و هم برای حیاتوحش هیچ تاثیر مثبتی ندارد.