به مناسبت ۲۰ اردیبهشت ماه، روز گل محمدی و گلاب؛ دلال‌ها گوش گل‌محمدی را می‌بُرند

به مناسبت ۲۰ اردیبهشت ماه، روز گل محمدی و گلاب؛ دلال‌ها گوش گل‌محمدی را می‌بُرند
عضو هیئت علمی بخش تحقیقات جنگل استان کرمان: برداشت هر هکتار گل محمدی حدود ۱۶۰ نفر روز کارگر نیاز دار
گزارش مهر
عضو هیات علمی بخش تحقیقات جنگل مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان گفت: بالابودن هزینه‌های برداشت و خام فروشی گل محمدی از مهمترین چالش‌های گل‌کاران استان کرمان است.
گل محمدی یا گل سرخ نام یکی از انواع گل رز است. این گیاه علاوه بر عطر خوب و ظاهر زیبایی که دارد، دارای خواص دارویی نیز بوده و از این گل سرخ عصاره‌ای گرفته می‌شود که به آن گلاب می‌گویند.
در استان کرمان منطقه لاله زار در شهرستان بردسیر مهد گل محمدی است؛ جایی که کیفیت گل آن شهرت جهانی دارد. گل‌هایی که در دامنه کوه هزار پرورش داده می‌شوند و در فصل بهار زیبایی خود را به رخ همگان می‌کشند. در کنار زیبایی‌های گل محمدی در طی این سال‌ها همواره کشاورزان گل کار کرمانی با چالش‌های متعددی در کشت، برداشت و فروش محصول گل محمدی خود مواجه بوده‌اند.
به همین منظور و در سالروز نامگذاری روز گل محمدی و گلاب، با محمدرضا کدوری، عضو هیأت علمی بخش تحقیقات جنگل و مرتع مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان گفتگویی انجام داده شده است.
*نام گذاری روزی به نام گل محمدی و گلاب
محمدرضا کدوری، با اشاره به نامگذاری ۲۰ اردیبهشت ماه به عنوان روز گل محمدی و گلاب می‌گوید: یکی از بخش‌های مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان بخش تحقیقات جنگل و مرتع است که از دهه ۶۰ راه اندازی شده و اجرای طرح‌های تحقیقاتی جنگل، مرتع، گیاه شناسی و گیاهان دارویی مربوط به این بخش است.
او با بیان اینکه در سال ۱۳۷۴ توسط اساتید باغبانی کشور گل محمدی به عنوان گل ملی برگزیده شد، می‌افزاید: شورای عالی انقلاب فرهنگی روز بیستم اردیبهشت‌ماه را به عنوان روز گل محمدی و گلاب در تقویم نامگذاری کرده که نشان دهنده ارزش و اهمیت این گیاه و ارزش گل در کشور و جهان است.
او با اشاره به اینکه گل محمدی یکی از گیاهان بومی ایران است، گفت: ارزش و اهمیت این گل به دلیل تهیه فرآورده‌های دارویی، آرایشی، بهداشتی و صنایع غذایی سبب شده مورد توجه مردم و مسئولین قرار گیرد.
کدوری می‌افزاید: رویشگاه آغازین گل محمدی سرزمین ایران بوده و سپس به کشورهای هندوستان، آفریقا، ترکیه و بلغارستان برده شده و در آنجا کشت این گیاه گسترش پیدا کرده است.
او با اشاره به اینکه کشور بلغارستان به عنوان مهمترین تولید کننده عمده اسانس گل محمدی در جهان شناخته و بسیاری از بازارهای جهانی مربوط به این کشور است، می‌افزاید: از لحاظ سطح زیر کشت، کشور ایران بالاترین سطح زیر کشت گل محمدی را در دنیا به خود اختصاص داده است و پس از آن کشورهای بلغارستان، ترکیه، سوریه، افغانستان و عربستان کشورهای هستند.
*رتبه دوم کرمان در سطح زیر کشت گل محمدی در کشور
عضو هیأت علمی بخش تحقیقات جنگل و مرتع مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان ادامه می‌دهد: در کشور ایران در استان‌های فارس، کرمان، اصفهان، آذربایجان و… گل محمدی کشت می‌شود و از لحاظ بیشترین سطح زیر کشت استان فارس رتبه نخست و پس از آن استان کرمان رتبه دوم کشور را دارا است.
