دست رد گندمکاران به طرح کشت قراردادی
گزارش| سمیه خدیشی
رئیس جهاد کشاورزی جنوب کرمان: دولت نتوانست طبق وعده اعتبار مربوط به بذر و کود طرح کشت قراردادی را به موقع تامین کند. کشاورزان نه در جنوب کرمان بلکه در کل کشور پای قرارداد نیامدهاند.
دولت برای خودکفایی گندم با هدف تامین امنیت غذایی با فاکتورهای مختلفی پای کار آمد. گزینههایی مانند خرید تضمینی و کشت قراردادی.
کشت قراردادی اولویت وزارت جهاد کشاورزی است. این گفته وزیر جهاد نشان از نگاه ویژه وزارت جهاد کشاورزی به این طرح است. گندم محصول استراتژیک و مورد هدف اصلی این کشت است، دولت عزم خود را جزم کرده تا در تولید این محصول مهم و موثر در امنیت غذایی به خودکفایی پایدار برسد و به دنبال آن انگیزه کشاورزان را برای کشت این محصول بالا ببرد.
*سیاستهای تشویقی و تنبیهی برای کشت گندم
در همین رابطه نرخ خرید تضمینی گندم را تا ۵۸ درصد افزایش داد و همین طور طرح الگوی کشت را با همین هدف به استانها ابلاغ کرد.
سوی مقابل همه این اهداف، کشاورزان قراردارند، وزارت جهاد با ابزارهای تشویقی و تنبیهی سعی کرد کشاورزان را به قرارداد کشت متمایل کند.
*خرید تضمینی گندم
جواد ساداتینژاد، وزیر جهاد کشاورزی، قبل از شروع فصل کشت در ابتدای شهریورماه گفت: تلاش ما این است که با برنامهریزی انجام شده،کشاورزان بتوانند بر اساس الگوی کشت حرکت کنند و برای حمایت از طرح الگوی کشت قیمت خرید تضمینی را هم پیش از شروع فصل کشت ابلاغ خواهیم کرد، تا کشاورزان بتوانند طبق آن برای کشت برنامهریزی کنند.
هرچند که وزارت جهاد کشاورزی نتوانست طبق برنامه ریزی پیش برود و ابلاغ برنامه الگوی کشت به استانها و همین طور نرخ خرید تضمینی با تاخیر زیادی انجام گرفت.
*بخشودگی بخشی از آب بهای مصرفی
وزیر جهاد از دیگر سیاستهای تشویقی در خصوص حمایت از الگوی کشت، پیشنهاد بخشودگی آب بهای مصرفی را ارائه داد و عنوان کرد که با همراهی وزارت نیرو این طرح ابلاغ خواهد شد و کشاورزانی که الگوی کشت را رعایت کنند از بخشودگی بخشی از آب بها برخوردار میشوند.
استفاده از این ابزارها را همگی راهی برای تقویت کشت محصولات اساسی و جلوگیری از کشت محصولات جالیزی و آب بر میدانند که در نظر دارند، در کنار بخشودگی آب بها، با وضع عوارض صادراتی روی این محصولات علاوه بر تعادل در بازار داخلی مانع کشت محصولات آب بر شوند.
تقریبا سه ماه از شروع فصل کشت گذشته است چقدر به اهداف کشت قراردادی دست یافتیم، آیا دولت توانست زارعین کشت گندم را پای قرارداد بکشاند؟
*کشت قراردادی با اهداف بزرگ
سال گذشته کشت قراردادی گندم به صورت محدود ترو پایلوت در هفت استان کشور اجرا شد و با تجربهای سال قبل وزارت جهاد در اجرای این طرح، سال جدید را با خیز بلندتری وبا هدف اجرای نامحدود در ۳۲ استان، طرح کشت قراردادی را شروع کرد. محدودیتی برای سطح و تعداد قرارداد کشت وجود نداشت.
ازسیاستهای حمایتی و تشویقی دولت در کشت قراردادی، تامین کودهای پایه تا ۵۰ درصد قیمت تمام شده یارانهای برای گندم کاران و تخفیف ۲۰درصدی در مبلغ حق بیمه و قیمت خرید تضمینی گندم است.
