گزارش «کاغذ وطن» از آمار ترک‌تحصیل و بازماندگان از تحصیل کشور در سال ۱۴۰۱-۱۴۰۲. یک میلیون دانش‌آموز؛ بازمانده یا ترک‌تحصیل کرده‌اند

گزارش «کاغذ وطن» از آمار ترک‌تحصیل و بازماندگان از تحصیل کشور در سال ۱۴۰۱-۱۴۰۲. یک میلیون دانش‌آموز؛ بازمانده یا ترک‌تحصیل کرده‌اند
گزارش | مرضیه قاضی‌زاده
۲۰ درصد از دانش‌آموزان متوسطه دور دوم سر کلاس درس ننشستند. سهم بازماندگان از تحصیل در این مقطع در سال گذشته ۱۵.۶۸درصد است که برابر ۵۵۶ هزار و ۹۹۴ دانش‌آموز است، به‌غیراز آن تعداد بیش از ۱۴۹ هزار نفر نوجوان همین مقطع سنی (۱۵ تا ۱۷ساله) برابر ۴.۰۴درصد ترک تحصیل کردند. وحشتناک‌تر از این آمار افزایش بی‌سابقه آمار ترک تحصیل در همان سطوح اول مقطع ابتدایی و متوسطه دوره اول است، طبق گزارش مرکز آمار از وضعیت اجتماعی و فرهنگی ایران امسال برای اولین‌بار در طی ۷ سال گذشته نرخ ترک تحصیل در مقطع ابتدایی به ۱.۲۰ و در مقطع متوسطه اول به ۵.۴۷ رسیده است؛ این یعنی به انضمام سهم بازماندگان از تحصیل ۱۷۵ هزار و ۱۱۴ نفر کودک ۶ تا ۱۱ساله و ۱۸۲ هزار و ۱۸۶ نوجوان ۱۲ تا ۱۴ساله امسال مدرسه نرفتند.
تعداد کل جمعیت در س مدرسه کشور ۱۶ میلیون و ۶۲۰ هزار نفر است که ۹میلیون و ۸۶هزارو ۸۰۵ نفر در مقطع ابتدایی، ۳میلیون و ۹۸۰هزار و ۸۳۷ نفر در مقطع متوسطه اول و۳میلیون و ۵۵۲هزار و ۸۹۹ نفر در مقطع متوسطه دوم هستند. گزارش مرکز آمار از وضعیت اجتماعی و فرهنگی ایران اما نشان می‌دهد که بیش از یک میلیون نفر از این جمعیت ۱۶ میلیون و ۶۲۰هزار نفری یا ترک تحصیل کردند و یا از تحصیل بازماندند.
گزارش مرکز آمار از وضعیت اجتماعی و فرهنگی ایران نشان از یک افت شدید تحصیلی و دوری از تحصیل در سال گذشته حکایت دارد .
نرخ ترک تحصیل در دوره ابتدایی در سال تحصیلی ۹۵-۹۶عدد ۰.۹۹ بوده که بعد از پنج سال در سال تحصیلی گذشته به عدد ۱.۲ درصد رسیده است .
مقایسه نرخ ترک تحصیل دوره ابتدایی میان دختران و پسران نشان می‌دهد که تا قل از سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۲نرخ بیشتر ترک تحصیل متعلق به دختران است. به طور مثال در سال تحصیلی ۱۳۹۹-۱۴۰۱که در دوران اوج‌گیری کرونا بوده، نرخ ترک تحصیل دختران رقم ۱.۲۰ درصد ثبت شده درحالی‌که این نرخ در پسران رقم ۱.۱۶درصد بوده است. این نرخ اما در سال تحصیلی پیشین (سال تحصیلی ۱۳۹۹-۱۳۹۸) برای دختران و پسران به ترتیب ۱.۱۳ درصد و ۰.۹۷ درصد ثبت شده است که میزان کمتری را نشان می‌دهد. سال گذشته؛ اما این روند معکوس شده است و سهم پسران از ترک تحصیلی‌ها با عدد ۱.۲۱ بیشتر از دختران با سهم ۱.۱۹درصد بوده است.
