مستاجران بدون حامی، در آشفته بازار مسکن. اجاره‌نشینان متولی ندارند

مستاجران بدون حامی، در آشفته بازار مسکن. اجاره‌نشینان متولی ندارند

گزارش | بازار

در سال جدید تب اجاره بهای مسکن بالا رفته و مستاجران مجبورند که مبلغ اجاره بیشتر را برای خانه‌های کوچک‌تری بپردازند.

بازارآشفته مسکن منجر به افزایش اجاره بهای شدید در استان کرمان شده است به گونه‌ای که در هیچ نقطه‌ای از شهر کرمان نمی‌توانیم بگوییم میزان رهن و اجاره پایین است. این روزها بسیاری از مستاجران بعد از شنیدن نرخ جدید اجاره بهای خانه‌ای که در آن سکنی گزیده‌اند، مجبورند بار و بنه رو جمع کرده و به خانه‌ای کوچک‌تر در محله‌ای پایین‌تر بروند که البته آنجا هم باید اجاره بیشتری را پرداخت کنند.

وقتی که پای صحبت موجران و مشاوران املاک می‌نشینی متوجه نبود متولی، قوانین حمایتی و نظارت در زمینه تعیین نرخ اجاره بها می‌شویم گویی بازاری است که به حال خود رها شده است. مشاوران املاک صاحب‌خانه‌ها را تعیین کننده نرخ می‌دانند و موجران هم بالعکس مشاوران املاک را در این مساله دخیل می‌دانند. اما مساله‌ای که هر دو گروه بر آن اتفاق نظر دارد؛ نقش تعیین کننده سایت‌هایی نظیر دیوار است.

افزایش سرسام‌آور اجاره بها

لیلا رحیم‌پوراز شهروندان اجاره نشین کرمان اظهار کرد: برای خانه‌ای که اکنون در آن ساکن هستم ۲۰۰ میلیون رهن کامل داده‌ام به اضافه کرایه ماهیانه ۲۰۰ هزار تومان، اما متاسفانه این قیمت با وضعیت خانه تناسبی ندارد.

او ضمن گلایه از نبود نظارت بر کرایه خانه‌ها افزود: اگر نظارت باشد همه بر اساس قانون پیش می‌روند. در حال حاضر صاحبخانه هر گونه که دوست دارد ملکش را اجاره می‌دهد و در بنگاه بر همان اساس با ما قرارداد می بندد چون که مشاوران املاک هم به درصدشان فکر می کنند و این ها همه به بی نظارتی متولیان برمی‌گردد.

فاطمه عسکریان هم از دیگر اجاره نشینان شهر کرمان به بازار گفت: امکانات خانه‌ای که در آن سکونت داریم با اجاره بها تناسبی ندارد در حال حاضر به همراه خانواده ۵ نفره ام در یک خانه ۵۰ متری زندگی می‌کنیم.

یکی از مشاوران املاک شهر کرمان با تایید افزایش اجاره خانه‌ها در سال جدید گفت: با افزایش تورم کرایه خانه‌ها فوق العاده بالا می‌رود.

وقتی سایت‌ها ملاک تعیین نرخ کرایه می‌شوند!

او در پاسخ به اینکه ملاک افزایش کرایه خانه‌ها توسط صاحبخانه‌ها چیست؟ بیان کرد: برخی مردم به بعضی سایت‌های فعال در این زمینه مراجعه می‌کنند و با مشاهده قیمت‌های فوق العاده بالا، کرایه را تعیین می‌کنند.

او با اشاره به اینکه رقابت در این سایت‌ها شکل می‌گیرد، افزود: مشاور املاک هیچ نقشی در بالا رفتن کرایه‌ها ندارد؛ ما نمی‌توانیم روی مسکن نرخ بگذاریم یا اجاره را تعیین کنیم. نقش را صاحبخانه‌ها دارند که به سایت‌های مختلف مراجعه می‌کنند و بر اساس آن اجاره ها را بالا می‌برند.

این مشاور املاک در خصوص ملاک ارزیابی قیمتی یک خانه گفت: امکانات یکی از ملاک‌هاست اما متاسفانه کسی به این امر اکتفا نمی کند.

عدم تعادل در عرضه و تقاضا به بازار گرانی دامن زد

رئیس اتحادیه مشاوران املاک کرمان اظهار کرد: متاسفانه اجاره‌ها در تمام کشور برای اماکن تجاری و مسکونی بالا رفته است.

محسن شهریاری ادامه داد: بالا رفتن اجاره بها دلایل زیادی دارد که از مهم‌ترین آن می‌توان به عدم تعادل در عرضه و تقاضا اشاره کرد.

او عنوان کرد: متاسفانه تولید مسکن متناسب با رشد جمعیت و تقاضا افزایش نیافته و در حال حاضر در بازار با کمبود مسکن مواجهیم.

شهریاری عنوان کرد: در حال حاضر مصالح ساختمانی بسیار گران است و تولیدکنندگان رغبتی به ساخت مسکن ندارند در نتیجه سرمایه‌شان را به حوزه دلالی آورده اند چرا که ریسک و خطر کمتری دارد که به جای ساخت ملک اقدام به خرید و فروش بکنند. همین مساله تا حدود زیادی باعث بالا رفتن قیمت‌ها شده است.

