شرایط وخیم کم‌بارشی

شرایط وخیم کم‌بارشی
سخنگوی آب کشور: تامین اضطراری آب شرب در ۲۶ استان ۱۰ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.
با گذشت ۱۰۸ روز از شروع سال آبی جاری، میانگین بارش های جوی کشور نسبت به دوره بلند مدت ۵۵ سال گذشته ۴۰ درصد و نسبت به میانگین بارش‌های پارسال ۲۱ درصد کاهش یافته و استان‌های قم، فارس، قزوین، مرکزی، زنجان، خراسان رضوی، تهران، البرز، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کرمان، لرستان، بوشهر، خراسان جنوبی، سمنان، اصفهان، همدان، یزد، اردبیل، آذربایجان شرقی و کردستان که مجموعاً بالغ بر ۸۰ درصد جمعیت ایران را در خود جای داده‌اند، تحت شدیدترین دوران کم بارشی و خشکسالی قرار دارند.
بیلان منفی بارندگی
این گزارش با استناد به داده‌های مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی نشان می‌دهد بارش‌های ۱۰۸ روز گذشته در ۲۸ استان کشور در مقایسه با دوره بلندمدت منفی بوده است.
عیسی بزرگ زاده مدیرکل دفتر برنامه ریزی کلان منابع آب و تلفیق بودجه شرکت مدیریت منابع آب ایران و سخنگوی آب کشور در جمع خبرنگاران با استناد به داده‌های بارشی کشور ضمن تایید این خشکسالی شدید گفت: اگرچه با کاهش قابل ملاحظه بارش های جوی روبرو هستیم، اما صرفه جویی ۱۲ تا ۱۵ درصدی مردم در مصارف روزمره آب باعث خواهد شد تا ماه‌های آینده را بدون مشکل کم آبی سپری کنیم.
او درصد تحقق بارش کشور از کل دوره سال آبی در این مقطع زمانی را ۱۸.۶درصد عنوان کرد و گفت: در شرایط طبیعی در این مقطع زمانی می بایست ۲۸.۵ درصد بارندگی‌های سال آبی را کسب می‌کردیم ولی اینگونه نشد.
سخنگوی آب کشور گفت: وزارت نیرو برنامه ویژه ای را برای تامین اضطراری آب شرب مناطق درگیر با خشکسالی حاد تدوین کرده که پریشب مورد تصویب معاون اول رئیس جمهوری قرار گرفت.
او گفت: این برنامه حدود ۵ هزار اقدام کوچک و بزرگ را شامل می‌شود که برای اجرای آنها باید از محل بند «میم» ماده ۲۸ قانون مدیریت بحران کشور حدود ۱۰ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار ویژه و فوری دریافت کنیم.
بزرگ‌زاده به مناطق درگیر با مشکل خشکسالی اشاره کرد و گفت: با توجه به شرایط بارندگی برای شهرهای استان قم، سیستان و بلوچستان، گلستان، مرکزی، تهران، فارس، قزوین، البرز و شهر مشهد که بیشترین فشار ناشی از کم بارشی را تحمل می کنند، شرایط اضطراری و اولویت تأمین آب شرب در نظر گرفته‌ایم.
او تاکید کرد: البته هرگز برنامه جیره‌بندی آب در این مناطق و به ویژه در شهر تهران را در دستور کار نداریم. ولی در بخش تأمین آب، فشار جریان آب منازل را کنترل خواهیم کرد.
کاهش ۲۲ میلیون متر‌مکعبی سدهای شرقی ایران
مدیرکل دفتر برنامه ریزی کلان منابع آب ادامه داد: بخش قابل توجهی از آب شرب تهران از سدهای امیرکبیر و طالقان در غرب استان و ماملو، لار و لتیان در شرق استان انجام می شود که در ۱۰۸روز گذشته میزان ذخیره آب در سدهای غربی استان ۳۲ میلیون مترمکعب افزایش و در سدهای شرقی استان۲۲ میلیون مترمکعب کاهش یافته است.
او اضافه کرد: در جنوب شرقی کشور هم خط انتقال آب از دریای عمان تا پایان سال آینده به زاهدان می‌رسد و به فاصله چند ماه آب شیرین کن وارد این استان می‌شود.
