یک سال بعد از تصویب سند سازگاری با کم آبی آب منطقه‌ای استان مدعی است که ۳۰درصد از این برنامه محقق شده است
صرفه‌جویی آب روی کاغذ
برخوری، رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان: تا وقتی که کنتور حجمی نصب نشود نه تنها ما بلکه میزان صرفه جویی آب هیچ دستگاهی قابل رصد نیست.
مرضیه قاضی‌زاده| کاغذ وطن
گزارش
یکسال از تصویب سند سازگاری با کم آبی گذشته و مدیر آب منطقه‌ای استان مدعی‌است اغلب دستگاه‌‌ها بالای ۲۰درصد از تعهدات خود را انجام دادند. ریز اعدادی که اعلام شده شامل ۲۱۰میلیون متر مکعب در حوزه جهاد کشاورزی، ۴۰میلیون متر مکعب در حوزه آب منطه‌ای، صنعت و معدن ۳۰میلیون متر مکعب، آب و فاضلاب ۲۱میلیون متر مکعب است. جمعا ۳۰۱میلیون متر مکعب از یک میلیارد مترمکعب صرفه‌جویی که قرار بود تا سال ۱۴۰۵ محقق شود. ادعای ۳۰درصدی صرفه جویی در منابع آبی در حالی مطرح می‌شود که پایش، نظارت و صحت سنجی دقیقی روی این اعداد صورت نگرفته و حتی یک پنجم چاه‌هاییی که متصل به کنتور هوشمند هستند هم هیچ کاهشی را گزارش ندادند.
کارگروه ملی «سازگاری با کم‌آبی» سال ۹۶ وبا تصویب هیات دولت تشکیل شد. کارگروهی با مسئولیت وزیر نیرو و با عضویت روسای سازمان‌های برنامه و بودجه، حفاظت محیط زیست و سازمان هواشناسی و وزرای جهاد کشاورزی، کشور و صنعت، معدن و تجارت. علاوه بر این کارگروه، کمیته تخصصی نیز در سطح معاونان وزرا شکل گرفت و پیرو آن، کارگروه‌های استانی نیز با ریاست استانداران تشکیل و قرار شد هر استان، برنامه‌ای در این‌باره تهیه کند.وزارت نیرو در کل کشور ۱۱میلیارد مترمکعب کسری مخزن اعلام کرد و برای جبران این کمبود، سهم هر استان را مشخص کرد. سهم استان کرمان دو میلیارد متر مکعب بود. رقمی که مورد موافقت مسئولان استان قرار نگرفت و در نهایت ۸آذر ماه استان کرمان با صرفه جویی نیمی از این عدد موافقت کرد تا مجوز طرح انتقال آب از خلیج فارس را بگیرد.حال آنکه دو ماه قبل از آن رضا اردکانیان، وزیر نیرو تخصیص آب از دریای عمان به کرمان را منوط به طرح سازگاری با کم آبی دانسته بود:«برای تخصیص سهم آب استان از دریای عمان باید طرح سازگاری با کم آبی در استان نهایی و تصویب شود ضمن اینکه استان کرمان در این عرصه عقب است.استانی مانند کرمان هزاران میلیارد تومان از منابع کشور را برای شیرین کردن آب و انتقال آن هزینه می‌کند تا ۱۵۰ تا ۱۷۰ میلیون مترمکعب آب منتقل کند و این در حالیست که در سال چند میلیارد متر مکعب آب برای کشاورزی مصرف می‌کند باید توجه داشت که اصل تعهد ما این است که آب کمتری مصرف کنیم.»
*تصویب سند سازگاری برای گرفتن آب خلیج فارس
این دستور اکید وزیر نیرو برای ضرورت تصویب سند سازگاری برای کم آبی برای انتقال آب اما مسئولان استانی را به صرافت انداخت. در نهایت دو ماه بعد سند سازگاری با کم آبی استان به تصویب رسید. ۸آذر ۹۹استاندار کرمان در این رابطه گفته بود: «اجرای دیگر طرح‌های انتقال آب به استان کرمان منوط به تصویب سند سازگاری با کم‌آبی استان بود که با موافقت وزیر نیرو و تصویب این سند مجوزهای لازم برای تخصیص آب در پیشنهادات استان قرار خواهد گرفت.»بنا به این سند استان صرفه جویی یک میلیارد متر مکعب آب تا سال ۱۴۰۵را تعهد داد. رقمی که آن روز دو سازمان جهاد کشاورزی شمال و جنوب پای صرفه جویی ۷۲۲میلیون متر مکعب از آن را پذیرفتند و امضا کردند. الباقی نیز به عهده آب‌وفاضلاب و صنعت و آب منطقه‌ای بود.
