بعد از پسته کشت‌های گلخانه‌ای استان هم به بن‌بست خورد. گلخانه‌های استان سنتی و غیراستاندارد. حمید فیضی، طراح و سازنده گلخانه‌های تمام هوشمند: گلخانه‌های استان کرمان قابل‌اصلاح نیستند و امکان تولید محصول سالم را ندارند

بعد از پسته کشت‌های گلخانه‌ای استان هم به بن‌بست خورد. گلخانه‌های استان سنتی و غیراستاندارد. حمید فیضی، طراح و سازنده گلخانه‌های تمام هوشمند: گلخانه‌های استان کرمان قابل‌اصلاح نیستند و امکان تولید محصول سالم را ندارند
گزارش| مرضیه قاضی‌زاده
استان کرمان رتبه دوم سطح زیر کشت و رتبه سوم تولید محصولات گلخانه‌ای را در کشور دارد. این جایگاه‌ها از سال‌ها قبل برنامه‌ریزی شده بود چرا که پسته به بن‌بست خورده بود. محسن جلال‌پور رئیس اسبق اتاق بازرگانی کرمان و ایران معتقد بود استان با تو جو به وضعیت آبی و موقعیت ایران در تولید باید از اتکا به محصول پسته جدا شود. راهکار او محصولات گلخانه‌ای بود. اتاق کرمان پیش‌بینی کرده که محصولات گلخانه‌ای در حداقل ۳ دهه آینده صادراتی برابر ۱.۵ میلیارد دلار داشته و جایگزین پسته شوند. کرمان حالا جز استان‌ها تراز در زمینه کشت گلخانه‌ای است؛ اما حمید فیضی، مدیرعامل شرکت کشاورزی و بازرگانی فرکان و طراح و سازنده گلخانه‌های تمام هوشمند معتقد است گلخانه‌های استان کرمان عموماً در رده گلخانه‌های سنتی غیراستاندارد و فاقد بهره‌وری طبقه‌بندی می‌شوند و اصلاً قابل‌اصلاح نیستند. مشکل اینجاست که در گلخانه‌های سنتی امکان تولید محصول سالم وجود ندارد و این آینده صادراتی که اتاق بازرگانی دیده را دچار چالش می‌کند.
پسته‌ای که محصول اول صادراتی ما بود در دهه اول قرن جدید حتی در رتبه‌های دوم و سوم نیست. اینکه استان باید از اتکا به محصول پسته جدا شود موضوعی است که سال‌ها قبل محسن جلال‌پور رئیس اسبق اتاق بازرگانی کرمان و ایران نسبت به آن تأکید کرده بود.
بنا به اعلام علی باقری، رئیس سازمان جهاد کشاورزی شمال استان کرمان، این استان دارای سطح زیر کشت ۱۸۳ هکتار گلخانه و ۶۰۰ نفر بهره‌بردار است. شهرستان‌های ارزوئیه، کرمان، بم، نرماشیر بیشترین سطح زیر کشت گلخانه‌ای را به خود اختصاص داده‌اند. بیشترین تولیدات گلخانه‌ای استان مربوط به محصول خیار و گوجه با سطح زیر کشت ۸۶ و ۶۵ هکتار و تولید ۱۳۶۹۵ و ۱۱۴۸۰ تن است. آخرین آمار اعلامی از سمت سازمان جهاد کشاورزی استان که مربوط به مهر امسال است نشان می‌دهد که استان کرمان با احتساب گلخانه‌های جنوب استان، از نظر سطح زیر کشت گلخانه رتبه دوم کشوری و همچنین از نظر تولید محصولات گلخانه‌ای رتبه سوم را در سطح کشور دارا است. حجم زیر کشت بالا رفته؛ اما این گلخانه‌ها بهره‌ور و استاندارد نیستند.
*گلخانه‌داری در کرمان توسط افراد فاقد صلاحیت اجرا شده
حمید فیضی، مدیرعامل شرکت کشاورزی و بازرگانی فرکان و طراح و سازنده گلخانه‌های تمام هوشمند مدعی است بزرگ‌ترین معضل توسعه گلخانه‌ای در استان، اجرای گلخانه توسط افراد و شرکت‌های فاقد صلاحیت، کیفیت پایین مصالح و در کنار آن نگاه اشتغال‌زا به توسعه گلخانه‌ها در مسئولان و تصمیم‌گیران استانی است. به گفته او که طراح و سازنده گلخانه‌های تمام هوشمند در کشور است گلخانه‌های استان کرمان عموماً در رده گلخانه‌های سنتی، غیراستاندارد و فاقد بهره‌وری طبقه‌بندی می‌شوند. این گلخانه‌ها از نگاه او امکان اصلاح ندارند، او دراین‌رابطه در فصلنامه سپهر اقتصاد نوشته است: «در گلخانه‌های سنتی امکان تولید محصول سالم وجود ندارد و تنها راهکار برای بهبود کیفیت محصول از نظر باقیمانده سموم و عناصر شیمیایی، توسعه تولید در گلخانه‌ّای پیشرفته است که مصرف سموم را به‌شدت پایین می‌آورد. به گفته فیضی، گلخانه‌های غیراستاندارد استان امکان تولید محصولات باکیفیت صادراتی را به صورت محدود دارند و به دلیل محدودیت کنترل اقلیم و آفات و بیماری‌ها در آن‌ها، ناچار به استفاده بی‌رویه سموم جهت کنترل عوامل خسارت‌زا هستند و از طرفی به دلیل ارتفاع پایین امکان کشت واریته و اقلام صادراتی جدید که در گلخانه‌های مرتفع قابل‌کشت هستند را ندارند.
او معتقد است مهم‌ترین اقدامی که می‌توان توسعه گلخانه‌ها در استان کرمان را در مسیر درست قرار دهد، هدایت منابع مالی بانکی و سرمایه‌گذاری به سمت گلخانه‌ّای هوشمند مرتفع با مساحت حداقل ۵ هکتار و نظارت جدی بر طراحی و ساخت گلخانه‌ها و ممانعت از دخالت افراد فاقد صلاحیت در فرایندهای طراحی و ساخت است. او تأکید دارد که برای حل این مشکل لازم است ضمن تأیید صلاحیت، اعطای مجوز ساخت گلخانه توسط سازمان نظام‌مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی و سازمان جهاد کشاورزی استان صورت گیرد و اعطای تسهیلات تنها به‌شرط عقد قرارداد با شرکت‌های صاحب صلاحیت قانونی انجام شود.
طبق برنامه‌ریزی‌ها قرار بود کرمان به مبدأی برای صادرات محصولات جالیزی تبدیل شود. در برنامه هفتم توسعه کشور تعیین شده که ۱۰ هزار هکتار به سطح زیر کشت گلخانه‌های منطقه جنوب کرمان که هم‌اکنون ۲ هزار و ۸۹۰ هکتار است اضافه شود. این برنامه‌ریزی در حالی صورت‌گرفته که از دید محمدکاظم رمضانی، عضو هیئت‌علمی مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور گلخانه ریسک کامل است و میزان باقیمانده سموم محصولاتش گلخانه‌ای ۴ برابر مزرعه است و میزان باقیمانده سموم از موضوعات کلیدی است که تاکنون منجر به برگشت بخشی از بارهای صادر شده از کشور خصوصاً از کشورهای اروپایی شده است.