بزرگ زاده اضافه کرد: دستگاه‌های آب‌شیرین‌کن سیستان ساخته شده و به زودی وارد ایران می‌شود و با نصب کامل این دستگاه‌ها، در روز یکصد هزار مترمکعب آب‌شیرین خواهد شد که در مرحله اول این میزان، ۳۵ هزار مترمکعب خواهد بود و با اختلاف یک ماهه، مرحله دوم نصب و شیرین‌سازی آب به میزان ۶۵ هزار مترمکعب در روز انجام خواهد شد.
او با تأکید بر اینکه پروژه‌های اضطراری منطقه با سرعت خوبی پیش رفته است، گفت: هم اکنون ۱۱۵ حلقه چاه در ناحیه هامون هیرمند، شیله و حُرمک با احداث ۷۰ کیلومتر جاده دسترسی حفر شده و این چاه‌ها برق‌رسانی شده است. در منطقه سیستان هم بیش از ۵۰ چاه حفاری شده است.
سخنگوی صنعت آب با بیان اینکه این طرح کوتاه مدت وزارت نیرو است، خاطرنشان کرد: وزارت نیرو برای سیستان و بلوچستان سه بسته طراحی کرده که بسته طرح اضطراری کوتاه مدت بین یک تا یک سال و نیم خواهد بوده که شامل حفاری چاه و نصب سامانه جمع‌آوری آب بر روی این چاه‌ها است.
او تأکید کرد: وزارت نیرو تأمین آب شرب، خدمات، بهداشت و صنعت مردم سیستان و بلوچستان را به منابع برون مرزی وابسته نساخته اما اجرای طرح‌های اضطراری منافی پیگیری حق‌آبه جمهوری اسلامی ایران و مردم سیستان و بلوچستان نیست.
همسایه شرقی بدهی آبی دارد
بزرگ زاده افزود: همسایه شرقی معادل ۸۲۰ میلیون متر مکعب آب مندرج در مفاد مفاهمه را باید به جمهوری اسلامی ایران تحویل دهد تا در اختیار مردم استان سیستان و بلوچستان قرار گیرد. این اقدام با هیچ یک از طرح‌های اضطراری جایگزین نخواهد شد و در جای خود در حال پیگیری است
او درباره برنامه دولت برای بارور سازی ابرها افزود: این طرح از دهه ۷۰ در کشور مطرح بوده و حتی مرکز ویژه‌ای برای این امر طراحی شده است. مدیرکل دفتر برنامه ریزی کلان منابع آب همچنین در واکنش به شایعات منتشره در فضای مجازی مبنی بر ابر دزدی کشورهای همسایه از روی ایران و برداشت لیتیوم چینی‌ها از دریاچه ارومیه گفت: در مباحث کارشناسی چنین شایعاتی بی ارزش است. ما مسائل را با واقعیت اقلیمی و آنچه از نظر منطقی اتفاق می‌افتد، مورد بررسی قرار می‌دهیم.
او با اشاره به اینکه خشکسالی اخیر ایران موضوع جدیدی نیست و اکنون در بین ۵۵ سال گذشته از نظر کم آبی در رتبه چهل و پنجمین سال قرار داریم، گفت: رکورد کم بارش ترین سال در نیم قرن اخیر مربوط به سال آبی ۱۳۸۹تا ۱۳۹۰ است و اکنون شرایط بهتری نسبت به آن زمان داریم. با این وجود به لحاظ افزایش جمعیت مصرف کننده آب نسبت به آن دوره در وضعیت ناگواری هستیم که جز با صرفه جویی مصارف عمومی برطرف نمی‌شود.
مرور آمار هواشناسی نشان می‌دهد، ایران از مهر ۹۹ تاکنون درگیر کمبود بارش بوده و چهارمین خشکسالی پیاپی خود را پشت سر می‌گذارد. مناطقی از شرق، مرکز و جنوب کشور نیز امسال درگیر نوع خیلی شدید کم‌آبی شده‌اند.
مطابق اطلاعات هواشناسی، استان‌های فارس، قم، مرکزی و قزوین بیشترین کاهش باران را تجربه کردند و در مقابل خراسان شمالی، گلستان و مازندران ۳ استان کشور هستند که شرایط مطلوبی را پشت سر گذاشته‌اند.