چککشی در کرمان حتی مهرماه هم تکان نخورد. تورم ۲۱ درصدی آموزش، مجموع مبالغ چکها را ۱۵درصد بالا برد
گزارش| مرضیه قاضیزاده
بازگشایی مدارس برخلاف کشور برای بازار معاملات چکی کرمان محرک نبود. مهر ماه ۸ میلیون فقره چک در کشور دستبهدست شده که ۷.۳درصد نسبت به شهریور افزایش داشته. در کرمان اما کل تعداد چکهای کشیده شده در مهرماه طبق آمار بانک مرکزی ۱۷۷۰ فقره چک بوده که نسبت به شهریور ۱۷۲۰ فقره عملاً تفاوت فاحشی در آن دیده نمیشود. بااینحال مجموع مبالغ چک کشیده شد ۱۵ درصد نسبت به ماه شهریور افزایش داشته، موضوعی که بخشی از آن به دلیل شیب تورم بیشتر مهرماه نسبت به شهریور است؛ حالآنکه نرخ تورم ماهانه مهر به ۲.۸ درصد رسیده و تورم آموزش در این ماه ۲۱.۶درصد بوده است.
نیمی از کل چکها برای سه استان تهران، اصفهان و خراسان رضوی است. بر اساس جدیدترین دادهها از وضعیت چکهای مبادلاتی، در مهرماه بیش از ۲.۵ میلیون فقره معادل ۳۱.۷ درصد از کل چکها در استان تهران ردوبدل شده است. سهم اصفهان ۱۰.۵ درصد و خراسان رضوی ۷.۱ درصد است. بررسی مبلغ چکها نیز حاکی از آن است که این سه استان حدود ۶۲ درصد از کل چکها را به خود اختصاص دادهاند؛ پایتختنشینان در این مدت ۲۴۷.۵ هزار میلیارد تومان چک که ۴۸.۹ درصد از کل چکهای مبادله شده در کشور است را مبادله کردهاند و سهم شهروندان اصفهان و خراسان رضوی از مبلغ کل چکها نیز به ترتیب ۷.۶ درصد و ۵.۴ درصد ثبت شده است. در کرمان اما در این ماه فقط ۱۷۷۰ فقره چک دستبهدست شده، سهمی برابر ۲.۲ درصد از کل چکهای کشیده شده در کشور که کمتر از یکسوم خراسان رضوی و یکپنجم اصفهان است.
برخلاف تعداد که ثابت بوده ارزش چکهای کشیده شده در کرمان رشد ۱۵ درصدی داشته است. موضوعی که شاید بخشی از آن ناشی از تورم باشد. بررسی دادههای مرکز آمار ایران در این ماه که مقارن با بازگشایی مدارس است گویای این نکته است که صرفاً در یک ماه مهر تورم آموزش ۲۱.۷درصد بوده است. در این ماه تورم کرمان که حاصل میانگینگیری کلیه بخشهاست به عدد ۲.۸درصد رسیده که حاکی از سیب تندتر تورم در این ماه نسبت به ماه شهریور با تورم ۲.۳ درصدی است.
بررسی دوازدهگانه شاخص قیمت مصرفکننده در این مقطع نیز نشاندهنده آن است که تورم آموزش و مسکن رکورددار در بین سایر کالاها بوده است. بالاترین تورم ماهانه ثبت شده طی مهرماه ۱۴۰۲، در کالاهای مرتبط با آموزش و با نرخ ۲۱.۶ درصد رقم خورده است. این گروه کالایی عمدتاً شامل هزینه تحصیلات مانند شهریه، هزینه کتب درسی و لوازم موردنیاز برای تحصیلات است. هرساله به دلیل بازگشایی مدارس، تورم کالاهای مربوط به این گروه دچار جهش در مهرماه میشود. بااینوجود مشاهده میشود تورم وقوع یافته در این گروه کالایی حداقل از سال ۱۳۹۰ بینظیر بوده است.
نگاهی به وضعیت چکهای برگشتی نیز حاکی از آن است که در مهرماه امسال بیشتر از ۶۶۱ هزار فقره چک معادل ۸.۳ درصد از کل چکها، پاس نشدهاند. از نظر مبلغ نیز در این مدت بالغ بر ۶۲.۲ هزار میلیارد تومان چک که ۱۲.۳ درصد از کل چکها را شامل میشوند، برگشت خوردهاند. بهاینترتیب، نسبت تعداد و مبلغ چکهای برگشتی نسبت به شهریور امسال به ترتیب یک واحد درصد و ۱.۸ درصد افت کردهاند. در کرمان اما درصد چکهای پاس نشده برابر ۷.۷ درصد و کمتر از متوسط کشور است.