بحران انرژی؛ نیروگاه‌های راندمان پایین همچنان در مدار. سوخت گاز مجانی در نیروگاه‌ها

بحران انرژی؛ نیروگاه‌های راندمان پایین همچنان در مدار. سوخت گاز مجانی در نیروگاه‌ها
بر اساس آنچه رییس شرکت ملی گاز ایران گفته ۳۴ درصد از گاز مصرفی در کشور مربوط به نیروگاه ها، ۳۴ درصد مربوط به صنعت ۲۵ درصد مربوط به خانگی و ۳ درصد مربوط به حمل و نقل و ۴ درصد سایرین است.
رکورد تولید گاز در کشور در حال شکسته شدن است. تولید گاز در میادین به حدود ۸۵۰ میلیون مترمکعب رسیده با این وجود ناترازی گاز حدود ۳۰۰ میلیون مترمکعب اعلام می شود. حالا وزارت نفت ناچار شده که برای تامین گاز بخش خانگی سهم سوخت نیروگاه ها را کاهش دهد و همین مساله منجر به بازگشت بی برقی و خاموشی ها به کشور شده است. اما کاهش سوخت رسانی تنها دلیل قطعی های برق نیست. چرا که آمارهای موجود نشان می دهد که راندمان نیروگاه ها در کشور خیلی پایین است. طبق اعلام وزارت نیرو، بازدهی متوسط نیروگاه‌ها بین ۳۷ تا ۳۸ درصد است. به عبارت دیگر از ۱۰۰ واحد انرژی اولیه داده شده به نیروگاه‌های حرارتی حدود ۳۸ واحد به انرژی برق تبدیل می‌شود. جدای از این در فرآیند انتقال و توزیع برق نیز حدود ۲۵ درصد هدررفت انرژی داریم.
سهم هر کدام از بخش ها از مصرف گاز چقدر است؟
توکلی رییس شرکت ملی گاز به تازگی اعلام کرده که بیشترین گاز تولیدی در طول سال به صنعت و نیروگاه ها اختصاص پیدا می کند. بر اساس آماری که اعلام کرده به طور متوسط ۳۴ درصد گاز تولیدی در کشور در نیروگاه و ۳۴ درصد در صنایع مصرف می شود. در این میان ۲۵ درصد مصرف مربوط به خانگی، ۳ درصد مربوط به حمل و نقل و ۴ درصد هم سهم سایر بخش هاست. اما در اوج فصل سرما در شبکه گاز به دلیل مصرف بالای بخش خانگی و تجاری و صنایع جز این بالانس بهم می خورد و سهم این بخش ها از مصرف گاز به حدود ۷۰ درصد می رسد.
سهم بالای گاز مجانی در تولید برق
بخش زیادی از ناترازی گاز را می توان حاصل سهم بالای مصرف سوخت در تولید برق کشور دانست که اتفاقا در سال های گذشته شرایط آن حادتر هم شده است. بر اساس آمار موجود در سال ۱۳۶۴ حدود ۳۵ درصد از برق کشور وابسته به گاز بود درحالی‌که در آن زمان در دنیا فقط ۱۴ درصد از برق به گاز وابسته بود. در آن سال ها سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران و سایر نقاط از جهان صفر درصد بود. اما در طی سال های گذشته توسعه انرژی های تجدید پذیر در جهان سرعت بالایی پیدا کرده است. هاشم اورعی کارشناس انرژی در اینباره می گوید: وابستگی به انرژی‌های تجدیدپذیر در جهان امروزه حدود ۱۴ درصد است اما در ایران همانند دهه‌های گذشته این آمار تقریبا صفر(حدود نیم درصد) است.
غفلت از انرژی های تجدید پذیر در شرایطی بوده که وابستگی تولید برق به گاز هر سال در حال بیشتر و بیشتر شده است. البته سهم گاز در تولید برق به دلیل آلایندگی پایین در سایر کشورها هم بیشتر شده است. طوری که در سال ۱۴۰۱ وابستگی به گاز در آمار جهانی، از ۱۴ درصد به ۲۳ درصد رسید. اما شرایط در ایران به شدت نگران کننده است. طوری که سهم گاز در تولید برق در سال ۱۴۰۱ ابه ۸۶ درصد و درحال‌حاضر حتی به ۹۰ درصد رسیده است.