تالاب جازموریان خشک شده و این حوضه آبریز ماه‌ها بدون آب مانده است. تالابی که بیابان شد

تالاب جازموریان خشک شده و این حوضه آبریز ماه‌ها بدون آب مانده است. تالابی که بیابان شد
گزارش | مهر
باتلاق جازموریان در جنوب کرمان ماه‌هاست بی‌آب مانده و بستر این حوضه آبریز به بیابانی بی‌آب‌وعلف تبدیل شده است.
جازموریان در جنوب استان کرمان قرار گرفته است و بزرگ‌ترین حوضه آبریز در استان کرمان محسوب می‌شود، این باتلاق بین دو استان کرمان و سیستان و بلوچستان قرار دارد که در گذشته از بمپور در سیستان و بلوچستان و هلیل‌رود در استان کرمان تغذیه می‌شده است.
اما ماه‌هاست از این دو رودخانه آبی به سمت جازموریان جاری نشده است، بستر باتلاق جازموریان به‌کلی خشکیده است و به بیابانی تبدیل شده که در آن شترهای عشایر چرا می‌کنند.
هیچ آبی در جازموریان وجود ندارد
۳۵ هزار و ۳۹۰ کیلومترمربع وسعت این باتلاق است که در این وسعت هم اکنون حتی یک مترمربع نیز آب وجود ندارد.
خشکسالی بی‌سابقه در استان کرمان و سیستان و بلوچستان موجب شده در اکثر شهرستان‌های جنوبی استان که هر سال یک یا دو سیلاب را تجربه می‌کردند در سال آبی جاری حتی ۱۰ میلیمتر نیز بارندگی روی ندهد.
این مسئله موجب شده بسیاری از گونه‌های جانوری و گیاهی نیز از بین بروند و نمی‌توان دور نمایی برای باتلاق جازموریان در نظر گرفت.
هر چند که قرار بود از طرح‌های احیای سایر حوضه‌های آبریز از جمله دریاچه ارومیه برای احیای باتلاق استفاده شود؛ اما عملاً دیگر حوضه‌های آبریز نیز روزگار بهتری ندارند.
در باتلاق جازموریان هیچ کار عملی برای احیا صورت نگرفته است و تنها طرح‌های مطالعاتی بی‌ثمری انجام شد که هیچ‌گاه به مرحله ایده برای عملیاتی‌شدن نیز نرسیدند.
یکی از مهم‌ترین عواملی که موجب خشکیده شدن این باتلاق شده است سدسازی بر روی هلیل‌رود در جیرفت و بمپور در استان سیستان و بلوچستان است.
آبی برای حق آبه نیست
عدم رهاسازی حق آبه این باتلاق در حالی روی می‌دهد که به دلیل فاصله زیاد سدها تا باتلاق و خشک‌شدن بستر رودخانه‌ها حتی در صورت رهاسازی حق آبه آب جذب زمین می‌شود و به باتلاق نمی‌رسد.
از سوی دیگر برداشت‌های بی‌رویه آب از سفره‌های آب زیر زمینی در اطراف باتلاق موجب شده سطح آب در دشت‌های اطراف این باتلاق نیز به‌شدت کاهش یابد و همین امروز در شهرستان‌های جنوبی کرمان و در روستاهای اطراف باتلاق موجب ترک‌خوردگی‌های بزرگ زمین شده است بطوریکه برخی از خانه‌های مردم نیز دیگر قابل‌سکونت نیستند.
همچنین ساخت‌وسازهای کوچک آبخیزداری بر روی رودخانه‌ها فصلی در اطراف باتلاق نیز مزید بر علت شده است و هیچ آبی از این رودخانه‌ها نیز وارد باتلاق نمی‌شود و سطح رطوبت منطقه به پایین‌ترین سطح خود رسیده است.
مشکل دیگر عدم بارندگی در جنوب کرمان است، بطوریکه در بسیاری از شهرستان‌های اطراف باتلاق حتی یک میلیمتر باران نیز بر زمین نباریده است.
تغییرات اقلیمی گسترده
مریم سلاجقه، کارشناس هواشناسی استان کرمان در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: در کنار عدم بارندگی و کاهش شدید نزولات آسمانی که نسبت به سال گذشته کمتر نیز شده است تغییرات اقلیمی مشکلات بسیاری را برای محیط‌زیست ایجاد کرده است.
او عنوان کرد: شاهد افزایش دما در منطقه نیز هستیم بطوریکه در صورت بارندگی نیز آب‌های موجب تبخیر می‌شوند.
وی گفت: طی سال‌های گذشته شاهد سیلاب در جنوب کرمان بودیم؛ اما در سال گذشته عملاً سیلاب در این مناطق روی نداده است درگذشته همین سیلاب‌ها در جازموریان جمع می‌شود و عامل اصلی آبگیری بود.
وضعیت جازموریان به حدی نامطلوب شده است که حالا ۲۵ درصد از ریزگردهای ایران را ناشی از بستر این باتلاق می‌دانند و در صورت ادامه این وضعیت استان‌های کرمان، سیستان و بلوچستان و هرمزگان بیشتر درگیر ریزگردها خواهند شد.