در همایش ملی مقابله با سوسک حنایی خرما مطرح شد. کمبود اعتبار بهانه است، پای مدیریت می‌لنگد

در همایش ملی مقابله با سوسک حنایی خرما مطرح شد. کمبود اعتبار بهانه است، پای مدیریت می‌لنگد
کاغذوطن | سها خدیش
رئیس سازمان حفظ نباتات کشور: آفتی که سه سال در منطقه حضور دارد جدیدالورود نیست، چقدر باید آزمون‌وخطا کنیم، شیوه مدیریت اصلاً قابل‌قبول نیست.
همایش ملی مقابله با آفت سوسک حنایی سرخرطومی نخلستان‌ها در حالی با همراهی بخش خصوصی و دولتی در بم برگزار شد که ضمن انتقاد از شیوه مدیریت کنونی، راه‌اندازی نهضت مردمی و اصلاح اقدامات مورد تأکید قرار گرفت.
رئیس سازمان حفظ نباتات کشور، شکل‌گیری نهضت مردمی و ممنوعیت انتقال پاجوش را راهکار اصلی مبارزه با آفت خطرناک سوسک سرخرطومی درختان نخل دانست و گفت: برخی مواقع اعتبار برای مبارزه نیاز نیست و مدیریت حرف اصلی را می‌زند.
سوسک سرخرطومی حنایی خرما مهم‌ترین و خطرناک‌ترین آفت نخیلات محسوب می‌شود که از تیرماه سال ۱۴۰۰ در شهرستان‌های شرقی استان کرمان مشاهده و مبارزه با آن آغاز شد.
سطح زیرکشت نخیلات شهرستان‌های شرقی استان کرمان (بم، نَرماشیر، فهرج، ریگان و گُنبکی) حدود ۳۰ هزار هکتار و بیش از ۹۹ درصد نخیلات شرق از رقم مَضافتی است.
اقتصاد مردم شرق استان کرمان وابسته به خرماست و همچنین باغ‌شهر جهانی بم، بدون شک مهم‌ترین قطب تولیدکننده خرمای مضافتی و مرغوب در کشور به شمار می‌رود که اکنون بعد از گذشت حدود سه سال از ورود این آفت خطرناک، گسترش و شیوع آن همچنان ادامه دارد و راهکارها و پایش‌های مقابله با آفت راه به جایی نبرده‌اند.
همایش ملی سوسک سرخرطومی حنایی با حضور مسئولان کشوری و استانی در تالار پرستوی منطقه ویژه اقتصادی ارگ جدید بم برگزار شد تا بخش خصوصی و دولتی در کنار یکدیگر راهکاری برای مبارزه با این آفتی که نزدیک به ۳۴ سال در ایران و مناطق خرماخیز آن ساکن شده و اکنون باغات شرق و جنوب استان کرمان را درگیر کرده، بیابند.
وجود نهضت مردمی برای کنترل آفت
در این همایش رئیس سازمان حفظ و نباتات کشور گفت: آفت سرخرطومی حنایی خرما سال ۶۹ وارد ایران شد که امکان ریشه‌کنی کامل آن در هیچ کشوری وجود ندارد و تنها تلاش داریم تا خسارت این آفت به حد قابل‌تحمل برسد و کنترل شود.
دکتر مریم جلیلی مقدم بیان کرد: برای کنترل آفت نیز سازمان حفظ و نباتات و جهاد کشاورزی نمی‌تواند به‌تنهایی کاری انجام دهد و باید نهضت مردمی مدیریت سرخرطومی حنایی را داشته باشیم، مردم پای‌کار بیایند و از ظرفیت استان و بسیج استفاده کنیم.
او اظهارداشت: یکی از مهم‌ترین راه‌های انتقال این آفت جابه‌جایی پاجوش آلوده است و جابه‌جایی پاجوش ممنوع شده چراکه طبق الزام قانون و دستورالعمل‌ها هر گونه جابه‌جایی نهال یا پاجوش باید طبق گواهی بهداشت باشد.
رئیس سازمان حفظ و نباتات کشور افزود: نمی‌توانیم کیوسک ۲۴ساعته بین جاده‌ای برای جلوگیری و نظارت بر جابه‌جایی پاجوش‌ها بگذاریم؛ زیرا بین شهرها تنها یک راه برای تردد وجود ندارد و باید از ظرفیت راهداری‌ها و استانداری استفاده کنیم.
جلیلی عنوان کرد: باتوجه‌به قرارگرفتن در فصل سرما و کم‌شدن سرعت انتقال و شیوع این آفت مسئولان ما در جهادکشاورزی غفلت نکنند و غافلگیر نشوند، پایش مداوم و مستمر نیز انجام دهند.
بیشتر کارها نیاز به اعتبار ندارد و مدیریتی است
جلیلی مقدم اضافه کرد: اینکه گفته شده اگر اعتبار نباشد هیچ کاری نمی‌توان انجام داد درست نیست؛ زیرا بسیاری از کارها نیاز به اعتبار ندارد و مدیریتی است.