۳۰۱میلیون متر مکعب صرفه جویی طی یک سال!
یک سال بعد از تصویب این سند علی رشیدی، مدیر عامل آب منطقه‌ای استان کرمان در گفت‌و‌گو با «کاغذ وطن» از تحقق ۲۰درصدی برنامه دستگاه‌های اجرایی خبر می‌دهد. رشیدی این آمار را این گونه تشریح می‌کند:«طی این یک سال ۲۱۰میلیون متر مکعب در حوزه جهاد کشاورزی شمال و جنوب، ۴۰میلیون متر مکعب در حوزه آب منطه‌ای، ۳۰میلیون متر مکعب در حوزه صنعت و معدن و ۲۱ میلیون متر مکعب توسط اداره آب و فاضلاب صرفه جویی صورت گرفته است.»
*جهاد کشاورزی جنوب:۳۶ درصد هم از برنامه جلوایم
سعید برخوری، رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب نیز در گفت‌و‌گو با «کاغذ وطن» مدعی است که ۱۳۶درصد از برنامه جهاد کشاورزی جنوب طی یکسال محقق شده و این سازمان ۳۶درصد نیز از برنامه جلو است.
پیگیری‌های «کاغذ وطن» در خصوص صحت سنجی این آمار اما گویای این است که این آمار هیچ گونه مبنای علمی دقیقی ندارد. رشیدی در پاسخ به این پرسش که کدام ارگان دولتی صحت سنجی این آمار را به عهده گرفته می گوید که این اعداد بر اساس خود اظهاری دستگاه ها بوده است.
*آماری از صرفه جویی چاه‌های مجهز به کنتور هوشمند در دسترس نیست
بر طبق اطلاعات سازمان آب منطقه‌ای استان کرمان تاکنون ۴هزار حلقه چاه از ۲۴هزار حلقه چاه استان کرمان مجهز به سیستم کنتور هوشمند است. مدیر کل آب منطقه ای استان کرمان اما در خصوص میزان صرفه جویی چاه های مجهز به این سیستم می‌گوید:«نصب کنتور باید برای کل شهرستان اتفاق بیفتد تا رصد شود و هنوز هیچ رصدی در این ارتباط صورت نگرفته است.»
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان کرمان مدعی است که تاکنون پروانه ۵هزار و ۶۰۰حلقه چاه تعدیل شده و به میزان ۲۵ درصد از پروانه برداشت آنها کاهش یافته. میزان کاهشی که البته هیچ شاخصی برای رصد آن وجود ندارد و به گفته خود رشیدی بیشتر روی کاغذ اتفاق افتاده است.
پیگیری‌های «کاغذ وطن» برای مصاحبه با مدیر کل جهاد کشاورزی شمال بی نتیجه ماند اما مدیر کل جهاد کشاورزی جنوب کرمان به عنوان بخشی از استان که به واسطه کشاورزی بیشترین مصرف آب استان را به خود اختصاص داده در پاسخ به این پرسش که اعداد اعلامی برای صرفه جویی بر چه اساس اعلام می شود، می‌گوید: « تا وقتی که کنتور حجمی نصب نشود نه تنها ما بلکه میزان صرفه جویی آب هیچ دستگاهی قابل رصد نیست. ما هم صرفا براساس میزان توسعه سیستم آبیاری قطره ای، کشت گلخانه‌ای،کشت نشایی، خاک‌ورزی حفاظتی و استفاده از مالچ پلاستیکی در جنوب میران صرفه جویی در آب را تخمین زدیم.»
این شیوه محاسبه اما نه از سوی کارشناسان آب منطقه ای و نه حتی از سوی مجریان طرح تایید نمی شود. رویا اخلاص پور، کارشناس منابع آب و تسهیلگر اجتماعی در این رابطه به «کاغذ وطن» می‌گوید:« واقعیت این است که تا زمانی برنامه نظارت روشن و واضحی نباشد، تمام این اعداد صرفا یکسری تخمین بوده و واقعی نیست. من ۳۰ سال است که در این حوزه کار میکنم و دیگر به هیچ یکی از این اعداد اعتمادی ندارم.» به گفته این کارشناس در سال گذشته به علت خشکسالی حتی فشار بیشتری بر روی منابع اب زیرزمین وارد شده و تنها در صورتی می توانسته حجم آب کاهش یافته باشد که چاهی خشک شده باشد.
1851 | ۰۳/۱۰/۱۱
1850 | ۰۳/۱۰/۱۰
1849 | ۰۳/۱۰/۰۹