بازسازی روی محور سابق
پس از گذشت سه سال؛بازسازی محور شهداد_نهبندان که در سیل از بین رفته بود، روی همان مسیر سابق آغاز شد
سه سال بعد از تخریب جاده شهداد-نهبندان، روز گذشته مراسم عملیات اجرایی بازسازی جاده روی همان مسیر قبلی برگزار شد. بعد از سیلاب بهار ۹۸ بود که این جاده ترانزیتی زیر آب رفت و از همان زمان به بعد مسیر شهروندانی که راهی خراسان جنوبی بودند ۱۷۵کیلومتر طولانیتر شد. ۳۰درصد از کل جاده ۲۷۵کیلومتری تخریب شده و ۲۳کیلومتر نیاز به بازسازی جدی دارد؛ از این ۲۳ کیلومتر قرارداد بازسازی ۴.۵کیلومتر آن به هزینه هر کیلومتر ۵۷میلیارد تومان با شرکت سه کاف بسته شده، هزینهای که تقریبا ۳برابر هزینه متعارف هر کیلومتر جادهسازی است.
مشاور و طراح بازسازی جاده شرکت گارنو است، شرکتی که مشاور اکثر پروژههای بزرگ شهری کرمان است. آخرین کار این شرکت سه راهی شرف آباد بود که اعضای شورای شهر کرمان آن را ناقص خواندند. طبق طرحی که گارنو آماده کرده قرار است در مسیر تجمع آبهای سیلاب که بعدها محلیها نامش را دریاچه جوان گذاشتند، خط ساحلی به ارتفاع ۲.۵ متر ایجاد شود. جاده در حالی در این نقطه ۲.۵ متر ارتفاع میگیرد که طبق گفته محلیها در سیلاب گذشته، تیرهای برق ۱۲متری منطقه تا نیمه زیر آب رفتند. موضوعی که در سخنرانی آیتاللهی موسوی، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری که در این مراسم به عنوان جانشین استاندار حاضر شده نیز تذکر داده میشود:«ارتفاعی که در طرح در نظر گرفته شده ۲.۵ متر است و من فکر میکنم اگر دوباره چنین اتفاقی بیفتد، جاده دوباره زیر آب رود.»
کسی در مناقصه شرکت نکرد
در مراسمی که برای شروع پروژه در محل این جاده برگزار شد، احسان عراقیزاده، مدیرکل راهداری و حملونقل جادهای استان کرمان تصریح کرد که این پروژه سختترین شرایط را در کشور دارد و علیرغم برگزاری مناقصه عمومی هیچ کس برای اجرایش شرکت نکرده است:«بدترین بافت خاک را اینجا دارد که بافت نمکی است؛ وقتی محکم باشد بولدوزر نمیتواند در آن کار کند و با کمی رطوبت، باتلاق میشود و بولدوزر به خاک آن فرو میرود.همچنین، اینجا بدترین آب که شوری آن دو برابر خلیجفارس است را هم داریم، گرمترین نقطۀ دنیا در فاصلۀ حدود ۱۵ کیلومتری اینجا قرار دارد و در تابستان اصلا نمیتوان کار کرد و باید در زمستان و وقت شب کار کنند».
هر کیلومتر جاده ۵۷ میلیارد
اجرای این پروژه که به زعم مدیر کل راهداری استان سختترین شرایط را در کشور دارد ۲۵۷میلیارد تومان آب میخورد؛ اعتباری بیش از سه برابر میانگین یک پروژه راهسازی در کشور که باعث تعجب معاون استاندار هم میشود. موسوی در سخنرانیاش که از لحاظ ترتیب سخنرانان، آخرین نفر قبل از رئیس سازمان راهداری کشور است، در این رابطه خطاب به عراقیزاده میگوید:«عدد ۲۵۷میلیارد برای کل مسیر است یا برای ۴.۵کیلومتر؟ اگر برای صرفا ۴.۵کیلومتر باشد کیلومتری ۵۷میلیارد درمیآید! البته من نمیدانم شاید مشخصات پروژه طوری است که باید این عدد باشد .» این عدد البته بعد از سخنرانی داریوش امانی، رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای مم معاون وزیر راه بزرگتر هم جلوه میکند.
امانی دهمین و آخرین سخنران این مراسم است که بعد از امامان جمعه کرمان و نهبندان، زاهدی، پورابراهیمی و نخعی، نمایندگان مجلس از کرمان و خراسان جنوبی ، مدیرکل راه و شهرسازی، فرمانده انتظامی استان و سایر سخنرانان جلسه توسط مجری به جایگاه خوانده میشود. فردی که سخنرانیاش را با این جمله طنزآغاز میکند که این مراسم از نظر تعداد سخنران بیش از آنکه شبیه به کلنگزنی باشد شبیه یک سمینار است. ابتدای سخنرانی معاون وزیر در خصوص هزینههای راه سازی در کشور است تا پاسخی به خواسته نمایندگان در خصوص دوبانده کردن جاده کرمان ـ راور ـ دیهوک دهد و همچنین التهاب ایجاد شده بعد از سخنرانی سردار ناظری که کرمان را در ۵ رتبه نخست فوتیهای تصادفات رانندگی میداند، کاهش دهد. به گفته امانی سالانه ۱۶۵ هزار میلیارد تومان فقط برای نگهداری راههای کشور اعتبار نیاز است؛ این در حالی است که کل اعتبار این سازمان ۱۴هزار میلیارد تومان بوده است. در متن این سخنرانی هزینههای ابعاد مختلف راهسازی در کشور به تفکیک قید میشود که قیاس این رقم با هزینه ایجاد این پروژه حکایت از اختلاف سه برابری است. او در سخنرانی خود در خصوص هزینههای مختلف راه سازی میگوید: «یک کیلومتر راه ۲.۵میلیارد تومان برای روکشسازیاش هزینه میبرد.
یک خط کشی ساده کیلومتری ۱۲ میلیون تومان، جاده سازی اتوبان بالای ۲۰میلیارد و یک کیلومتر راه اصلی ۱۵میلیارد هزینه میبرد و قیر بالای ۱۴میلیون تومان است. شرایط سخت است و ۲۲۱ کیلومتر راه در کشور داریم که بین ۴تا۶درصد قیمت روز جاده برای نگهداریش اعتبار نیاز است.»
قیاس هزینه ۱۵میلیاردی هر کیلومتر راه اصلی با هزینه ۵۷میلیاردی این پروژه حکایت از اختلاف قیمتی سه برابری دارد. با این حال در این مراسم نه به چرایی این اختلاف هزینه پاسخ روشنی داده میشود و نه اشکالات فنی در خصوص ارتفاع در نظر گرفته شده در مسیر سیلاب و احتمال تخریب دوباره این جاده. پروسهای مشابه همان رویهای که سالها قبل طی شد و جاده شهداد- نهبندان بدون مشاور توسط جهاد نصر ساخته شد و با یک سیلاب ۳۰ درصد جاده تخریب شد.