او ادامه داد: آفتی که سه سال در منطقه حضور دارد جدیدالورود نیست، چقدر باید آزمون‌وخطا کنیم، با وجود کمبود اعتبار جای بخشش و سهل‌انگاری نیست.
رئیس سازمان حفظ و نباتات کشور درعین‌حال توضیح داد: پیگیر اخذ اعتبارات برای مبارزه با آفت سرخرطومی حنایی هستیم؛ اما این شیوه مدیریت اصلاً قابل‌قبول نیست و کارشناسی که در اکیپ ردیابی می‌رود باید بداند چه کاری انجام داده یا نداده است.
وی تصریح کرد: نباید از اعتبار سرخرطومی پول غذا و حق مأموریت داده شود، این اعتبار صرفاً برای ردیابی و کنترل آفت است و ملاک ارزیابی مدیران ما نظارت، توجه و دقت در هزینه‌کرد اعتباراتی است که برای استان می‌آید.
این مسئول خاطرنشان کرد: بعد از گذشت ۲ سال از ورود آفت چرا باغدار ما از این آفت اطلاع ندارد؟ اگر باغدار پای‌کار نیاید اعتبار هر چقدر تزریق شود به جایی نمی‌رسد؛ ولی با اعتبار محدود اگر باغدار پای‌کار بیاید نتیجه بهتری می‌گیریم.
حذف باغات قدیم و جایگزینی با ارقام جدید
در ادامه مدیرکل دفتر امور میوه‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری وزارت جهاد کشاورزی گفت: در دنیا حدود ۹.۵ میلیون تُن خرما تولید می‌شود که حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار تُن از تولیدات جهانی به کشور ما اختصاص‌یافته است و اهمیت خرما فقط به‌خاطر ارزآوری و صادرات آن نیست؛ بلکه به دلیل مسائل امنیتی اهمیت ویژه‌ای دارد.
دکتر زهرا جلیلی مقدم اظهارداشت: سطح زیرکشت نخیلات کشور ما حدود ۲۸۰ هزار هکتار است که قسمت اعظم آن به استان کرمان اختصاص‌یافته و این استان بزرگ‌ترین تولیدکننده خرما در کشور به شمار می‌رود که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است .
۲۵ درصد باغات عملکرد اقتصادی پایینی دارند
مدیرکل دفتر امور میوه‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری وزارت جهاد کشاورزی عنوان کرد: در بحث اصلاح و احیای باغات عملکرد حدود ۲۵ درصد باغات ما از حد اقتصادی پایین‌تر است؛ بنابراین حذف باغات قدیمی و جایگزینی با ارقام جدید و تجاری از جمله برنامه‌های معاونت باغبانی در دست اقدام است.
جلیلی مقدم اضافه کرد: مجوز یک مرکز تولید نهال کشت بافت را در استان کرمان گرفته‌ایم که به‌زودی شاهد تولید نهال کشت بافتی هستیم و باتوجه‌به اهمیت اصالت و سلامت نهال تحت تشریفات بین‌المللی نهال را تولید و وارد بازار می‌کند.
او با اشاره به اینکه مجوز اولین پایانه صادراتی در استان کرمان صادر شده است تصریح کرد: در ۲ سال گذشته بحث شناسنامه‌دار کردن باغات خرما در معاونت باغبانی وزارت جهاد شروع شده است.
این مسئول عنوان کرد: بسیاری از کشورها استانداردهایی برای واردات محصول وضع می‌کنند که در محصول تولیدی باید قابلیت ردیابی‌کردن آن وجود داشته باشد مثل‌اینکه از کدام باغ تولید شده است.
وحدت رویه‌ای وجود ندارد
در ادامه همایش کریمی مدیرکل پدافند غیرعامل استانداری کرمان نیز گفت: در یک سال اخیر جای بخش خصوصی در کنار پدافند غیرعامل خالی بود و خوشحالیم که اکنون اتاق بازرگانی در این بحث ورود کرده است.
وی افزود: وضع ما در حال حاضر در مقابله با این آفت خوب نیست و وحدت رویه‌ای در مبارزه با این آفت نمی‌بینیم؛ زیرا هر اقدامی که انجام شده هیچ‌کدام در مقابله با این آفت مناسب نبوده و آفت سریع‌تر از راهکارها بوده است.
او خاطرنشان کرد: امنیت غذایی این بخش درگیر است و در بحث آفت‌ها، آفت کرم برگ‌خوار پاییزه و سرخرطومی حنایی بسیار بااهمیت هستند .
مدیرکل پدافند غیرعامل استانداری کرمان بیان کرد: در یک سال گذشته دستورالعمل خاص و علمی هنوز در این موضوع دیده نشده و حتی تک‌روی هم صورت‌گرفته است، به‌طوری‌که اگر در جهاد کشاورزی جنوب اتفاقی رخ دهد به مسئولان جهاد شمال اطلاع نمی‌دهند یا برعکس.
کریمی افزود: هر شخصی کُلونی تشکیل داده و هزینه می‌کند و به نتایجی می‌رسد؛ اما در اختیار یکدیگر قرار نمی‌دهند و دانشگاه‌ها هم به ما کمک نمی‌کنند؛ زیرا وحدت رویه‌ای در ما نمی‌بینند.