محمدرضا کدوری، با بیان اینکه در کشور ایران از قدیم الایام مهمترین کارگاه‌های گلاب‌گیری در استان فارس بوده و در مناطقی مثل میمند و فیروزآباد گل و گلاب رونق داشته است، تصریح می‌کند: اهمیت گل محمدی در ایران به دلیل ایجاد اشتغال بسیار زیاد، مقاومت به خشکی و شرایط نامساعد محیطی است، همچنین گل محمدی یکی از گیاهان دارویی است که می‌توان آن را در شیب‌های تند کشت کرد و ریشه‌های این گیاه می‌تواند در این شیب‌ها به خوبی رشد کند.
او می‌گوید: حدود ۱۸۱ واحد سنتی و مکانیزه گلاب‌گیری در استان کرمان داریم که از این تعداد ۱۹ واحد مکانیزه هستند.
او با اشاره به اینکه برداشت گل محمدی در استان کرمان حدود ۸۷۰۰ تن است، که در ۱۳ شهرستان این استان رواج دارد می‌افزاید: میانگین عملکرد گل محمدی تر در استان کرمان بین ۲ تا ۲.۵ تن در هکتار است که با توجه به سن گیاه و تعداد بوته در واحد سطح متفاوت می‌باشد و در بازارهای فروش این گل با توجه به کیفیت محصولاتی که تولید می‌شود آن را خریداری می‌کنند.
*کمبود کارگر برای برداشت گل محمدی
این کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی استان کرمان با بیان اینکه گیاهان دارویی همچون گل محمدی دارای نقاط قوت و ضعف متعددی هستند، می‌گوید: یکی از مشکلاتی که کشاورزان تولید کننده گل محمدی با آن مواجه هستند نبود کارگر مورد نیاز در فصل برداشت این گل است که ضررهای زیادی را به آنها وارد می‌کند، لذا کشاورزان قبل از کشت یک گیاه در منطقه آموزش‌ها و اطلاعات لازم در زمینه به زراعی و برداشت گل به دست آورند و سپس اقدام به کشت آن کنند.
محمدرضا کدوری، با اشاره به اینکه برای برداشت هر هکتار گل محمدی تقریباً حدود ۱۶۰ نفر روز کارگر نیاز است، می‌افزاید: کشاورزان باید قبل از کشت گل محمدی بررسی کنند آیا کارگر مورد نیازشان در منطقه وجود دارد یا نه؛ زیرا اگر کارگر وجود نداشته باشد اصلاً نباید اقدام به کشت گل محمدی کنند.
*گل‌هایی که خام فروشی می‌شوند
کدوری، خام فروشی را یکی از مشکلات و موانع گیاهان دارویی و گل محمدی در کشور و در استان کرمان بر می‌شمرد و می‌گوید: متأسفانه خام فروشی منجر به کاهش سود حقیقی کشاورزان می‌شود وگل‌های محمدی مازاد که توسط شرکت‌های کرمانی خریداری نمی‌شوند به صورت فله‌ای به استان‌های دیگر فروخته شود که این نحوه فروش ضررهای زیادی را به کشاورز وارد می‌کند.
کدوری می‌افزاید: متأسفانه حضور دلال‌های گل محمدی در زمان فروش گل محمدی باعث پایین آوردن قیمت خرید گل و ضرر کشاورز خواهد شد، لذا وجود تعاونی‌ها و تشکل‌های متخصص بازاریابی در مناطقی که گل محمدی کشت می‌شود می‌تواند دست دلالان را کوتاه و باعث افزایش درآمد کشاورزان شود.
محمدرضا کدوری، عدم مکانیزه بودن برداشت گل که منجر به بالا بردن هزینه برداشت گل محمدی شده را یکی از بزرگترین مشکلات کشاورزان می‌داند و می‌گوید: در سه سال نخست کشت گل محمدی کشاورز درآمدی ندارد و از سال چهارم برداشت گل محمدی سود دهی دارد، لذا کشاورزان می‌توانند با کشت مخلوط گیاهان دارویی یا گیاهان خانواده لگوم در این مدت درآمد کسب کند.
کدوری، حمایت از تحقیق و توسعه درباره گل محمدی، وجود رسانه‌های جمعی متعدد به منظور اطلاع رسانی به کشاورزان، امکان ایجاد بوم گردی و گردشگری در مناطقی که گیاهان دارویی و گل محمدی کشت می‌شود، وجود خطوط هوایی و ریلی، وجود صنایع تبدیلی در ارتباط با بحث گیاهان دارویی و امکان برنامه ریزی فروش و قیمت گذاری محصول گل محمدی را از مزیت‌های استان کرمان و نقاط قوتی می‌داند که می‌تواند درآمد مناسبی نصیب کشاورزان کند.