در سراب وعدهها باد گیرهای چپقی سیرجان پاتوقی برای معتادان
یکی از فعالان میراث فرهنگی: مسئولان دیدگاه مناسبی برای بهره برداری از این بنا نداشتهاند و عدم مدیریت موجب شده معتادان و کارتون خوابها در آن ساکن شوند
بادگیرهای چپقی سیرجان یکی از منحصر به فرد ترین بناهای تاریخی کشور است که در زمان پهلوی اول و با الگو گرفتن از کشتیهای قدیمی ساخته شد و البته این طرح بادگیر در ایران بی مانند است هر چند این بنا طی سالهای گذشته مرمت شد اما به دلیل عدم مدیریت در بهره برداری و استفاده بهینه از این بنا به حال خود رها شد و به پاتوقی برای معتادان تبدیل شد.
هر از چند گاهی اما این بنای تاریخی به تیتر رسانهها تبدیل میشود و مسئولان هم وعدههای زیادی برای ساماندهی این بنا میدهند اما متاسفانه وضعیت کنونی بادگیر مناسب شأن شهر سیرجان و گردشگری استان کرمان نیست.
در آخرین وعده قرار است این بنا توسط یکی از شرکتهای معدنی شهرستان بهسازی و ساماندهی شود و به گذر فرهنگ و هنر تبدیل شود، وعدهای که همچنان بر زمین مانده است.
نماد شهر در حال تخریب است
سیرجان شهری ست که از آن به عنوان محل اتصال استانهای کرمان، فارس، سیستان و بلوچستان و هرمزگان یاد میشود و طبیعتاً همین مساله موجب مسافر پذیر شدن این شهر شده است.
موقعیت شهر سیرجان سبب شده که گردشگران گاه و بیگاه برای بازدید از آثار تاریخی این شهرستان به بادگیرهای چپقی این شهر نیز سری بزنند که البته با صحنههای تأسف آوری رو برو میشوند.
این بادگیرها بر روی خانه تاریخی رضوی بنا شدهاند و موجب زیبایی این بنا شدهاند و در سال ۸۱ در فهرست آثار ملی نیز ثبت شده است.
اگر سری به بافت تاریخی سیرجان بزنید، متاسفانه به دلیل روشن کردن آتش توسط معتادان به این بنا آسیبهای زیادی وارد شده است، در گوشه گوشه بنا سرنگ، سیگار و آثار استعمال مواد مخدر وجود دارد و گردشگرانی که به این خانه مراجعه میکنند شوکه میشوند.
نکته قابل توجه اینکه این بنا چند سال قبل با صرف هزینه هنگفت مرمت شده است اما در ادامه هیچ برنامهای برای بهرهبرداری و نگهداری از خانه رضوی توسط مدیریت شهری و دستگاه ذیربط انجام نشده و هر دستگاه مسئولیت را به گردن دیگری میاندازد.
حسن شول یکی از فعالان میراث فرهنگی اظهارداشت: این بنا در بلوار صادقی شهر سیرجان و در یک محله تاریخی قرار دارد و مالکیت بنا به ورثه خانواده رضوی تعلق دارد و به جرأت میتوان گفت بادگیری با این ظاهر در هیچ کجا وجود ندارد.
او عنوان کرد: این بنا به دلیل ساختار خاص بادگیرها شهرت دارد و مانند بادگیرها و دودکشهای کشتیهای قدیمی ساخته شده است و به جرأت میتوان گفت بادگیری با این ظاهر در هیچ کجا وجود ندارد و در واقع میتوان گفت این نوع معماری از صنعت متاثر شده است.
شول افزود: بنا در دوره پهلوی اول از خشت و گل و آجر ساخته شده و بخش خارجی بادگیرها از آجرهای شش ضلعی شکل گرفته است که موجب خنک شدن بنای زیرین و خانه سید علی اصغر رضوی می شده است.
او گفت: معمار بنا سید مهدی شجاعی بوده و نوع معماری آن کاملاً خاص است و گفته میشود شجاعی بعد از سفری که داشته این بنا را مطابق با ساختار یکی از کشتیهای قدیمی ساخته است.
او افزود: این بنا اگر در هر شهر دیگری قرار داشت به مرکز گردشگری و جذب توریست و درآمدزایی تبدیل میشد اما متاسفانه مسئولان دیدگاه مناسبی برای بهره برداری از این بنا نداشتهاند و عدم مدیریت موجب شده این بنا در وضعیت کنونی قرار گیرد و معتادان و کارتون خوابها در آن ساکن شوند.
محمد یکی از شهروندان سیرجانی است که در مجاور این بنا سکونت دارد میگوید: متأسفانه این بنا حصار کشی نشده است و به همین دلیل به سادگی افراد میتوانند وارد این مجموعه شود، بادگیر به جای اینکه موجب رونق اقتصاد و گردشگری این محله شود به مکانی برای سکونت شبانه معتادان و اراذل و اوباش تبدیل شده است به طوری که در ساعات تاریکی هوا کسی جرأت حضور در اطراف این بنا را ندارد.
بادگیر بعد از مرمت به حال خود رها شد
او با اشاره به اینکه محله حاج رشید به جای اینکه از این بنا نفع ببرد با مشکلات زیادی رو برو شده است، عنوان کرد: این بنا چند سال قبل مرمت شد اما چون هیچ برنامهای برای بهره برداری از آن تعریف نشد و به حال خود رها شد چنین وضعیتی پیدا کرد و در حال تخریب قرار گرفت.
او گفت: هر از چند گاهی یکی از مدیران به این مکان میآید و قولهایی برای بهسازی و ساماندهی میدهند حتی چندی قبل تفاهم نامهای با یکی از شرکتهای معدنی بسته شد اما هیچ اقدامی برای بهبود وضعیت این بنا انجام نشد.
مریم سادات محمدی یکی دیگر از شهروندان سیرجانی است میگوید: در شرایطی که تحریم هستیم میتوان از صنعت گردشگری برای ایجاد اقتصاد پویا استفاده کرد اما بادگیرهای چپقی که از مهمترین بناها و نماد شهر سیرجان است در چنین وضعیتی قرار گرفته است.
اوگفت: کارتون خوابها و اراذل و اوباش هم اکنون این خانه را در وضعیت اسفناکی قرار دادهاند و با وجود وعدههای مسئولان همچنان خبری از احیای این خانه نیست.
او بیان کرد: در دوران پسا کرونا باید از پتانسیلها برای توسعه شهر استفاده کرد اما عملاً بنای خانه رضوی بلاتکلیف مانده است.
مردم سیرجان حالا منتظر هستند این بنا پس از ساماندهی به یکی از مراکز فرهنگی و گردشگری شهر تبدیل شود.
سو تیتر : مریم سادات محمدی یکی دیگر از شهروندان سیرجانی است میگوید: در شرایطی که تحریم هستیم میتوان از صنعت گردشگری برای ایجاد اقتصاد پویا استفاده کرد اما بادگیرهای چپقی که از مهمترین بناها و نماد شهر سیرجان است در چنین وضعیتی قرار گرفته است.