روزهای سخت زنان نان‌آور خانواده

روزهای سخت زنان  نان‌آور خانواده

به گفته مسئولان استان کرمان، آمار زنان سرپرست خانوار در این استان بالاست.

کار، واژه ای سه حرفی که تمامی اقشار جامعه نیازمند آن هستند تا نیازهایشان را رفع کنند و زندگی را دلچسب. فرآیندی که در برابرش حقوق و مزایا دریافت می کنند. این روزها با وجود مشکلات اقتصادی که جامعه ایرانی درگیر آن است نیازها نیز گسترده تر شده و کار لازمه ی زندگی زنان و مردان است. اما زنان کرمانی بیشتر از مردان با مشکل بیکاری دست و پنجه نرم می کنند و ۵۰ درصد زنان سرپرست خانوار در این استان با مشکل نداشتن شغل مواجه هستند.

زنانی که نان آور خانواده اند

با وجود اینکه در سال های اخیر شاهد تغییرات اجتماعی و فرهنگی در استان بودیم اما همچنان طیف وسیعی از جامعه، مردان را نان آور خانواده می‌دانند و همین مسأله سبب شده تا زنان از سوی کارفرمایان جدی گرفته نشوند و درخواست کار اکثر آنها یا رد شود و یا با حقوق و مزایای پایینی به کار گرفته شوند. البته مسئولان اداره کار معمولا خود را در این باب مقصر نمی دانند و می گویند این یک قرارداد توافقی است در حالی که اغلب این زنان نان آور خانواده هستند و مجبورند با دشواری بسیاری تن به کارهای سخت دهند و یا مدت زمان زیادی را صرف گشتن به دنبال کار کنند و آخر کار دست از پا درازتر با ناامیدی راهی را به دنبال کسب درآمد بجویند. امکان بیکار ماندن برای برخی از زنان وجود ندارد. اکثرا شاهد زنانی هستیم که فارغ التحصیل دانشگاه‌اند و به دنبال شغلی مرتبط با تخصص خود می گردند. زنانی که مجبور هستند موانع زیادی را رد کنند تا در شمار شاغلان رسمی بیایند که این مسأله یک آسیب جدی است. مسئولان استان کرمان چندی قبل خبر از این داده اند که آمار زنان سرپرست خانوار در این استان بالاست و این مساله بیانگر این است که این زنان خود نان آور خانه هستند و برای گذران امورات‌شان مجبور هستند کار کنند نه برای سرگرمی، هر چند دیگر کار کردن زنانی که دارای سرپرست هستند هم از سر تفنن نیست زیرا مشکلات اقتصادی انقدر بر گرده خانواده ها فشار آورده که چاره ای جز کار کردن زن و مرد در کنار هم نیست.

مشاغل غیررسمی/ وضعیت نامناسب زنان در پهناورترین استان کشور

بسیاری از زنان در کارهای غیر رسمی مشغول به کار می شوند که قطعا بسیاری از حق و حقوق شان پایمال می شود و از حقوق یک فرد شاغل طبق قوانین وزارت کار کشور بهره مند نمی شوند هر چند این زنان کار کردن را تفننی نمی دانند بلکه این مبحث برایشان حیاتی است. مشاغل غیررسمی یعنی شغل هایی که در سامانه وزارت کار یا تامین اجتماعی ثبت نمی شوند و قطعا استخدام رسمی یک فرد برابر با پرداخت حق بیمه، مالیات و … است. از طرف دیگر یک فرد استخدام شده باید حداقل حقوق را حتما دریافت کند. متاسفانه برخی کارفرمایان وقتی می‌خواهند زنی را استخدام کنند حقوق کمتری نسبت به مردان به او می پردازند و همین چیزها باعث می شود تا هرروز شاهد زنانی باشیم که در مشاغل غیررسمی مشغول به کار هستند. البته تعداد زنانی که در منزل نیز کار می کنند زیاد شده ولی این قشر نیز از داشتن مزایای اداره کار بی بهره هستند. این مساله نشان می دهد وضعیت زنان در پهناورترین استان کشور مناسب نیست و زنان هنوز نتوانسته اند جایگاه خود را پیدا کنند.

وجود خلاء های قانونی برای زنان بدسرپرست

مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری کرمان می‌گوید: با توجه به بالا بودن آمار زنان بدسرپرست استان که زیر ۴۰ سال سن دارند و همچنین وجود خلاء‌های قانونی نمی توانند تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی قرار بگیرند که این مساله باعث ایجاد مشکلاتی در جامعه شده است.

فاطمه السادات حسینی افزود: آمارها نشان می دهد حدود۹۰۰ هزار نفر از زنان در بخش شهری و ۷۰۰ هزار نفر در روستاهای استان ساکن هستند که نشانگر آن است این استان از لحاظ تعداد زنان جوان در رتبه هفتم کشوری قرار دارد.

