جولان کودهای جعلی و زیرزمینی در بازار. اعتماد به کودهای ساخت داخل کم‌تر شد

جولان کودهای جعلی و زیرزمینی در بازار. اعتماد به کودهای ساخت داخل کم‌تر شد 

گزارش | بازار

فعالان بخش کودهای کشاورزی معتقدند از اصلی ترین چالشهای آنها بحث عدم نظارت صحیح بر تولیدات جعلی در این بخش است که ضمن تخریب اراضی کشاورزی کسب و کار تولیدکننده‌های واقعی را نیز مختل می‌سازد.

صنعت کشاورزی جهان در شرایط فعلی و با بحران کم آبی و خشکسالی روبرو است و با روند رو به رشد جمعیت جهان نیز ضرورت تولید محصولات کشاورزی بیشتر بیش از گذشته محسوس است. از دیرباز استفاده از کودهای کشاورزی برای افزایش میزان تولیدات و بالا بردن عملکرد در واحد سطح استفاده می‌شده است با این وجود بحث تخریب خاک بوسیله کودهای شیمیایی مضر رویکرد جهانی را به استفاده از این محصولات تا حدودی تغییر داده است و کشورهای جهانی به سمت استفاده از کودهای غیر شیمیایی و تولید محصولات ارگانیک متمایل شده اند. در ایران نیز استفاده از کودهای غیر شیمیایی چندسالی است که روند افزایشی داشته است اما تا پیش از این به دلیل بالاتر بودن قیمت این کودها نسبت به محصولات شیمیایی چندان ترویج نیافته است. با این وجود الان با بالا رفتن دانش کشاورزان استفاده از کلیه کودهای کشاورزی از جمله شیمیایی، آلی، گیاهی، حیوانی و بیولوژیک رواج یافته است. با این وجود کلیه تولید کنندگان این محصولات در فرایند تولید خود با چالشها و مشکلات نسبتا مشابهی مواجه هستند به طوری که به گفته فعالان این بخش کودهای غیر استانداردی که توسط تولیدکننده‌های فاقد مجوز تولید و در بسته بندی‌های معتبر و همراه با لوگو و آنالیز در بازار توزیع می‌شود یکی از اصلی‌ترین مشکلات آنها است. چرا که از یک‌سو ضمن تخریب بافت خاک بحث افزایش تولید را مختل می سازد و از سوی دیگر اعتماد کشاورزان را نسبت به کلیه تولیدات این بخش از بین می برد. به همین دلیل است که هنوز هم کشاورزان تمایل بیشتری به استفاده از کودهای کشاورزی وارداتی دارند.

عدم نظارت صحیح بر بازار کودهای کشاورزی

معصومه موسوی یکی از فعالان بخش تولید انواع کودها از جمله کودهای آلی، شیمیایی و بیولوژیک که در رده‌های مختلفی مثل گرانوله جامد مایع و پودری تولید می کنند، نسبت به عدم نظارت دستگاه های نظارتی بر تولیدات این بخش معترض است. این فعال بخش به خبرنگار بازار می گوید: در زمینه کود و سموم کشاورزی مثل همه اصناف در ایران دغدغه‌های بی‌شماری داریم و مهمترین آن هم عدم نظارت صحیح توسط افراد با دانش است؛ یعنی افرادی که دانش فنی و به روز این حوزه را داشته باشند و نظارت را واقعی انجام دهند.

او افزود: چه در حوزه کود و چه در حوزه سموم کشاورزی محصولاتی را در بازار می‌بینیم که اگر بخواهیم آن چیزی که روی بسته بندی ادعا کرده‌اند را در نظر بگیریم و برای آزمایش به آزمایشگاه ببریم و کار روی آن انجام بدهیم می‌بینیم که کاملا متفاوت از یکدیگر است یا دوز‌های مصرفی بسیار بالایی می‌دهند. مثلا کودی را با آنالیز بسیار پایین تولید می‌کنند و به کشاورز می‌گویند این کود را با این مقدار بیشتر دائما به زمین بدهید.

در حال حاضر شرکت‌های بی شماری حتی به صورت زیرزمینی تولید کود را انجام می‌دهند و هیچ نظارتی روی آن در بازار نیست و این عدم نظارت موجب بی‌اعتباری محصولات واقعی شده است

کود بی‌کیفیت در خاک رسوب می‌کند

موسوی خاطرنشان کرد: وقتی کود بی‌کیفیت باشد در خاک رسوب می‌کند و خاک را از بین می‌برد. در واقع اگر به جای محصولات کلاته از محصولات سولفاته استفاده کنند انحلال‌پذیری را ندارد و در خاک باقی می‌ماند و در سال‌های بعد کشاورز باید هزینه‌ای اضافه را صرف اصلاح خاک کند.

