دستگاه قضا پای‌کار حفاظت از منابع طبیعی؛ کمک به بیابان‌زدایی؛ حکم جایگزین حبس

دستگاه قضا پای‌کار حفاظت از منابع طبیعی؛ کمک به بیابان‌زدایی؛ حکم جایگزین حبس
رئیس کل دادگستری استان کرمان: محکومان به جای رفتن به زندان در ۱۰۰ هکتار از اراضی بیابانی شهرستان کهنوج درخت می‌کارند
کاغذوطن
سمیه خدیشی- احکام جایگزین حبس علاوه بر اینکه منجر به کاهش جمعیت زندانیان می‌شود، به بازگشت زندانیان به جامعه هم کمک زیادی می‌کند. وقتی این احکام صادره در راستای معضلات پیش روی همان منطقه باشد اثرش بیشتر به چشم می‌آید.
رئیس کل دادگستری استان کرمان به همراه جمعی از مقامات قضایی و اجرایی استان و جنوب کرمان از یک طرح بیابان‌زدایی در شهرستان کهنوج بازدید کردند که در این پروژه درختکاری مجرمان در راستای احکام صادره جایگزین حبس همکاری داشتند.
حجت الاسلام والمسلمین ابراهیم حمیدی گفت: با همکاری دادگستری شهرستان کهنوج و اداره کل منابع طبیعی جنوب استان کرمان و با صدور احکام جایگزین حبس، در ۱۰۰ هکتار از اراضی بیابانی در حاشیه شهر کهنوج درخت کاشته می‌شود.
*احکام جایگزین حبس عام‌المنفعه است
حجت الاسلام والمسلمین ابراهیم حمیدی در حاشیه بازدید از طرح بیابان‌زدایی در شهرستان کهنوج گفت: احکامی که دادگستری در صدور احکام جایگزین حبس صادر می‌کند، بنحوی است که کار‌های عام المنفعه انجام شود.
او افزود: دادگستری شهرستان کهنوج در اجرای سیاست‌های سند تحول و تعالی قوه قضاییه موفق عمل کرده که صدور احکام جایگزین حبس یکی از آنهاست.
رئیس کل دادگستری استان کرمان با بیان این مطلب که یک تفاهم نامه در جهت بیابان زدایی فی‌مابین دادگستری شهرستان کهنوج و اداره منابع طبیعی جنوب استان با همکاری معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم منعقد شده است، گفت: در اراضی بیابانی به فاصله چند کیلومتری از شهرکهنوج این طرح جنگل کاری در حال اجرا است.
او افزود: با توجه به کویری بودن منطقه و نیاز به بیابان‌زدایی، زمینه جنگل کاری در این شهرستان فراهم شده است.
*درختکاری و بیابان‌زایی به عنوان جزای جرم
حجت الاسلام والمسلمین حمیدی خاطرنشان ساخت: در شرایطی که قانون اجازه می‌دهد در برخی از احکام سبک، مجرمین بجای رفتن به زندان موظف به انجام کار‌های عام المنفعه می‌شوند که دادگستری شهرستان کهنوج برای زندانیان رای باز، زمینه درختکاری و بیابان‌زدایی را فراهم کرده است.
*100هکتار بیابان‌زدایی با کمک مجرمان
او تصریح کرد: از آنجاییکه پیش از این اداره منابع طبیعی در زمینی به مساحت یکصد هکتار اقدام به کاشت درختان بومی منطقه کرده است، پیش بینی می‌گردد درختکاری در این اراضی با همکاری دستگاه قضایی موفقیت آمیز باشد.
حجت الاسلام والمسلمین حمیدی با بیان اینکه برای اجرای طرح‌های جایگزین حبس نیاز به همکاری بیشتر قضات است ،ادامه داد: این طرح در راستای جلوگیری از روان شدن شن‌ها و پیشگیری از گرد و غبار و ریزگرد‌ها انجام شده است و امیدواریم از این تجربه نیز در شهرستان‌های کویری استان استفاده شود.
*ورود دستگاه قضا در طرح کاشت یک میلیارد درخت
مدیر کل منابع طبیعی جنوب استان کرمان با اشاره به اینکه این طرح در راستای طرح کاشت یک میلیارد درخت انجام گرفته است اظهار داشت: با توجه به اینکه برای به انجام رساندن این طرح بایستی از تمام ظرفیت‌ها از جمله ظرفیت‌های مردمی و سازمانی استفاده شود، تفاهم نامه بین اداره کل منابع طبیعی جنوب استان کرمان و و دادگستری شهرستان کهنوج انجام گرفت که بنا شد برای پیشبرد این طرح قضات در صدور احکام از یک سری احکام جایگزین حبس استفاده کنند.
