بار اصلاح الگوی کشت رویدوش کشاورزان عمده
استاندار کرمان: دو گروه فعالان بخش کشاورزی و بنگاههای دولتی و شبه دولتی برای تغییر الگوی کشت در جنوب کرمان پای کار بیایند، بعضی از این بخشها فقط به اجاره دادن زمین میپردازند
گزارش / سمیه خدیشی
جلسهای تحت عنوان هماندیشی در رابطه با الگوی کشت جنوب کرمان در حضور استاندار و مسئولان متولی بخش کشاورزیجنوب کرمان و جمع فعالان این بخش برگزار شد .
مصوبه الگوی کشت محصولات کشاورزی که دولت سیزدهم در سال زراعی پیش رو نگاه ویژهای به آن دارد در سال ۸۸ توسط مجلس شورایاسلامی به وزارت جهاد کشاورزی ابلاغ شد اما طی این سالها این وزارتخانه نتوانست آن را عملیاتی کند. تا جای که محمدرضا اسکندری وزیر اسبق جهاد کشاورزی چندی قبل با انتقاد از تاخیر طولانی مدت در تصویب الگوی کشت محصولات کشاورزی گفت: لایحه الگوی کشت سال ۸۸ به دولت رفته اما همچنان در دولت مانده و هنوز به مجلس نیز راه نیافته است. باید از مسئولان سوال کرد چرا پس از این همه مدت، این لایحه بی سرانجام مانده است.
دولت برای تامین امنیت غذایی پایدار در کشور که طبق گفته رییس جمهور مهمترین ماموریت وزارت جهاد کشاورزی است اجرای این طرح را ضرورت میداند.
اولویت الگوی کشت با محصولات اساسی
وزارت جهاد کشاورزی هم یکی از مهمترین برنامههای خود برای توسعه کشاورزی در کشور و کاهش واردات را اصلاح الگوی کشت در اراضی کشاورزی میداند و اجرای این طرح را با اولویت در کالاهای اساسی و محصولات استراتژیک چون غلات و دانه های روغنی قرار داده است.
در الگوی کشت قرار است که سطح و تولید هر محصول مشخص شود و در واقع کشاورز به سمت کشت مورد نظر هدایت شود تا دیگر تجربهای که در برخی سالها با فراوانی محصولاتی مثل سیبزمینی ، پیاز و گوجه فرنگی رو به رو میشدیم و در همان برهه از زمان با کمبود محصول دیگری مواجه میشدیم اتفاق نیافتد.
نقش مهم جنوب کرمان در الگوی کشت
تولیدات کشاورزی جنوب کرمان نقش تعیین کننده و ویژه ای در بازار کشور دارند و به گفته معاون امور باغبانی وزیر جهاد کشاورزی تولیدات کشاورزی این منطقه توانسته است در زمانهایی کشور را نجات دهد. این نشان از سهم جنوب کرمان در برنامه ریزیهای انجام گرفته در طرح الگوی کشت دارد. گاهی افزایش بی سابقه سطح کشت یک محصول دولت را مجبور به خرید توافقی آن محصول میکند و گاهی هم تولید این منطقه معادلات بازار کل کشور را بهم میزند. همه این موارد نگاه ویژه به حوزه کشاورزی جنوب کرمان را میطلبد. این نگاه با برگزاری جلسه چند ساعته آن هم در زمانی که کشاورزان منطقه سازوکار کشت جدید را پیاده کردهاند و بعضا کشت هم انجام شده است منافات دارد.
نشست هم اندیشی الگوی کشت، بعد از کشت
استاندار کرمان در نشست هماندیشی در جمع فعالان بخش کشاورزی جنوب کرمان از پیش بینی سطح کشت پیاز جنوب کرمان در سال زراعی جاری که بیش از ۳ برابر سطح ابلاغی پیشبینی شده است ابراز نگرانی کرد.
اگر چه این نگرانی به جا اما دیر هنگام است با نگاه به سطح ابلاغی سال گذشته در برابر کشت واقعی انجام شده، نشان میدهد که در سال زراعی گذشته سطح ابلاغ کشت پیاز 6 هزار هکتار و کشت انجام گرفته با افزایش 4 برابری حدود ۲۴ هزار هکتار بود و این افزایش سطح کشت در سال جدید قابل پیشبینی بود.