این فعال بخش تولید انواع کودهای کشاورزی می گوید: این عدم نظارت در بازار مخل کسب و کار است و جایگاه مجموعه ها و شرکت‌هایی را که با وجود تمام دغدغ‌های گمرکی، نوسانات ارزی، محدودیت خرید کالا از خارج از کشور محصول تولید می‌کنند را در بازار دچار مشکل می کند.

وی افزود: به عبارت دیگر شرکت‌هایی که قانونی فعالیت دارند وقتی با چنین مشکلاتی محصول با کیفیتی را به بازار ارائه می‌کنند اما در کنار آنها شرکت‌های بی‌شماری حتی به صورت زیرزمینی تولید کود را انجام می‌دهند و هیچ نظارتی روی آن نیست کشاورز از آنجایی که روی دانش کشاورز خیلی کار نشده و اغلب سنتی کار می‌کند به سمت این تولیدات ارزانتر می‌رود. به این معنا که کشاورز وقتی می‌بیند نقدینگی کم دارد و کودی ارزانتر در دسترس قرار دارد را خریداری می‌کند و زمین خود را ناآگاهانه با استفاده از کودهای غیر استاندارد بی‌کیفیت از بین می‌برد.

سختگیری‌های دستگاه های مربوطه در اعطای مجوزهای آنالیزی

از سوی دیگر بر اساس این گزارش بحث گرفتن مجوز برای تولید انواع کالاها و محصولات در حوزه های مختلف خود فرآیندی طولانی است که به نظر می‌رسد در حوزه تولید کودها کشاورزی این مشکل نیز وجود دارد. به طوری که «محمد صحرایی» دیگر فعال بخش تولید کودهای میکرو و ماکرو در این خصوص به خبرنگار بازار می‌گوید: از مهمترین چالش‌های ما در فرایند کار این است که معمولا برای گرفتن مجوزها، تهیه مواد اولیه، گمرکی‌های مواد اولیه وارداتی که بسیار برای تولید لازم است درگیر هستیم داریم.

این فعال بخش کودهای کشاورزی ادامه می‌دهد: مساله اصلی اینجا است که در بخش مجوزها به طور خاص مجوزهای آنالیزها به شدت سخت می‌گیرند در صورتی که برخی همکاران بسیار راحت مجوزها را می‌گیرند.

چالش تامین مواد اولیه وارداتی خاص

چالشها و موانع تولید کننده ها و فعالان بخش انواع کودهای کشاورزی محدود به موارد نامبرده نیست و تولید کننده در پروسه تولید به صورت خاص در تامین مواد اولیه به خصوص مواد اولیه وارداتی نیز با یکسری مسائل روبرو هستند. به طوری که «کیوان نصیریان» یکی دیگر از فعالان این بخش است که واردات مواد اولیه را اصلی‌ترین چالش‌ها می‌داند. این فعال بخش به خبرنگار بازار می‌گوید: ما یک مجموعه دانش بنیان هستیم و برای تولیدات خود نیار به واردات مواد اولیه خاص داریم اما بحث اصلی کار ما مشکل واردات مواد اولیه خاص است و احتیاج داریم که حمایت شویم.

واردات مواد اولیه خاص برای تولید انواع کودهای کشاورزی از بازارها خارجی از اصلی‌ترین چالش‌ها و موانع پیش روی تولید کننده‌های این حوزه است که فرایند تولید را سخت می‌کند 

او ادامه داد: در واقع چون ما جزو صنایع هایتک هستیم و تولیدات ما در گروه A تولیدی است، لذا اگر مواد اولیه داشته باشیم با بخش تحقیق و توسعه که داریم می‌توانیم کودهایی را که در کشور به قیمت کیلویی یک میلیون تومان فروخته می‌شود را در داخل تولید کنیم. به طوری که الان برای اولین بار یک کود آهن EDDHSA تولید کردیم که تنها ۸ شرکت در دنیا به دانش فنی تولید این کود رسیده‌اند و ما نیز برای اولین بار توانسته در ایران تولید کنیم. این محصول برای بازار داخل است.