وی با اشاره به اینکه تعداد زنان سرپرست خانوار نیز در استان زیاد است تاکید کرد: کرمان در این بخش نیز رتبه چهارم کشوری را به خود اختصاص داده است. اما نرخ اشتغال زنان در این استان نیز تاسف بار است به شکلی که نرخ بیکاری دختران تحصیلکرده کرمانی در کشور در رده چهاردهم قرار دارد در حالی که تحصیلات دانشگاهی زنان کرمانی نسبت به دیگر استان ها نیز بیشتر است.

این مسئول همچنین به وضعیت دخترانی که در مراکز بهزیستی نگهداری می شوند نیز اشاره می کند و می گوید این دختران بعد از رسیدن به سن ۱۸ سالگی به حال خود رها می شوند. البته زنان و دختران جنوبی این استان نیز در کنار کودکان این منطقه بیشتری آسیب ها را تحمل می کنند و آمار دخترانی که زود ترک تحصیل می کنند نیز در منطقه بالاست که البته بیشترین آمار مربوط به منطقه زهکلوت و رودبار جنوب است که دلیل اصلی این مساله نیز فاصله بین روستاها برای رسیدن به مدرسه است.

۵۰درصد زنان سرپرست خانواده کرمانی نیازمند شغل هستند

محمدجواد فدائی استاندار کرمان نیز چندی پیش در مصاحبه ای بیان کرده ۵۴ هزار و ۳۹۱ زن سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد کرمان هستند که از این حیث کرمان رتبه چهارم کشور را به خود اختصاص داده که ۵۰ درصد این بانوان نیازمند شغل هستند.

استاندار کرمان گفت: سالانه به طور متوسط ۵ هزار شغل برای زنان سرپرست خانوار در استان ایجاد می‌کنیم که باید این روند شتاب و سرعت بیشتری پیدا کند.

تعریف زن سرپرست خانوار باید عوض شود

برخی کارشناسان معتقدند توانمندسازی زنان باید در دستور کار مسئولان کشور قرار گیرد. حذف عواملی که از فعالیت های زنان جلوگیری می کند و همچنین افزایش توانایی های زنان از مواردی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند. رفع تبعیض بین زن و مرد در بازارکار نیز یکی از نکاتی است که نیازمند توجه است. البته یکی از مهم ترین مانع برای اشتغال زنان مسأله ی آموزش است.

دكتر نيره توكلی جامعه‌شناس و عضو گروه مطالعات زنان انجمن جامعه‌شناسی ايران به فرارو می گوید: وقتی از افزايش تعداد زنان سرپرست خانوار سخن به ميان می‌آيد اغلب افراد خاصی مدنظر قرار می گیرند. از جمله زنی که همسرش را از دست داده و وظیفه نگهداری فرزندانش را برعهده دارد یا زنی که مسئولیت نگهداری مادر، خواهر و برادر خود را دارد اما تا به حال دخترانی که در خانه پدری مجرد هستند و باید مسئولیت خانواده را بر دوش بکشند را جزو زنان سرپرست خانوار حساب نکرده است.

او ادامه می دهد: زنی هم که تنها زندگی می کند نیز سرپرست خانوار محسوب نمی شود. بايد تعریف زن سرپرست خانوار را گسترده‌تر دانست، از قالب تعريف كلاسيك آن خارج شد و زنانی که تنها زندگی می‌كنند را نيز در اين دسته جای داد، چرا كه آن‌ها نيز تيپی از خانوار هستند و مسئوليت آن‌را بر عهده دارند.

توکلی اضافه کرد: زنان سرپرست خانوار همان مشکلاتی را دارند که زنان بیوه یا مطلقه دارند با این تفاوت که این زنان با محدودیت های مالی بیشتری بر سر راه خود دارند. البته در این بحث هم بستگی دارد زنان عضو کدام طبقه اجتماعی باشند زیرا بحران در زنان سرپرست خانوار طبقات پایین اجتماع حادتر است. آن‌چه در اين سال‌ها شاهد آن بوده‌ايم افزايش تعداد دختران ازدواج‌نكرده‌ای است كه عهده‌دار اعضای خانواده خود هستند. همچنين بايد به اين نكته توجه كرد كه گاهی سرپرستی خانوار شکلی رسمی ندارد و ممكن است به شمار نيايد (مانند دخترانی كه ازدواج كرده‌اند اما عهده‌دار خانواده خود نيز هستند)، اما در سطح جامعه ديده می‌شود. به طور کلی بايد چتر بيمه و انواع حمايت‌های اقتصادی و فرهنگی از زنان سرپرست خانوار بشود تا شاهد بروز آسيب‌های اجتماعی در اين خانوارها نباشيم.