اجرای الگوی کشت یک شبه نیست
محمد مهدی فداکار خطاب به تولیدکنندگان بخش حوزه کشاورزی اجرای برنامه الگوی کشت را یک شبه نمیداند و میگوید: این تغییر در کنار خود تغییر در فرهنگ و نگاه اجتماعی را به دنبال دارد و شما فعالان وتولید کنندگان بخش کشاورزی باید همراه شوید و نظر موافق داشته باشید تا کار پیش برود و بعد از اقناع جمع با طی یک افق چند ساله میتوان به هدف رسید.
او در جمع فعالان حوزه کشاورزی گفت: شما به عنوان عقلای این بخش باید پای کار بیایید و جلوی این کار را بگیرید.
بزرگان کشاورزی جور تغییر کشت را بکشند
شما کشاورزان پیشرو که بزرگان این بخش هستید باید بزرگی کنید و در رابطه با تغییر الگوی کشت پای کار بیایید هرچند که امسال ضرر کنید. فداکار ادامه داد: گروه دوم که باید در کنار کشاورزان پیشرو پای کار باشند بخشهای دولتی و شبه دولتی هستند که املاک و زمینهای خوبی دارند مثل کشت و صنعت، دانشگاه جیرفت و غیره که این گروه بعضا از املاک خود برای اجاره دادن استفاده میکنند.
استاندار کرمان با بیان اینکه نمیتوان محصولی را حذف کرد اما باید کشت کنترل شوند اظهار کرد: این دو گروه کشاورزان پیشرو و بنگاههای دولتی و شبه دولتی بخش کشاورزی باید پای کار بیایند تا قدمی در تغییر الگوی کشت برداشته شود.
او در بخش از سخنان خود به خرید تضمینی محصولات در کشت قراردادی اشاره کرد و گفت: با حذف ارز ترجیحی قیمت محصولاتی مثل کلزا خوب شده و ارزش کاشت آن بیشتر میشود باید به کشاورزی تنوع بدهیم و با پای کار آمدن بانک کشاورزی و بیمه محصولات کشاورزی ریسک تولید محصولات را کم کنیم و حتی جایی که نیاز باشد بیمه محصولات کشاورزی قوانین و تعرفهای خاص و مختص این منطقه ارائه بدهد.
ترغیب کشاورزان با سیاستهای تشویقی دولت
فداکار سیاست های تشویقی دولت را در اجرای الگوی کشت لازم دانست و گفت: الگوی کشت باید با سیاستهای تشویقی دولت مثل حذف حق بیمه محصولات کشاورزی از کشاورزانی که در طرحالگوی کشت و کشاورزی قراردادی شرکت کردهاند به اجرا در آورد.
در جنوب کرمان هم همزمان با بقیه کشور الگوی کشت ابلاغ شد هرچند از ابلاغ به تنهایی کاری بر نمیآید و زمانی که کشاورز برنامهریزی کشت را انجام داده و حتی در برخی مناطق جنوبکرمان کشت پیاز انجام شده است و این ابلاغ کاری از اجرای الگوی کشت پیش نمی برد. و البتهآنچه مشخص است دولت الگوی کشت ررا در کشاورزی قراردادی محصولات اساسی مثل غلات و دانه های روغنی دنبال میکندو با این جلسه دیرهنگام برنامه ریزی برای کشت گندم و کلزا در جنوب کرمان دارد.
نگاه به صادرات در کنار کشاورزی قراردادی
كشاورزان در تغيير الگوي كشت مقاومت به خرج ميدهند، و پیشنهاد محصول جایگزین و جدید را که ارزش اقتصادی پایینتری دارد و یا از بازار آن مطمئن نیستند را سخت قبول میکنند که لازم است برای همراه کردن کشاورزان، حمایتهای دولتی در این جا پر رنگ تر عمل کند و در کنار وعده کاهش بهای آب مصرفی، از طریق تقبل حق بیمه محصولات کشاورزی و خرید تضمینی کشاورز را راضی نگه دارند.
آنچه مسلم است تا اجرایی شدن الگوی کشت و رسیدن به اهداف وزارت جهاد کشاورزی در تغییر کشت براساس نیاز و بهره وری فاصله بسیار است و دولت در کنار خرید تضمینی محصولات اساسی و استراتژیک در قالب کشاورزی قراردادی به دنبال اهداف قابل دسترستر خود است که بایست در کنار اجرای کشاورزی قراردادی در پی معرفی بازارهای هدف داخلی و خارجی و فراهم کردن زیرساختهای صادراتی باشد تا شاهد انباشت مازاد تولید یک محصول و یا تحمیل خرید توافقی بر دوش خود نباشد و حلقه مفقوده صادرات در غفلت چندین ساله از الگوی کشت گره کار را میگشاید.