قاسم رحیمی‌نیا افزود: در راستای این تفاهمنامه افراد به جای تحمل دوران حبس و زندان با اجرای یک سری احکام جایگزین به‌جای تحمل دوران حبس و زندان به کاشت و نگهداری از درختان می‌پردازد وزندانیان در بخش درختکاری و آبیاری از نهال و نگهداری از آنها در سطح ۱۰۰هکتار همکاری می‌کند.
*پروژه نمونه در استان
رحیمی‌نیا بیان داشت: در همین رابطه بعد از انعقاد تفاهم حدود ۲۰ رای حکم جایگزین حبس صادر شد.
مدیرکل منابع طبیعی جنوب استان گفت: منطقه‌ای در حوزه شهرستان کهنوج به مساحت یکصد هکتار در نظر گرفته شد ودر این طرح نظارت منابع طبیعی و ریاست دادگستری شهرستان کهنوج به عنوان دستگاه قضایی که مرتبا بازدید انجام می‌دادند، مجرمان در کاشت درختان کمک دادند.
رحیمی‌نیا اجرای این پروژه را بی‌نظیراعلام کرد و گفت: در این منطقه کهور ایرانی که گونه بومی منطقه است به عنوان نهال برای کاشت انتخاب شد، که به صورت ۱۰۰ درصدی سطح مورد نظرسبز شده است و می‌توان از این پروژه به عنوان یکی از کارهای نمونه استان نام‌برد.
با صدور مجازات جایگزین حبس، علاوه بر اینکه به خود شخص محکوم کمک می‌شود، همچنین با حبس‌نشدن به خانواده او نیزکمک می‌شود. از طرفی با انجام خدمات عمومی رایگان، منفعت حاصل از اجرای این حکم شامل جامعه نیز می‌شود. همچنین مجازات حبس تنها نگهداری مجرم در محیط بسته بوده و با کمترین بازپروری همراه است. در صورتی که در مجازات‌های جایگزین اصولا فرد مجرم در حال آموزش و حرفه‌آموزی است و می‌تواند کسب درآمد کند و در محیط بیرون از زندان حضور دارد. بنابراین از نظر اجتماعی و اقتصادی بنیان خانواده او حفظ می‌شود. در حالی که در حبس چنین آثاری متوجه مجرم نیست.
در راستای سیاست حبس‌زدایی، مجازات‌های جایگزین حبس با رعایت تناسب و سنخیت می‌تواند در راستای پیشگیری از وقوع جرم نیز موثر باشد. چراکه مجازات‌های جایگزین حبس اقداماتی هستند که بزهکاران مجازات خود را خارج از محیط زندان و در بطن اجتماع توسط نهادهای مردمی دریافت می‌کنند. همچنین یکی از شروط صدور احکام جایگزین، سنخیت جرم و مجازات جایگزین است. به عنوان مثال در جرم قطع درخت یا تصرف عدوانی منابع ملی، حکم به کاشت و نگهداری درخت صادر می‌شود. در این صورت وقوع جرم هیچ فایده‌ای برای مجرم نداشته و او نسبت به جرمی که مرتکب شده، آگاه نیست. بنابراین مجازات جایگزین، موجب تنبیه و آگاهی مجرم شده و از انجام جرم بعدی او را باز می‌دارد. یا اینکه شخص متهم پس از گرفتن گواهینامه نمی‌تواند دیگر مرتکب جرم رانندگی بدون گواهینامه شود.
انتخاب کاشت درخت و نگهداری از آن به عنوان حکم جایگزین حبس در منطقه‌ای که با رشد بیابان و افزایش ریزگردها روبروست علاوه بر اینکه تبعات زیست محیطی اجرای این حکم به منطقه باز می‌گردد، کمک زیادی به فرد مجرم در ادامه زندگی بعد از گذراندن دوران محکومیت خود در بین مردم می‌کند.
برخی زندانیان فاقد سابقه کیفری با قرارگیری در محیط زندان نه تنها اصلاح نمی‌شوند بلکه در معرض انواع آسیب‌های اجتماعی قرار می‌گیرند. از این رو اعمال ارفاقات قانونی و صدور احکام جایگزین حبس به منظور جلوگیری از ورود مجرمان غیرحرفه‌ای به زندان‌ها در سال‌های اخیر مورد توجه دستگاه قضایی قرار گرفته است.