* عدم تامین به موقع اعتبار مالی بذر و کود
اما آنطور که رییس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان میگوید: هیچکدام از این مشوقها گندمکاران را پای قرارداد نکشاند.
احمد احمدپور با بیان اینکه گندمکاران در جنوب کرمان تمایلی به کشت قراردادی نشان ندادند و از این طرح استقبال نکردند گفت: در منطقه جنوب کرمان حدود ۳۹ هزار هکتار کشت گندم انجام گرفته است و کشاورزان نه در جنوب کرمان بلکه در کل کشور پای قرارداد کشت نیامدهاند.
او با اشاره به اینکه در جنوب کرمان فقط ۲۶ قرارداد منعقد شده است افزود: متاسفانه دولت نتوانست طبق وعده اعتبار مربوط به بذر و کود این طرح را به موقع تامین کند.
احمدپور به سفر اخیر معاون وزیر جهاد کشاورزی به جنوب کرمان اشاره کرد و گفت: در یک سری از منابع کود فسفاته کمبود داشتیم و قرار شد که معاون وزیر این منابع را تامین کنند و در راستای تشویق بیشتر کشاورزان به انعقاد قرارداد معاون زراعت وزیر اعلام کرد که به کشاورزانی که در طرح کشت قراردادی شرکت کنند مبلغی هم در هزینه حمل محصول گندم کمک میکنند.
لطفی یکی از کشاورزان گندمکار جیرفت است که تمایلی به انعقاد قرارداد کشت ندارد. او میگوید سال گذشته دولت نتوانسته تعهدات خود را به موقع انجام دهدو کشاورزانی که در طرح قرارداد کشت شرکت کردهاند هنوز درگیر تعهدات انجام نگرفته آن هستند.
او که از مشکلات تهیه بذر کشت امسال خود گلایه داشت اظهار کرد: دولت نتوانسته بذر و کود کشت امسال را تامین کند و امسال که گندم ما کشت شده و طبق وعده باید بذر و کود این کشت مهیا میشد اما در تامین کود این کشت ناتوان است و وقتی با دشواری بذر و کود را تهیه میکنم دلیل برای قرارداد کشت نمیبینم.
*تغییراتی برای جلب نظر کشاورزان
مجریان کشت قراردادی گندم که در ترغیب کشاورزان به این طرح ناموفق بودهاند حالا با تغییراتی اندک در این طرح سعی به جلب نظر کشاورزان دارند.
در شیوهنامه جدید، با حذف اعتبارسنجی و عدم مراجعه حضوری به بانک عامل، کشاورزان میتوانند پس از ورود به سامانه اختصاصی کشت قراردادی شرکت بازرگانی دولتی ایران، مراحل ثبتنام و امضای الکترونیکی قرارداد خود را با ادارهکل غله و خدمات بازرگانی انجام داده و در ادامه با چاپ قرارداد جهت اخذ کود و سایر تسهیلات به مراکز خدمات و حمایتی محل سکونت خود مراجعه کنند.
کشاورزان هم چنان ۱۰۰ درصد بهای کود ازته و ۵۰ درصد بهای کود فسفاته و کود پتاسه به صورت نقد میپردازند و مابقی تسهیلات از بهای گندم تحویلی کشاورز در فصل خرید کسر و تسویه خواهد شد.
و برای ایجاد رضایت و بهرهوری کشاورزان به ازای هر تن محصول گندم تحویلی به مراکز خرید ۱۰۰ هزار تومان به عنوان کرایه حمل به آنها تعلق میگیرد.
علیرغم اینکه طرح کشت قراردادی از اولویتهای دولت بود تا کنون نتوانست نظر زارعان گندم را به انعقاد قرارداد جلب کند و این انتظار میرود که متولیان مربوطه با تعیین نرخ تضمینی توافقی مورد پسند کشاورزان در رقابت با دلالان در خرید این محصول گوی سبقت را بربایند.
مجریان کشت قراردادی گندم که در ترغیب کشاورزان به این طرح ناموفق بودهاند حالا با تغییراتی اندک در این طرح سعی به جلب نظر کشاورزان دارند.