*افزایش بی‌سابقه ترک تحصیلان دوره متوسطه
پوشش واقعی تحصیلی که نشان‌دهنده نسبت تعداد دانش‌آموزان یک دوره تحصیلی که در سن خاص آن دوره هستند به کل جمعیت لازم‌التعلیم همان دوره است، نشان می‌دهد که ۲درصد از دانش‌آموزان مقطع ابتدایی، ۱۰درصد در مقطع متوسطه اول و ۲۰درصد در مقطع متوسطه دوم، برای سال تحصیلی گذشته ثبت‌نام نکردند.
مطابق این گزارش نرخ ترک تحصیلی در متوسطه اول نیز در سال تحصیلی ۱۳۹۵-۱۳۹۶ عدد ۴.۱۱درصد بوده که به‌مرور به ۵.۴۷درصد رسیده و سیری صعودی را ثبت کرده است. در سال تحصیلی ۹۸-۹۹ نرخ ترک تحصیل دوره متوسطه دوم هم مجموعاً رقم ۳.۶۷درصد بوده که در سال بعدی به رقم ۲.۵ درصد تنزل یافته است. این موضوع در سال تحصیلی بعدی نیز ادامه داشته و نرخ ترک تحصیل به رقم ۲.۳۲ درصد کاهش یافت. از سوی دیگر اما در سال تحصیلی گذشته نرخ ترک تحصیل به میزان ۴.۰۴ افزایش یافت که تقریباً رشدی ۲ برابری را نسبت به سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۴۰۱ تجربه کرده است.
از میان جمعیت ۳ میلیون و ۵۵۲ هزارنفری دانش‌آموز مقطع ۱۵ تا ۱۷ سال، سال گذشته ۲ میلیون و ۸۴۶ هزار نفرشان در مقطع متوسطه دوم ثبت‌نام کردند و مابقی که اختلافی بیش از ۷۰۰ هزارنفری دارد یا ترک تحصیل کردند و یا جز آمار بازماندگان از تحصیل قرار گرفتند.
بنا به اطلاعات ارائه شده در این گزارش مجموعاً بیش از یک میلیون و ۶۳ هزار دانش‌آموز ۶ تا ۱۷ سال در سال تحصیلی گذشته یا از تحصیل بازماندند و یا ترک تحصیل کردند.
*کرمان در رتبه پنجم ترک‌تحصیلی‌ها در سال ۱۴۰۰-۱۴۰۱
بازماندگی از تحصیل و ترک تحصیل یکــی از اصلی‌ترین چالش‌های نظام آموزش‌وپرورش ایران است که در سال‌های اخیر به‌ویژه پس از همه‌گیری کووید ۱۹ و غیرحضوری شدن آموزش‌ها رشد چشمگیری داشته است. طبق آخرین آمارهای اعلامی از سوی وزارتخانه آموزش‌وپرورش در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۴۰۱هرچند تلاش‌هایی برای جذب بازماندگان و تارکان از تحصیل و کاهش آمار نسبت به سال تحصیلی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ انجام شده است، اما همچنان بیش از ۹۱۱ هزار نفر در سنین ۶ تا ۱۷ ســال از تحصیل بازمانده‌اند و ۲۷۹ هزار دانش‌آموز نیز ترک تحصیل کرده‌اند. علی‌رغم اینکه در این گزارش مرکز آمار اطلاعات استانی بازماندگان از تحصیل ارائه نشده است؛ اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که پنج استان سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی، تهران، خوزستان و آذربایجان غربی دارای بیشترین فراوانی مطلق بازماندگان از تحصیل هستند. همچنین اســتان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی، خوزستان، آذربایجان غربی و کرمان نیز به ترتیب دارای بیشترین آمار تارکان از تحصیل در سال ۱۴۰۰-۱۴۰۱ هستند. یافته‌های این گزارش نشان می‌دهد نرخ جذب بسیار ناچیز کودکان بازمانده از تحصیل در کنار تعداد بالای ترک تحصیل سالیانه سبب شده است تا روند بازماندگی از تحصیل در نظام آموزش‌وپرورش تا سال ۱۴۰۲-۱۴۰۱ روبه‌رشد باشد. از سوی دیگر متأسفانه جمعیت ترک تحصیل در دوره ابتدایی و متوسطه اول از سال تحصیلی ۱۳۹۳-۱۳۹۴ تا پارسال روبه‌افزایش نهاده است که این موضوع به تشدید روند بازماندگی از تحصیل خواهد انجامید.