او عنوان کرد: اگر می‌خواهید کمک کنید روشی فراهم آورید و تحقیقات هدفمند را کنترل کنید؛ زیرا سازمان‌هایی هستند که وارد این حوزه می‌شوند و طرح ارائه می‌دهند تا پول‌هایی که از سازمان حفظ نباتات و یا جاهای دیگر وارد این حوزه می‌شود را به بهانه دستگاه‌های نجومی بگیرند.
این مسئول اضافه کرد: در استان کرمان هیچ‌کس روی هیچ دستگاهی سرمایه‌گذاری نمی‌کند و فقط محصول را خریداری می‌کنیم؛ زیرا به نسخه‌های عملیاتی نیاز داریم.
کریمی گفت: اگر سازمان حفظ نباتات کشور خودرویی برای امر پایش به شهرستان بم اختصاص دهد فرمانداری این شهرستان نیز خودرویی دیگر را اختصاص خواهد داد.
کشاورزی تجدید ساختار شود
سید مهدی طبیب‌زاده رییس اتاق بازرگانی استان کرمان نیز گفت: کشاورزی به شکل فعلی و با تغییر اقلیم و کاهش منابع آبی ، طغیان آفت‌ها ، افزایش رقابت جدی رقبا و مهم شدن بحث مانده سموم اصلا توان ادامه دادن ندارد.
وی بیان کرد: کشاورزی حتما باید تجدید ساختار شود و کشاورزی مدرن و بر مبنای بهره‌وری باشد زیرا بهره‌وری مهم و آب بسیار ارزشمند است.
طبیب‌زاده عنوان کرد:طبق محاسبه هر مترمکعب آب که از خلیج فارس وارد کرمان می‌شود حداقل یک میلیون و ۵۰ هزار ریال هزینه دارد و اگر کشوری نتواند منابع مالی کشاورزی را تامین کند کشاورزی بدین شکل معنا پیدا نخواهد کرد .
اتاق بازرگانی به کمک جهاد می‌آید
طبیب‌زاده با اشاره به وجود یک آفت که همیشه در نزدیکی ماه رمضان با آن مواجه هستیم گفت: هر سال نزدیک ماه رمضان تداخل غیرضروری در تعیین قیمت‌ها و محدودیت‌ها داریم و بخش خصوصی خودش به خوبی می‌تواند کار را انجام دهد زیرا زمانی که دخالت دولت نبود بین عرضه و تقاضا همیشه تعادل بوده است.
وی توضیح داد: اتاق بازرگانی به صورت جدی روی موضوع آفت سوسک سرخرطومی حنایی ورود کرده است و با توجه به اهمیت پایش دقیق ، سریع و وسیع به کمک سازمان جهاد کشاورزی خواهیم آمد.
هر نخل ۴۰۰ میلیون ریال ارزش تجاری دارد
رئیس اتاق بازرگانی شرق استان کرمان نیز در این همایش گفت: رقم خرمای مضافتی از رقم‌های مهم تجاری کشور برای صادرات است و جایگاه ویژه‌ای در حجم صادراتی ایران دارد که بیش از ۱۰۰ هزار تُن از این محصول سالانه صادر می‌شود و ارزآوری بسیار بالایی دارد.
حامد بدرآبادی بیان کرد: طبق گفته کارشناسان سالانه پنج مرحله پایش باید انجام گیرد که به عدد ۳۰۰ میلیاردریالی در طول یک سال می‌رسیم.
رئیس اتاق بازرگانی شرق استان کرمان اظهارداشت: هزینه‌ای که برای پایش و مبارزه و پیگیری با این آفت در سال ۱۴۰۲ اختصاص‌یافته مبلغ ۱۰ میلیارد ریال بوده است که جای تأمل و تأسف دارد .
تنها ۱۲ هزار هکتار پایش شده است
او تصریح کرد: از ۳۰ هزار هکتار سطح زیرکشت تنها ۱۲ هزار هکتار پایش شده است که همین پایش ۴۳ درصدی نیز باکیفیت و رعایت موازین و اصول و آگاهی صورت نگرفته؛ زیرا افرادی درگیر این پایش بودند که خود تجربه کافی در خصوص این آفت نداشته‌اند.
بدرآبادی تأکید کرد: بخش خصوصی پیشنهاد می‌دهد باتوجه‌به اینکه بیشترین هزینه برای مبارزه با این آفت در بحث پایش بوده و در پیشگیری کاری انجام نشده است طی برنامه پنج‌ساله‌ای، دولت و حاکمیت در سال آینده ۸۰ درصد هزینه را در بحث پایش تأمین کند و هرساله ۲۰ درصد از سهم دولت کاهش یابد .
رئیس اتاق بازرگانی شرق استان کرمان افزود: برای یک برنامه پنج‌ساله هزینه چاپ تراکت، بنر کاغذ رنگی و پیامک، تولید تیزر، انیمیشن، محتوا و استفاده از فضای مجازی برای اطلاع‌رسانی و آموزش ۵۴ میلیارد و ۲۷۰ میلیون ریال برای هر سال آموزش نیاز داریم.