اتحادیه مشاوران املاک حق قیمت گذاری ندارد

شهریاری عامل بعدی افزایش کرایه را مالکان دانست و گفت: در حقیقت مالکان اجاره بها را تعیین می‌کنند. تصور همه بر این است که اتحادیه مشاوران املاک باید بر قیمت ها نظارت داشته باشد در صورتی که در قانون نظام صنفی وظایف اتحادیه نظارت بر قیمت املاک نیست.

سایت هایی که دردسرساز شدند

رئیس اتحادیه مشاوران املاک کرمان در خصوص نقش سایت‌ها در افزایش کرایه خانه، اظهار کرد: متاسفانه سال هاست که چندین سایت در این زمینه نقش دارند؛ البته این تاثیرگذاری به صورت غیرمستقیم است چرا که این سایت‌ها به صورت درج آگهی است.

اودر خصوص چرایی موظف نبودن این اتحادیه برای نظارت بر قیمت ها گفت: ما ملاک قیمتی نداریم؛ مثلا اگر بخواهیم بر قیمت خودرو نظارت کنیم قیمت صفر آن از کارخانه مشخص است اما در مورد ملک چنین چیزی وجود ندارد.

شهریاری با اشاره به اینکه قیمت ملک توسط کارشناسان دادگستری تعیین می شود، افزود: آن چیزی که حائز اهمیت است، ثابت نگه داشتن قیمت هاست. باید قیمت هر کالایی ثابت نگه داشته شود. کارشناسان دادگستری روی ملک قیمت می گذارند اما ثابت نگه داشتن آن متولی خاصی ندارد.

رئیس اتحادیه مشاوران املاک کرمان با اشاره به اینکه مشاوران املاک در بالا رفتن قیمت ها منافعی ندارند، افزود: حق کمیسیون در کوتاه مدت است اما واقعیت این است که وقتی یک کالایی گران می شود؛ ممکن است در کوتاه مدت منافعی داشته باشد اما در دراز مدت بازار راکد می شود و ضررهایش بیشتر از منافع‌اش است.

بازار اجاره بهای مسکن متولی ندارد

او با اشاره به اینکه این حوزه متولی خاصی ندارد، افزود: تجربه نشان داده که قیمت‌ها را نمی توان به صورت دستوری تعیین کرد.

شهریاری عرضه و تقاضا را جزو اصول اولیه اقتصاد دانست و گفت: تا این مساله حل نشود شرایط کنونی ادامه خواهد یافت.

تورم بازار اجاره بها را آشفته کرد

سرپرست اداره کل راه و شهرسازی استان کرمان در گفتگو با بازار افزایش اجاره بها را مختص استان کرمان ندانست و اظهار کرد: این مساله به صورت کشوری رخ داده است. تنش‌های بازار و تورم‌های مختلفی که به بازار تحمیل می‌‌شود تاثیر خود را بر بازار مسکن هم می‌گذارد و باعث افزایش بی رویه و چندین باره اجاره بهای مسکن در یک سال می‌شود.

رضا حافظی ادامه داد: متولی عملیاتی و اجرایی شدن سامانه املاک و اسکان وزارت راه و شهرسازی است. افراد باید در این سامانه املاک و مستغلات آن را ثبت کنند؛ از این طریق مشخص می‌شود هر فرد چه تعداد املاک و مستغلات در کدام مناطق دارد و این ها به چه شکلی در چرخه اقتصاد مسکن (به صورت اجاره، خرید و فروش، خالی از سکنه و…) قرار دارند.

مسکن سرپرست اداره کل راه و شهرسازی استان کرمان گفت: راهکار اجرایی و قانونی خاصی برای اینکه وزارت راه و شهرسازی به عنوان متولی امر مدیریت مسکن در حوزه کنترل قیمت‌ها یا قیمت گذاری ورود کند یا اینکه تمهیدات و کنترل‌ها یا برخوردهای خاصی را با افرادی که در این جریان دخالت‌های غیرکارشناسی انجام می‌دهند یا باعث تشنج و تخریب در این بازار می‌شوند، وجود ندارد. اصناف می‌توانند بر اساس قوانین آن در این زمینه ورود کنند. ولی در حال حاضر برای برخورد مستقیم ضابط قضایی و قانونی خاصی وجود ندارد.

تورم و گرانی، افزایش تقاضا بر عرضه، نبود قوانین حمایتی برای مستاجران باعث شده که این روزها مستاجران بیش از پیش خود را در آشفته بازار اجاره‌خانه تنها و غریب ببینند.

ساخت مسکن و متعادل‌سازی عرضه و تقاضا باید در دستور کار جدی دولت باشد تا از این طریق از سنگینی باری که بر دوش مردم است کمی کاسته شود. مساله که به نظر نمی رسد دولت تاکنون در آن چندان موفق عمل کرده باشد.

سرپرست اداره کل راه و شهرسازی استان کرمان در گفتگو با بازار افزایش اجاره بها را مختص استان کرمان ندانست و اظهار کرد: این مساله به صورت کشوری رخ داده است. تنش‌های بازار و تورم‌های مختلفی که به بازار تحمیل می‌‌شود تاثیر خود را بر بازار مسکن هم می‌گذارد و باعث افزایش بی رویه و چندین باره اجاره بهای مسکن در یک سال می‌شود.